Beschryvinge van de volk-plantinge Zuriname

[p. π1r]

[p. *2r]

Opdragt aan De Wijze, Ed. Voorzienige Heeren, de heeren directeuren van de Geoctroijeerde Societeit van Zuriname tot Amsterdam. In 't Particulier d' Ed. Heer en Mr. Paul van der Veen, Voormaals Gouverneur van de gehele Colonie Zuriname, Rivieren en Distrikten van dien, enz. enz.

MYN HEEREN.

De geheugen van eerbewijzen, is een goeden boezem opgesloten, overtuigen my, wanneer zulks bezeffe, om door dit ontwerp aan mijn pligt te denken,

[p. *2v]

door een papiere Kind, in zijn gebrekkelijke geboorte, aangedrongen door vele kwade lasteringen, daar mede deze Colonie Zuriname zig in 't gemeen belemmert vind; hebbe door overtuiginge, dat ik zelfs in die Provintie geweest ben, ter dier tijd van de Regeringe des Heer Van der Veen, de ware geschapentheid dier Land-streek, door mijne nieuwsgierige onderzoekinge van oog en gedagten, zonder eenige verzieringe, eenvoudig, met een volkomene waarheid bestaan, ten papier te brengen, op dat niemant reden zou vinden om my voorbarig te beschuldigen, van Doornen voor Rozen te stroijen.

Het moet ons te meer verwonderen, als wy zien in wat verandering God den Aardbodem gesteld heeft, onder de kennisse van de Menschen die door aangeborentheid genegen zijn tot onderzoe-

[p. *3r]

kinge der zelver, wanneer wy komen te overwegen de Scheppinge der Aarde en der Zee, geschikt, in zodaniger voegen als men de Wateren ziet rusten op het middel-punt der Aarde, weêrhoudende door de geheimenisse van d'Almagtige, en door Eb en Vloed, dewelke nimmer meer hare palen of bepalinge zijn overtredende: Zo groot is der zelver gehoorzaamheid aan God, die hem het wezen en de wet gegeven heeft.

Ik hebbe te meer my gedragen aan de voorgemelde Heer Van der Veen, op dat zijn Ed. getuige zal konnen, dat ik my niet te buiten gâ met eene verzieringe, nog door eenige inzigten, maar voorstelle een momaangezigt (daar van het wezentlijke schoon nog in zig zelfs verborgen legt, dat dikmaals maar een weinig lasterens van noden heeft om het alles te verderven,) het welk

[p. *3v]

in vele Jaren door zorg en moeite dusdanig is opgeklommen: Dier oorzaak hebbe dit mijn klein werkje, met de Titul van Zurinaamsche Beschrijving, begunstigt.

Mijn Heeren, U. Ed. zullen ingevolge vinden van wat Natien 't Landschap word bewoond; de Regeringe over 't Volk, en der Christenen Godsdienst stoel; de aanlegginge der Plantagien, dier schone voordelen en vermakelijke Woninge, de ruime Huis-houding en het bewind der zelve.

Verders het dagelijksche leven en Goden-dienst van 't eigen Landaard-volk, in 't gemeen genaamt Indianen. Dies te neffens de Slaafsche Afrikaansche Mooren, hare Land-arbeidinge; mede der zelver by-gelovige Afgoden-dienst, en haar meerder gehoorzaamheid aan de Christenen, als wel d' Indiaansche Vol-

[p. *4r]

keren. Wijders, tot dezer beider Sexen Lighaams onderhoudinge, van Spijs en Drank die zy genieten en bereiden; hare Huwelijken en Begraaffenisse.

Ingevolge de veel vuldige zoorten van kostelijke en dierbare Geboomtens, en Gewassen, Vrugten en Planten, Kruiden en Bloemen. Dies te neffens Land- en Water-gediertens; verscheide Harssen en Gommen. Als mede wat zoorten van Europëische Aard-Vrugten tegenswoordig voor de Keuken aangekweek, en tot voort-telinge gebragt worden.

U. Ed. hebben niet te zien op een Historiaale stijl of Romansche schets, dewijl door verdeeltheden van veranderende Materien alleen hebbe gememoriëert, en beknoptelijk alles in zijn zamen-hang en Hooft-delen gebragt.

[p. *4v]

Zoekende hier door geen eere of voordeel, nog plaats te hebben in 't Cabinet der Geleerden. Dies zo veel doenelijk, zonder mengeling van bastartwoorden, voortgevaren; wetende dat alle dingen in de Tijd veranderen.

Gelieft het aan te zien, Mijn Heeren, als een gering Geschenk van een arm Man, die een hand vol Water de Koning Artaxexes aanbood, en voor genotene weldaden niet anders konde bybrengen.

Bekorte deze, Mijn Heeren, met te hopen dat mijn goede mening Uwen Ed. zal aangenaam zijn, naar toe wenschinge dat deze Colonie mag toe nemen in een Horen van overvloed, tot genoegen en voordeel van U Ed., als geinteresseerde, met aller der zelver goede Ingezetenen, het deel meugt genieten van Abraham na de belofte Gods: U Ed.

[p. **1r]

alle te zamen bevelende de bescherminge zijner genade. Zal, met eerbiedig Respect, verblijve na groetenis en geringe Dienst-presentatie,

MYN HEEREN,

U. Ed. Dienstwillige Dienaar,

J.D. HL.