|
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
| |
Den onuytspreeckelijcken naeme IOD. HE VAV. HE.
ter eeren Holocaustum vernaculum, quo Author se, suaque litat Verbo Ineffabili.
 Lmogende, eeuwigh, onbegrijpelijck Wesen! oorsprong alles goedts. Ghy hebt my een pondt geleent, ick breng het ter jaermerckt tot woecker: doch ick ken en belijde mijn nietige onmacht, onwaerde en misbruyckende onnutheyt. Dus gesoncken in mijnen afgrondigen niet, bidde U, ô alvoorsienige goedtheydt, dit boeck in danck t'ontfangen, ghy eeuwigh begin en eynde aller wijsheydt. Doet, ô Heere, uwen salighmaeckenden wille, in uwe liefde en genade, met dit dorre hout, voedtsel der wormen, aes des brandts, uwen onnutten knecht, sone uwer
| |
| |
slavinne. Want ten zy ghy my hermaeckt; en behoedt, alle uwe gaven blijven in my eeuwigh verloren. Ick belijde dit vrywilligh uyt de kennisse mijns merghs, voor U, ô Heere, wien alle dingen bekent is in sijn waerheydt: en voor de wereldt, voor wie de meeste en beste waerheden zijn verborgen. Ick gruwel over de miltheydt en grootheydt uwer weldaeden aen de nietheydt mijnder waerden. Dus neder-gebogen, love ick uwen overheerlijcken Naem, en aenroepe hem over ons, ô getrouwe liefhebber der menschen, Iehovah! ô Heyligen onbegrijpelijcken Naem! die altijdt en alleen moet geheylight worden, en die alleen om niet heyligh maeckt, alle sijne Heyligen. Siet genaedelijck van de stoel uwer Almogentheyt op de ellenden der levende; helpt, Heere, de kinderen der menschen, mits uwe wellusten zijn met hen te wesen. Gedenckt uw woordt der beloften, niet meer onser vaderen Godt, gelijck eertijts; maer nu, als verklaert Godt, en onsen Vaeder: niet meer als Godt van Abraham, Godt van Isaac, en Godt van Israël; maer als Godt van Jesus, Godt van Maria onse Moeder, en als geworden onsen broeder in uwe genaede en liefde. Alle mijnen wensch, eynde en op- | |
| |
sicht is, dat doch uwen onbegrijpelijcken Naem worde geheylight, niet om dat Ghy den besten en Grootsten zijt genaemt; maer om dat Ghy alleen zijt den Al, wien uyt eygendom toekomt alle heyligh-maeckende liefden-wensch, overmits Ghy ons niet van noode en hebt, noch dat wy u iet anders konnen opdraegen. Den Propheet seyde, a, a, a, Heere, ick en kan niet spreecken; siet ick ben een kindt. En ick segh daer toe, o, o, o, Heere, mijn gepeyns vergaet en smelt in den naeckten wensch der liefden van uws Naems heylighmaeckinge; want siet, Heere, ick ben maer eenen niet, en geensins iet, dan voor soo veel het u belieft heeft, dat ick u toebehoor. O Al van alles! en al mijnen wensch, my dunckt billick te doen mijn verheffing en opdracht mijns wesens, en de eygendommen die ick van u te leen houde, ten behoeve mijns naestens, en in mijn moeders ongeleende taele tot lijstocht besir. Want hoewe d'eerste zielen begrijp zy buyten woorden, en dus sonder eygen tale: soo voel ick doch dat 'et noch rauw is, en ongescheyden, soo lang het niet en wordt gevijlt, en tot het gemoet gebracht zijnde, niet verandert in gedachten, woorden, oft schrift. Ick voel dat dese rauw- | |
| |
heyt d'eerste inval mijns begrijps onvast en wankelbaer maeckt, oock haest weder verduystert; en daerom heeft U eeuwige wijsheydt het selve laeten voorder klimmen tot het gemoet. 't Is waer, dat U behagen is, in den geest aengebeden te worden, oock van de menschen, nochtans 't selve niet soodanigh, dat het blijve in des eersten invals onbescheydenheydt. Jae d'Engelen, suyvere enckele geesten, hoewel sy met de gepeynsen U merckelijck aenbidden als geesten; doch met seeckeren, ons onbekenden gesang, soecken sy uwen heylighmaeckenden Naem sonder ophouden te heyligen. Ghy en gebiedt ons daerom oock niet U alleen te minnen uyt geheelder zielen, en uyt den ganschen geest, maer oock uyt ganscher herten, en volkomen krachten: dus dat het geestelijck versocht gebedt en naeckte aenbiddinge, maer buyten en sluyten het mondigh gebedt, 't welck is sonder aendacht des gemoedts. Staet my toe, beminde Heere, dat ick mijnen naesten, uwe knechten, 't selve by gelijckenisse te kennen geve. Den orgelist, hoorende een nieuw gesang, kan het ten eersten stracks met moeyten spelen; sijn ziele begrijpt eensdeel 't geluydt, maer sijn vingers (ata maeckers der toonen, gelijck andere
