Memorieboek der stad Ghent van 't jaar 1301 tot 1793. Deel 2

1568.

Commissarissen.

Messire Lamoral d'Egmont, prince de Gavere, conte du dict Egmont, gouverneur, etc., et en son absence Philippe d'Oignies, chevalier, seigneur du dict lieu.

Floris de Montmorency, baron de Montigny, Leuze, etc., et en son absence Fernande de la Barre, seigneur de Mouscron.

Philippe de Saincte Aldegonde, aussi chevalier, seigneur de Noircarmes.

Maximilien Vilain, aussi chevalier, baron de Rassenghien.

Schepenen van der Kuere.	Schepenen van Ghedeele.
Mer Nicolas Triest, heere van Auweghem.	Joncheer Pieter Cortewille.
	Joncheer Pieter de Vos.
Franchois van Wijchuus.	Willem van Sicleers.
Adolf de Grutere.	Jan Heyman, f^s mer Lievins.
Willem van der Zype.	Jacques Feron.
Jan Heindricx.	Maerck van Vaernewijck.
Charles de Grutere, heere van Vaernewijck.	Joos Triest, f^s Gillis.
	Adriaen de Schietere.
Adolf du Boisron.	Philips van den Bossche.
Lievin Petrins.	Andries Seys.
Jooris Vijts.	Pieter Puteurs.

[p. 363]

Jan Meyntkin, d'oude.	Joos van Waesberghe.
Geeraert de Sceppere.	Lievin Nemegheer.
Willem de Hauweghem.
Joos Dhertoghe, f^s Gillis.

Ontfanghers.

Lievin van Casele, bouehoudere.

Omaer Everwijn, van de wercke.

Denijs de Rouck, van der Yssuwe.

Den xiij^en Meye waren de voorgenoemde soldaet ende zyne vrauwe of meyssen ghevoert uut 's Gravensteen op eenen waghene sittende, ghebonden rugghe aen rugghe, op twee blocken, ende de soldaet sat ghesloten in een ysere, ende de hangman voor hem, ende was op elcke vierweechscheede ghenepen met eene gloyende tanghe, ende alzoo waren zy ghevoert tot Onderberghen, aldaer zijn rechter handt afghesmeten was, daer hy metter rechter handt meest faict ghedaen hadde, ende was aldaer ghehanghen aen eene potentie, de welcke ghemaect was voor selfs Lievin Sergants duere, daer zylieden de vrauwe ende meysken vermoort hadden, ende daer naer was de vrauwe ghehanghen ende oock drye oft vier gloeyende nepen gegeven aen de zelve galghe, eer zy ghehanghen was.

[In de maent van Mey 1568 wiert eenen Spaenjaert ghehanghen metten stroppe la corde, veel sachter als dat sy onse Nederlanders deden; daer wierdender acht ghevanghenen inghebracht, die de kercken berooft hadden; eenighe doode lichamen quamen van Valencijn, Doornijck ende Audenaerde naer Ghendt ghevlodt sonder hoofden, aldaer onthooft om de religie. (Pr. Ar.^B.)]

Den xxiij^en Meye was eenen grooten slach ghesleghen by

[p. 364]

Groeninghe, tusschen den grave van Aremberghe met synen volcke, ende tien vendelen Spaengnaerden jeghens grave Lodewijck van Nassauwe, aldaer de grave van Aremberghe doot bleef, oock bleef aldaer meestendeel al sijn volck, ende sommighe waren ghehanghen die in den zelven slach ghevanghen waren.

[Op den ij^en in Junio waren te Brussele onthooft joncheer Ghyselbrecht van Batenburch, Diederick van Batenburch, ghebroeders, Philips van Lingny, Philips Triest van Ghendt, Pieter van der Trot, Berthelmeeus de Wale, Artus Bortison, Hector Gallefuson, Regnier Fryson, Jan van Bleys, Jacob Schilpendam, Fremijn Peltier, Constantin Bonte, Jan Rennault, Lowijs Karlier, Dierick Fierens ende noch drye, de eene gheheeten Pieter, de andere Philips ende de andere Jan, ende 's anderdachs daer naer storven noch metten zweerde mijnheere de Vyleers, mijnheere de Duc ende Quintin Benoit. (Pr. Ar.^B.)

