Mary Dorna 1891-1971

Brief van juni 1957 (?)

‘Lieve mensen.

Ik neem aan dat jullie nu weer in Berlijn terug bent. Heeft Parijs op jullie ook gewerkt als champagne? (Die ik nooit meer mag en kan drinken). Ik geb juist een beetje A - griep - opgedaan bij vorige Mevr.I. - het oudste meisje was er juist schijnbaar van genezen. Het was er wel grappig - ex mevrouw met nieuw soort man - (...) Die man heeft ook ergens een vrouw met 2 kinderen of misschien wel meer (kinderen dan).

Mijn Henk had iets aan zijn been, rode vlekje, die met rust en azijn zouden verdwijnen en ook bijna waren die vlekjes weg. Toen been weer een beetje witter was, moest ik de hele dag dingen aangeven, pijpen, boeken, enz.

Vertwijfeld door dit drukke gedoe, zei ik, er is bij Hypokriterion een soort cabaret van poolse studenten. Henk direct panklaar met me naar cabaret met taxi.

Het was niet onaardig - aardige jonge lui, leuke snoetjes, zowel jongens als meisjes - het overbekende publiek dat nog diep in de existentie zit te broeden, kunnen meestal foto's maken, het aanzien waard - Later baan bij PTT of krantje, kindertjes, kamertje, oliestookje, of helemaal geen stookje.

Er zijn nu veel tentjes die voor 1 gulden hutspot of zo iets uitreiken - voldoende voor 2 personen. Kindertjes bij opoe of als het er af kan werkstudent.

Ben tot de ontdekking gekomen dat er slechts één beroep is waar geen examen of test voor nodig is, zeer oud beroep - bij Japanezen moeten

[p. 142]

de ‘bessere’ wel iets presteren wat muziek, gedichten of dansen betreft.

Overigens - hier Jemenieten gezien, gehoord en bewonderd. Wanneer het in Berlijn mocht komen, heen gaan!

Tot mijn stomme verbazing neuriede Henk het Israëlisch volkslied mee, waar de troep afscheid mee nam. Een dame zei in de pauze tegen me, dat ze er bij had gehuild. Ik antwoordde beleefd, dat ik diep ontroerd was - volkomen waarheidsgetrouw - maar huilen kan ik niet meer geloof ik.

Henk is in Brussel of omgeving - goddank hoefde ik niet mee - daar hebben ze hete kacheltjes boven je hoofd in de café's en op de hotelkamers een tropiese verwarming. Ik verafschuw hitte en en een rood gezicht om van zweten te zwijgen - bemin een droge, papierachtige huid - wit als kalk. Zou in mijn land van herkomst mesjogge worden, hebreeuws of engels spreken in zengende hitte, een helse straf.

Heb iets verstandigs (meen ik) aangeraden. Huisbaas zat op ruimte te springen. Heb museum met Breitner (alleen kamer dan) en gele ‘kamer van Meima’ gegeven. We hebben nog ruimte in overvloed, krijgen een paar duizend gulden voor verlies museum (waar ik nooit zat) en behoeven nu maar 20 gulden maandhuur te betalen - Daar krijg je nog geen krotwoning voor. Henk zei - mijn tweede ongeluk of zo iets, had in plaats van P. de B. hetzelfde kunnen zijn en nog meer. Wanneer ik alleen al aan de beslommeringen van Mevr. de B. denk - als maar reizen - thuis steeds ‘gasten’, haar kokkinnen, haar spataderen trots auto van 20.000 ben ik blij eenvoudig beetje versleten longen, maag, gal, zenuwen en lieve poes te bezitten. Juffrouw Walz is in de nood een prettig mens - ze kan van alles behalve het gedonder van Henk verdragen b.v. jij vervloekte moffin, niet gentleman vind ik. Niemand kan er wat aan doen frans, duits, joods, neger, engels of rotamerikaans te zijn. Wat vind ik dat een beschamende situatie voor Eisenhower - ik houd hem voor een behoorlijke kerel - maar oud met hartaanvallen. Ze moeten daar dat afgrijselijke ‘vrijheidsbeeld’ maar eens wegdoen - Ik heb de foto van dat negermeisje bewaard - recht, trots en aristocraties. En Eisenhower is geen Hitler die gek was - ze hebben daar geen honger, verdrag van Versailles of mensen zonder werk die stempelen moesten Soms vertwijfel je aan alles, de aardige mensen gaan dood of verhuizen. Ik schrijf deze brief in bed - omdat ik 38 koorts had - en mijn beide longen zijn een en al lidteken.

Maar erger en verschrikkelijker lidtekens zullen die negerkinderen behouden - het zijn kinderen - zoals wij kinderen waren. Hoe was jullie hotel in Parijs - wat hebben jullie bezocht, bekeken en wat maakte indruk? Terwijl ik hier bijna niet slaap - sliep ik daar goed - we woonden op de 6e etage (geen lift) maar ieder een kamer, buurt Gare du Nord.

Niemand droeg een hemdjurk (hebben leuke smalle tailles) het eten

[p. 143]

vond ik erg naar mijn zin, trots dieetlijst, maar kleren en wonen zijn erg duur. Heb ergens 3 goddelijke negerplastieken besteld bij rad sprekende dame, waarvan man in Cannes. Vrees dat man prijs te laag heeft gevonden. Enfin, mal sehen, om met broertje Hans in het verleden te spreken.

Hebben jullie het O'Neill stuk gezien met mevrouw morfine, pa in de put wegens ordinaire rollen i.p.v. Shakespeare, voor de centen, zoon ziek en broer jaloers.

Werd erg goed gespeeld hier. En ‘het bezoek van de oude dame’ - nog wel door een Zwitser geschreven - verbitterde vrouw over alles en nog wat, komt terug in plaatsje van vroeger en zegt met vlijmscherpe stem wat haar al die jaren tot een hard liefdeloos mens heeft gemaakt (...). En dan een stuk - heette ‘Het ei’. Ik zei tegen Vic.v. Vriesland met vrouw en beeldige kinderen van deze vrouw, dat ik aan ‘Snip & Snap’ toe was. Had Nacht en Nevel film nog gezien met droge eentonige duidelijke stem van Vic, deze raadde na het Snip en Snap idee ‘Het ei’ aan. Gruwelijk, moest z.g. grappig bedoeld zijn, tenminste stom publiek lachte - een en al corruptie, krengerigheid, bedrog. Daar tegenover was O'Neill menselijk. Die hielden trots morfine, borrels, ziekte, teleurstellingen nog van elkaar. Och daar komt het toch op aan, een beetje van elkaar te houden, niet hebberig zijn en met het ouder worden ben ik wel een pietsie mager maar verstandiger geworden, hoop ik. Ben 15 pond afgevallen (diëet gal), staat veel beter - Hoop jullie vlug weer te zien. Van jullie houd ik, jullie Mary'