| |
| |
leden zijn maeckers der woorden) en volgen niet soo behendigh, noch en mogen soo snel, en soo bescheydentlijck de volmaecktheydt des gesangs niet volbrengen; dan, wel siende een tablature des orgels, speelt hy het stracks, als zijnde sijn verstandt gewoon, soo haest de tablature gesien wordt, de selve te senden naer de vingeren. Doch, soo het selve gesang is gestelt in musijck, en niet in tablature, is des ongewoonder, dies hy oock swaerder kan spelen, als moetende eerst van 't musijck sijn gewoone tablature in den geest maecken, eer hy die speelt. Noch swaerder en selsaemer is een tablature des luyts stracks op de orgel te spelen, oft een tablature des orgels te spelen op de luyt. Even gelijck heeft het my gedocht het eerste begrijp der zielen, 't welck noch een ruwen toon is, en 't gemoedt vereyst, om in woorden oft in schrift gebracht te worden. By gebreck van het welcke, menigen mensch blijft met goeden in val, die door onbescheyden gemoedt verd wijnt sonder vrucht. Andersins ick gevoel, dat d'eerste begrijp der zielen houdt gewoonlijcken drift naer 't gemoedt, om aldaer zijnde gevijlt in woorden, oft schrift, begrepen te worden: maer alsoo den mensch sijns moeders taele ey- | |
| |
gentlijck, van den beginne geleert hebbende, ingelijft heeft, oft ingegeestet; en oversulcks gewoon zijnde sijn gepeyns, komende tot bedachtheyt, spraecke, oft schrifte, te draegen in 't gemoedt, en tot sijn moeders taele, soo is 't oneygen en vremt aen de ziele, sijn eerste begrijps inval, in 't gemoedt verbeelt zijnde, tot woorden in sijn moeders taele, wederom over te stellen, buyten sijn ingelijfde gewoonte, in een andere spraeck. Waer in 't verstandt de moeyte doende, verduystert, verswackt, en vermoeyt sich selven in 't oversetten, en vervremt oock des eersten invals suyver en enckel geestelijck begrijp. Dat immers alle inval van 't eerste gepeyns, gaende naer en tot woorden, zy altijdt eerst in de moeders taele, heb ick geleert door een mensch die noyt anders en sprack als Spaenschet taele, en men schelde hem voor een Spanjaert: maer gequetst wesende ter doodt, en buyten verstandt, sprack veel, doch maer Italiaens, en verstondt nauwlijcks, als men hem in 't Spaensch aensprack. Ick heb oock een Duytscher gesien, met een sieckte bevangen, sittende oft leggende, soo men hem stelde, even als een gesneden beeldt, die noyt en konde antwoorden, wat men hem vraeghde; noch en verstondt
| |
| |
niet wat sijn vrouw, oft eenigen soon, in andere spraeck hem seyden, dan alleen in sijn eygen Hooghduytsche tael, die nochtans ordinaris binnens huys Italiaens en Frans sprack; jae korts daer nae, van desen waeckenden slaep genesen zijnde, wilde 't selve qualijck gelooven.
Dus, ô Heere, heb ick den opdracht mijns boecks in mijn moeders tael voor uwen hoogen stoel gebracht, wesende 't gesang mijns invals, die U belieft heeft in my te daelen, tot gebruyck van mijn ellendigen mede-naesten. U zy alle eer. Ick gae nu om voor te wenden aen mijnen naesten, d'ellendige onwetentheydt der Heydenen, waer door uwe siecken tot noch toe zijn verleydt by de hooge Scholen, en soo jammerlijck ten onderen gebracht, niet tegenstaende den Propheet in uwen Naem gebiedt: dit seght de Heere; en wilt niet leeren even als de Heydenen. Wilt dan, ô Heere, mijn ziele laeten behouden t'uwer eeren hare geleende gaven; op dat ick door Uwe goedtheydt mijnen naesten een deel mijner verplichtinge, in desen doodtswegh, verbeelde. Zijt, ô Heere, alleen mijn noortsterre, die alleen den wegh, de waerheyt, en het leven zijt; dat's alle't gene men alleen moet trachten te beminnen.
| |
| |
Gy mijnen Engel, behoeder en voorspraeck, die aensiet het Almogende goedt, verkrijgt voor my, dat my ontbreeckt, volght nae de stappen van Raphaël, (medecijne Godts) die voor Godt voerde de wercken van de begraevinge der dooden, 's nachts gedaen. Draeght oock voor onsen Heere mijn tegenwoordigh werck in den nacht mijner duysternisse gemaeckt, en besorght naerstigh; dat den mensch voortaen soo niet omgebracht en worde, en niet soo haest ter doodt en kome: Draeght dit werck voor de H. Drievuldigheydt, wien ick het toeeygene: doet soo, ter eeren Godts.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd
