|
| |
1577.
Commissarissen.
| Messire Jehan de Croy, conte de Roeulx, au lieu du gouverneur de Flandres. |
| Cornille Scepperus, escuier, seigneur d'Eecke, au lieu de Messire Charles, conte de Berlaymont. |
| Maximilien Vilain, chevalier, baron de Rassenghien. |
| François de Halewijn, chevalier, seigneur de Zweveghem. |
| Schepenen van der Kuere. |
Schepenen van Ghedeele. |
| |
| Joncheer Philips de Grutere, heere van Axpoele. |
Joos Donaes. |
| |
Joncheer Gheraert van Seclijn. |
| Joncheer Adolf de Grutere. |
Jan Heindricx. |
| Mer Joos Borluut, ruddere, heere van Boucle. |
Lievin van der Meulene. |
| |
Jooris Vijts. |
| Mr Franchois van Hembyze. |
Joncheer Franchois van Nieuwenhuus, heere van Hansbeke. |
| Jonheer Gillis de Baenst. |
|
| Jacob Feron. |
|
| |
| |
| Pieter de Brune. |
Joncheer Joos Triest, fs Gillis. |
| Charles Everwijn. |
Mr Anthonis d'Oosterlynck. |
| Lievin Diericx. |
Jan Tayaert. |
| Jan d'Oosterlynck. |
Jacob Hueriblock, fs Jacobs. |
| Lievin van Casele. |
Charles van Tessele. |
| Joos van Waesberghe. |
Pieter Dhanins. |
| Mr Clays Megane. |
Jan Everwijn, fs Charles. |
Ontfanghers.
| Heindric Zoete, bouchoudere. |
| Franchois van der Sare, van de wercke. |
| Joos de Deekere, van der Yssuwe. |
Den iiiien Meye was eene solempneele uutfaert van Viglius Zwichemus, proost van Sente Baefs ende president van de K.M. in zynen grooten raedt tot Bruyssele, ghedaen binnen Ste. Janskercke binnen deser stede, daer hy oock begraven licht.
[In de maent Mey 1577 trocken eenighe vendelen soldaten uyt het casteel buyten; oock swierden veele soldaten rontom de stadt, trachten binnen te commen om hunne achterstellen te doen betalen. De proost Viglius van Swychem gestorven sijnde, wiert in den crocht van St. Baefskercke begraven. (K.M.)]
Den xxjen Juny was eenen Hans Clyncke op eenen waghene voor het 's Gravencasteel ghegeesselt, ende van daer wiert hy ghevoert door de Langhe Munte tot Wannekensaerde, om dat hy op den Heyleghen Sacramentedach gheen reverentie en dede het Heylich Sacrament, ende was ghebannen vijftich jaer uut 's conincks landen.
[In de maent Juny 1577 wiert de uytfaert ghehouden van den prost Viglius; ginck de processie generael; wiert eenen metsers cnape ghevanghen om sijn qualijckspreken teghen
| |
| |
Godt, ghegeesselt ende ghebannen; sekeren schoenmaecker vermoorde sijn wijf, die de justitie ontliep; een eylandeken ghenaemt Messenbroeck verdronck door het overloopen van den vloet met veel menschen ende beesten. (K.M.)]
Item, zoo Don Jehan zekeren goeden tijt hem tot Bruyssele ghehouden hadde zeer stille, zoo hadde hy sommighe heeren met schoone beloften ghewonnen omme de generale staten te brynghen in een verraet; maer men wiert de verraderye gheware, zoo dat hy subytelick uut Bruessel vertrack naer Mechelen ende van daer naer Namen; de zelve verraderye wiert openbaer ghemaect by eenen capitain die in het casteel van Antwerpen lach, die van de staten niet wijcken en wilde; hy vinck den anderen capitain, die van de conspiratie oock zekerlijck wiste; de Duutsche meenden het casteel behauden t' hebbene; zy vloden tot in de nyeuwe stadt, daer zy hemlieden beschransden, maer de admirael van den prinche vielder met twee ofte drye schepen aen ende schoot naer de Duytschen, zulcx dat zy bedwonghen waren uter stadt te loopene zonder eenighe betalinghe te verwachtene; ende 't gelt dat men hemlieden zouden ghegheven hebben, dat wiert den soldaten van den casteele ghegheven.
[In de maent Julius 1577 wierden processien ghehouden om drooch weder te versoecken van Godt; wiert eenen borgher van eenen italiaen by nachte ghedoodt; men moeste in de stadt by daghe ende nachte goede wacht houden. (K.M.)]
Den xiiijen Ougste op Sente Berthelmeeusavondt naer de noene, ontrent den drye uren, was t' Antwerpen het casteel beginnen breken.
Den xxvijen Ougste, 's maendaeghs naer den noene, ontrent
| |
| |
den drye uren, was binnen deser stede van Ghendt het casteel beginnen breken.
Den xxviijen Ougst waren binnen deser stede vergadert op den Collatiesoldere op het Stadthuys, alle de staten, gheestelick ende weereltlijck, om middel van Ghendt te vindene om Don Jehan te wederstane.
[In de maent Augustus 1577 en mocht men geen pruymen vercoopen noch brandewijn, ende wiert verboden sich droncke te drincken op de wacht; wiert het casteel van Antwerpen wederom hernomen, dat door verradery al ghewonnen was; wiert gheresolveert by de staten van 't lant de casteelen van Ghendt ende Antwerpen te slechten, ende men begonst de mueren van 't casteel van Ghendt te breken ende te demolieren. (K.M.)]
Den jen September was binnen deser stede ghedraghen eene processie generael om Godt Almachtich te biddene voor de welvaert van desen lande.
Den xiijen September was by mynen heere van den Rade ghedaen onthoofden eenen Jans van Haute, om dat hy den pasteur van Sente Pieters ghesmeten ende veel injurien gheseyt hadde.
Den xixen September quam de prince van Oraengnen, 's avonts omtrent den zes uren, binnen der stadt Antwerpen met vele peerden, ende was ghelogieert binnen Sente Michielscloostere.
Item, tusschen de maendt van September ende October waren by Joncheer Jan van Hembyse, edele ende notabele van deser stede van Ghendt, t' hove ghepresenteert supplicatie omme t' hebbene restauratie ende restitutie van den ouden rechten ende privilegien deser stede; maer dat zy
| |
| |
alhier achtervolcht hadden de adjunctie van mynen heeren hoochbailliu ende schepenen van beede de bancken, ende op den xxjen ende xxijen October vercreghen zy expresse ordonnantie van den zelven hove van de restitutien van de zelve privilegien.
[In de maent September 1577 wiert het hooft van St. Jan Baptiste in de processie omghedraghen; de wallen ontrent het Beghijnhof van Ste. Elisabette wierden ghesuyvert; men maeckte een steenenpoorte alsoock eene brugghe, ende men suyverde de wallen voorts. (K.M.)]
Den xxiijen October quam binnen deser stede de hertoghe van Aerschot als gouverneur van Vlaenderen, ende wiert van de burghers triumphantelijck inneghehaelt met negenthien veendelen, ende hy was gheloghieert in 't hof van Ste. Baefs.
Op Sente Simon ende Judendach, in den nacht, waren by den edelen ende notablen deser stede ghevanghen de hertoghe van Aerschot, mijn heere de hoochbailliu deser stede, mijnen heere van Resseghem, gouverneur van Rijssele, mijnheere van Eecke, ende meer andere edelen, insghelijcx de raedt Mr Jacob Hessels ende vele meer andere die alle t' samen conspiratie hadden van dese troublen, ende waren alle als ghevanghenen bewaert binnen den huuse van Ryhove in d'Onderstrate.
Den xxixen October was van schepenenweghe gheboden dat nyemandt, op lijfstraffe, wapenen draghen en zoude dan de ghone die de wacht hadden.
Item, den xxxen October was ghevanghen de bisschop van Ypere, de bisschop van Brugghe ende noch meer andere.
[In de maent October 1577 was het collatie; wiert het demollieren van 't casteel besteedt; de borghers wilden hun
| |
| |
oude privilegien herstelt hebben; was wederom collatie tot het vinden van ghelt; het volck wiert oproerich; de verraderye van Jor Jan van Imbiese en van Ryhove wiert ontdeckt; den xxviijen wierden by nachte ghevanghen door order van eenighe oproerighe diversche notable heeren, te weten: de hertogh van Aerschoot, gouverneur van Vlaenderen, de baron van Rassengien, hooft van den raedt van staten, van de finantien, ende gouverneur van Rijssel, de heere van Sweveghem, de heere van Mouscron, hochbailliu van Ghendt, ende vele andere, als oock de bisschoppen van Brugghe ende van Ypre. (K.M.)]
Den jen November 1577, op Alderheleghendach, was by trompette ten thune van den Schepenhuuse ghepublieert eene missive dat Mr Jacob Hessele, raedtsheere, den xvijen der voorleden maendt ghesonden hadde aen den grave van Roeulx, wesende by Don Jan, tenderende dat hy verhoopte, met 't ontfanghen van ducq d'Aerschot, mijnheere van Mouscron ende andere, te gherakene tot restablissemente van der catholyke religie.
Den iiijen November vercoren diversche neeringhen volghens de acte van den hove ende oock d'acte van schepenen danof wesende, ende zoo voort tot liij dekenen.