Den iij^en Juny trocken uut deser stede twaelf vendelen Spaengnaerden, ende d'ander twee vendels trocken in garnisoen binnen den Casteele.

Den iiij^en Juny trocken uut dese stede xvij vendelen Spaengnaerden, ende voerden mede te waghene den grave van Egmont ende den grave van Horne naer Brussele, ende 's anderdaechs quamen zy binnen Brusele, ende 's daechs daernaer op den Synxenavondt waren sy binnen Brusele up eene stellinghe onthooft.

[Op den iiij^en in Junio quam de grave van Egmondt ende de grave van Hoorne metten voornoemde Spaengnaerden binnen de stat van Bruussele 's achternoens, ende corts daer naer, ten dry ofte vier uren was huerlieder sententie ghepronunchiert onthooft te zyne ende huerlieder goet gheconfis-

[p. 365]

quiert 's conyncx tafele; ende 's anderdaechs was daer eene stellynghe ghemaect met zwart lakene behanghen, ende een huuseken ghemaect met twee roode fluweelen cussens ende een root fluweelen cleet, op d'een cusse ligghende, ende op d'ander knielde de pacient; ende de grave van Egmondt en wilde niet dat de hangman an hem quam; maer knielde van selfs ende stelde zelve een bonnetken oppe, ende aldoen quam de beul ende vulquam de justicie, insghelijx ooc also de grave van Hoorne. (Pr. Ar.^B.)]

Den xxiij^en Juny op Sinte Jansavondt vertrocken uut deser stede zeventien vendelen Spaengnaerden.

[Op den xxiij^en dach van Junio vertrocken uut Ghent xvij vendelen Spaengnaerden, ende daer blevender twee vendelen binnen den Nieuwen Casteele, ende trocken also naer Mechelen, daer zy maer drye daghen en bleven, ende trocken also met duc d'Alva naer Groenynghen teghenstaen jeghens den prinche van Araengien. (Pr. Ar.^B.)]

Den lesten Juny was Jan Onghena met vier officiers ende vier hallebaerdiers van Antwerpen binnen deser stede ghebrocht, ende den ij^en Ougste was hy up den Coorenaert ghehanghen.

Den viij^en Augusty was hier binnen der stede ghedraghen eene processie generael.

[Op den viij^en Ougste was ghedreghen eene schoone costelicke processie generale, danof de vergaderinghe was t' Sente Jacobs ende de dienst t' Sente Michiels, omme zekere victorie ontrent Gronynghen. (Pr. Ar.^B.)]

In dit jaer overleedt binnen Middelburch in Zeelandt mer Adolf van Bourgoingnen, ruddere, heere van Wackene, hoochbailliu van Ghendt.

[p. 366]

Den vij^en September dede de eerste bisschop van Ghendt zyne intreye binnen Ghendt.

[Op den vij^en September reden de president ende raetslieden, metsgaders scepenen ende ghedeputeerden van der stede van Ghendt jeghens den bisschop twee zo drye mylen buten der stede, den welcken zy convoyeerden tot Sente Claren buuten Ghendt, aldaer hy tot 's anderdaechs bleef. - Op den viij^en September 's anderdaechs reden wederomme de voornoemde persoonen jeghens den voornoemden bisschop ende brochten hem in Sente Joorishuus, up 't Sant, aldaer dat alle de processien van alle keercken hem innehaelden ende convoyeerden tot in Sente Janskeercke met den abt van Baudeloo ende Dronghen, aldaer de dienst ghedaen wiert by den deken van der zelver keercke. - Op den xviij^en September gaf de voornoemde bisschop de eerste ordene van priesters ende cleercks binnen Ste. Janskeercke. (Pr. Ar. ^B.)]

Den xx^en September was in Ste. Janskercke over Carolus, coninck Philips van Spaengnen zone, naer noene ghesonghen de vigilien ende 's anderdaechs den xxj^en was ghedaen over hem eene costelicke uutfaert, ende wierdt de messe ghedaen by den bisschop.

Den xxiiij^en September was op de Veerleplaetse een munteneere ghesoden, ende zynen zone van de audde van xviij jaren was op de stellinghe onthooft.

Den xxvj^en van September was binnen deser stede ghedraghen eene processie generael.

[In September niemant en mocht logieren persoonen die quamen uyt de plaetsen daer de peste was, om dat de peste binnen Ghendt op veel plaetsen was, tot welcken eynde men alle catten ende honden moeste doodslaen. (K.M.)]

[p. 367]

Op Sint Andriesavondt waren in Sente Janskercke ghesonghen de vigilien van de coninghinne van Spaengnen, huusvrouwe van coninck Philips, grave van Vlaenderen, ende op Sint Andriesdach was de uutfaert ghedaen.

Den xij^en December, den ix^en ende xiiij^en waren binnen deser stede ghedraghen processien generale, danof de dienst in diversche kercken ghedaen was.

[Den xxix^en dach van December xv^clxviij waren buten der Keyserpoorte an eene potentie ghehanghen by den bailliu van Sente Pietersdurp nevens Ghendt, als souverain, drye mannenpersoonen, wesende lieden van buten ende herdoopers, ende een vierde persoon an den waghen ghebonden was ter voornoemde plaetse ghegheesselt. (Pr. Ar. ^B.)

- Den neghensten dach van Lauwe was hier binnen deser stede eene schoone devote processie generale, ende datte omme Godt almachtich te biddene dat alle zaken zauden moghen ten besten keeren ende ghepaysiert werden, danof dat de vergaderynghe was te Sente Jans ende de dienst te Sente Jacobs, met welcker processie medegynghen voor het Helich Sacrament grooten nombre ende menichte van tortsen; de bisschop gynck achter 't Sacrament, daer naer volchden mijnheeren van den Rade in Vlaenderen, met alle de supposten van der voornoemde camere, mijnheeren scepenen van beede de bancken, alle de neerynghen, smalle wetten, guldenen ende cameren van Rethorijcke, sonder eenighe keerssen t' hebbene in haerlieder handt, ghemerct dat niemant daer toe versocht en was te comparerene dan de ghone die 't beliefde. (Pr. Ar. ^B.)

- Op den xij^en dach van Lauwe was ghedreghen eene ghelijcke processie generale, danof de dienst ghedaen was

[p. 368]

't Sente Jacobs. - Op den xiiij^en Lauwe was ghedreghen eene ghelijcke processie generael danof de dienst ghedaen was t' Sente Pieters, danof noyt hier te voren aldaer gheene ghedreghen en was. (Pr. Ar. ^B.)

- Op den xvj^en dach van Lauwe, wesende zondach, gynck groote menichte van volcke te biechten ende te Sacramente. (Pr. Ar. ^B.)]

Den vj^en April waren buyten der Mudepoorte deser stede levende verbrandt vijf jonghe knechten roovers ende straetschenders.

[In de maendt van April waren de staten van den xvij landen van weghe den duc d'Alva bescreven te compareren binnen der stede van Bruussele, omme t'anhoorene al sulcken heesch ende begheerte als de voornoemde duc uter name van der K.M. begheerde t' hebbene. (Pr. Ar. ^B.)

- In de maendt van Meye vergaderden daer uppe nopende Vlaenderen de vier leden, elc in 't zyne, te wetene: Ghendt, Brugghe, Ypere ende 't Vrye; ende die van Ghendt consenteerden hem te ghevene twaelf duusent guldenen, ende met dat d'andere drye leden drie distincte antwoorden gaven, en was daer af gheen accoort ghemaect. (Pr. Ar. ^B.)]

Den ij^en Meye waren op de Vrydachmaerct verberrent twee straetschenders, te weten: Lauwereys Straetman ende Jooris Raverick, ende op den iiij^en Meye waren up 't Sas deser stede verberrent twee ghelijcke straetschenders die aldaer ghevanghen waren.