Nu zal die soep wel niet zo heet gegeten worden en helemaal niet zo heet als op Melos, waar de Atheners tenslotte alle mannen doodden en vrouwen en kinderen in slavernij wegvoerden - maar het argument dat het wel zal meevallen, dat ook door Amerikaanse diplomaten gebezigd wordt, die zeggen een militaire actie tegen Nederland ondenkbaar te achten, is bezijden de kern van de zaak.
De kern is niet de vraag of de Verenigde Staten ooit al dan niet tot zo'n actie zullen overgaan. Die vraag behoort tot de politieke berekeningen. De kern is dat een land het niet kan dulden dat zijn soevereiniteit wordt aangetast (en niet op basis van wederkerigheid) door een wet van een ander land die, op z'n zachtst gezegd, de mogelijkheid van een militaire interventie niet uitsluit. Zeker onder bondgenoten is dit onaanvaardbaar.
Trouwens, welke waarde kan nog gehecht worden aan Amerikaanse wetten als Amerikaanse diplomaten verzekeren dat uitvoering van een wet, op welk punt dan ook, ondenkbaar is? Als dat zo is, waarom is zo'n wet, althans zo'n formule als hierboven geciteerd, dan nog nodig? Kortom, dat argument is niet serieus; de zaak zelf is het echter wèl.
Nu zal misschien gezegd worden dat het begrip soevereiniteit, dat hier aangetast dreigt te worden, uitgehold is, ja dat hoe kleiner een land is, des te minder zijn soevereiniteit te betekenen heeft. Dat mag alweer in politicis waar zijn, maar intussen bestaat soevereiniteit in rechte - en in de beleving van de volken - wel degelijk. En als de Europese Unie ooit werkelijk één zou worden, dan zou háár soevereiniteit zeker, behalve een juridische en/of mythische, ook een politieke werkelijkheid zijn, die zich door zo'n Amerikaanse wet aangetast zou mogen voelen.
Minister Van Aartsen heeft dan ook terecht, zoals hij in de Tweede Kamer zei, in deze zaak ‘vooral getracht te opereren in eu-verband’, hoezeer het ook juist Nederland is dat als gastland van het Internationale Strafhofdoor dit Amerikaanse wetsvoorstel zich geraakt voelt. Het is alleen te hopen dat de eu hier solidair zal blijven.
Wat betekent deze zaak voor de relaties tussen de Verenigde Staten en Europa? Zij is, zei Van Aartsen bij dezelfde gelegen-