Op Sente Martensavondt coren de liij dekenen ten Augustynen, in den grooten reeftere, haerlieder heuverdeken, tusschen den twee ende drye uren, ende was d'eerste heuverdeken Jan van der Cruycen, caescooper, ende de deken van der weverye was Lieven Heylinck, d'aude.
Item, is te wetene dat ontrent desen tijt het ghemeente schier dach by dach in dese stede was in wapene.
Den xiiijen November was de hertoghe van Arschot, gou- | |
| |
verneur, ontslaeckt van de vanghenesse, ende track 's morghens met eender guarde ter poorten ute naer Bruyssele.
Ten zelven daghe quam binnen deser stede eene leeuwinne, die uyt Zeelandt ghesonden was van weghe den prince van Oraengnen.
Ten zelven daghe, 's avonts, was in de locht ghesien eene sterre met eenen afgryselicken steerte die langhe bleef staende.
Den xxiiijen November was op de Vrindachmaerct ghehauden eene generale monsterynghe.
Den xxixen November, op Sente Andriesavondt, waren in alle de ontfanghershuysen soldaten gheleyt omme 't oppebrynghen van zekere pennynghen tot onderhaudt van den oorloghe; ende naer 't opbrynghen van dyen waren de zelve soldaten alomme gheslaect.
[In de maent November 1577, wiert eenen brief ghelesen van den raedtsheer van Hesselt aen den grave van Reulx; wordender by nachte lanteerens ghehanghen over de straten, ende vergaderden wederom de ambachtlieden om dekens ende den eedt te kiesen; daer was weder eenen oproer; de hertoch van Aerschot wiert gheslaeckt, ende vertoonde zich in de locht eene sterre metten steert; de raedtsheer Jacques van Hesselt wiert ghevanghen ghebracht, ende de soldaten deden den eedt jegen de Spaenjaerts. (K.M.)]
Den xiiijen December was Don Jehan van Oostenrijcke by den raedt van staten metten Spaengnaerden verclaert vyanden van deze landen, 't welcke binnen deser stede ten thune van den Schepenhuuse ghepublieert was.
Den xxviijen December, op Alderkinderendach, was by
| |
| |
trompette gheboden dat eenyeghelick van den edelen hem 's anderdaghs zoude bereet maken omme den prince van Oraengnen eere te bewysene ende inne te halene.
Nota, den xxviijen December was hertoghe Matthias, 's keysers zone, binnen der stadt Antwerpen ontfanghen voor gouverneur generael van dese Nederlanden.
Den ixen December quam de prince van Oraengnen binnen Ghent, ende reden met hem jeghens groote menichte van edelen ende borghers te peerde, insghelijcx neghen veendelen borghers, te wetene: daer was een schoon spectacle aen de Keeremelckbrugghe, insghelijcx twee spectaclen voor het Stadhuus, te Poele voor sijn hof; daer stonden de maeghdekens van de liij dekenen, daer was zeer rijckelic gheviert; ende metten voornoemden prince van Oraengnen quam eene groote compaingnie borgheren van de stadt van Andtwerpen.
Den xxxen December ginghen de voorseyde borghers van Antwerpen helpen breken het casteel metten borghers deser stede; item, men dede de voorseyde borghers van Andtwerpen alomme groote eere; men tracteerde ze ten coste van de stede, ende hemlieden was een schoon banquet ghegheven op het stadthuys.
[In de maent December 1577 quam de prins van Oraignen binnen de stadt, die seer feestelijck op het stadthuys ghetracteert wiert, ende daer wierden eenighe ordonnantien vercondicht. (K.M.)]
Den ven Lauwe was voor 't hof van den prince van Oraengnen ghespeelt ende vertoocht een spel van zinne van de historie van Jephte, zoo oock insgelijckx 't zelve vervolcht was 's anderdaeghs daer naer met schoone esbatementen.
| |
| |
Den ixen Lauwe quam binnen deser stede de grave van Egmondt, de welcke zeer eerlick inne ghehaelt wiert van diversche edelen te peerde ende twee compaingnien borghers, danof d'een compaingnie was van den borghers alhier aenghescreven onder capitain Monich.
[In de maent Januarius 1578 moesten de huysen buyten ende by de poorten afghebrocken worden; wiert eene nieuwe gracht ghemaeckt van het casteel tot de Keyserpoorte; wierden noch eenighe heeren ghevanghen, alsook eenighe vrouwen; een groot bolwerck wiert ghemaeckt by St. Lievenspoorte, ende viij mannen vercosen om toesicht te nemen over de stadtswercken. (K.M.)]
Den xiiijen Lauwe lxxviij was de wet vermaect by commissarissen 's heeren ende der stede kiesers, achtervolghende de privilegien.
|
|
Auteursrechtvrij