Schetsen. Deel 6 (onder ps. Samuel Falkland)
(1906)–Herman Heijermans–
Auteursrecht onbekend
[pagina 8]
| |
Zalig uiteinde.Ga naar voetnoot1)Met de handen in de zakken slentert-ie door de Kalverstraat, de pet op z'n borstlig haar, het gezicht ongeschoren, vol ruige baardstoppels, de wenkbrauwen vreemdlijk vergroeid. Z'n jas is oud, gelapt, glimmend, morsig. Z'n broek, afgetrapt, slobbert om de groote, plompe logge schoenen.
Voor de hel-glanzende vitrine van dameshoeden blijft-ie staan. Wat 'n geglim van kopere stange - wat 'n hóéje. - Ook koud om op je kop te drage in sùllek weer - je mot maar gek weese. - Is dàt 'n hoed! - Gaatjes en blikken kemiekigheidjes - en 'n strik om van om te falle en 'n Indiesche vogel in paarse blomme - En dié daar ook niet mis! - Allemachtig - je blaast 'm weg - de rijke mense geve d'r cente om niks op d'r kop te sette - Maar soo'n fogel is prachtig - Precies of-die leeft - precies of-die op eiere sit - En wat soo'n ding koste sou? - D'r lei voor 'n duit - en wat 'n lichies... ‘Ben je an 't uitsoeke, Kees?’ Grinnekend kijkt-ie om: | |
[pagina 9]
| |
‘Me frouw heit 'r soo'n sin in,’ zegt-ie droog. ‘Spul, wat?’ ‘Noù! - Bliksems!’ ‘Krijg-ie oók niet voor 'n prikkie!’ ‘Is voor de rijkdom.’ ‘Mot je erges heen?’ ‘Waar jìj heen mot.’ ‘Ik mot nèrges weese.’ ‘Daar mot ik oòk weese.’ Naast elkaar sloffen ze voort, door de Kalverstraat. ‘Lekker loope op asfalt, wàtte?’ ‘Ben jij van Amsterdam?’ ‘Nee... van 't zuijen.’ ‘Logeer je làng bij ons?’ ‘Zoowat 'n verreljaar.’ ‘Da's langer dan ik.’ ‘Vroeger hè-'k gevare.’ ‘Op de Oost?’ ‘Bij de merine.’ - Een stilte. ‘Doe jij nog an femielje?’ ‘'k Heb 'n getrouwde sus in De-Helder.’ ‘Zouwe we nog verder loope?’ ‘Nou.... Hoe laat sou 't weese?’... ‘Kindere-bedtijd.’ ‘Zouwe we 'n spatje koope?’ ‘'k Hè geen cente.’ ‘Ken ik je nog net trakteere!’ ‘'t Zit 'r an, Kees!’ ‘Me laaste dubbie.’ ‘Nou, ik zal niet née segge.’ ‘In de Amstelstroom?’ ‘Bestig!’ Langzaam kuieren ze terug. Achter de toonbank drinken ze zachies-slurpend. ‘Zalig uiteinde!’ | |
[pagina 10]
| |
‘Bestendig welzijn.’ ‘Ben je leeg?’ ‘Haas je soo niet, we hebbe tijd!’ ‘Ik bin niet graag te laat. Wie 't eerst komt, wie 't eerst maant. As we dadelijk gaan, komme we bij de káchel te legge.’ ‘Daar gaat-ie.’ Over 't Frederiksplein slenteren ze naar de Amstelstraat. ‘Hoe heet jij van je van?’ ‘Zeg maar Piet.’ ‘Zoo heet me broer ook, die verleeje jaar an z'n hart gesturreve is.’ ‘Heit-ie lang geleeje?’ ‘Nee man - Die was 'r uit in 'n floek en 'n sucht.’ ‘Wat 'n volk loopt na de kemedie.’ ‘Seker pausse.’ ‘In lange niet geweest?’ ‘Nou - dat sal wel haast drie jare sijn - froeger kwam 'k 'r dikkels - as we met 't schip hier leeje - met me meissie.’ ‘Ben jij getròuwd geweest.’ ‘Néé hoor! 'n Getrouwde marrejenier da's om onder 'n stolpie te sette.... hè-hè-hè-hè!’ ‘Daar heb-ie 't lozement.’ ‘'t Ziet 'r rechtschapen uit wat?’ ‘Asjeblief.’
Ze schellen aan het Toevluchtsoord voor onbehuisden. ‘Goeien avond.’ ‘Goeien avond.’ Voorbij den portier naar boven, vier hoog. In lange, zwarte rijen staan ijzeren veldbedden in schemerlicht. | |
[pagina 11]
| |
De groote potkachel puft. ‘Lékker brandt-ie van afond.’ ‘We binne vroeg.’ ‘Ga jij niet slape?’ ‘Ik blijf sitte tot 'k se hoor.’ ‘Ik kruip 'r in.’ ‘Slaap lekker.’ ‘Saluu.’ Kees zit op 't voetenend van het bed, warmt z'n voeten bij de kachel. Nóu voelt-ie zich kneuig. Met 'n prop in je maag en bij de hètte. 't Is niet om uit te vlakke! Het hoofd op de handen soest-ie, laat z'n voeten blakeren, denkt an niks, an niks, an niks. Beneden klinkt gestommel. Daar sal je se hebbe. Zachtjes laat hij zich achterover zakken, trekt de deken over 't mager lijf, zùcht van lekkerheid terwijl de andren in de zaal met schoenen en jassen bezig zijn. - Nou stappe se in d'r bedde - hij houdt zich stièkem. Laatst is 't gebeurd toen-ie warmpies lei, maar soo stom was om even te kijken, dat 'r een, 'n lange bleeke, met de tering op s'n smoel, gevraagd had te ruile van wege de koorts. Je kan soo iets moeilijk weigere, maar 't is verdomd lam. Dit is jè lekkerste plaas. As je hièr je voete buiten de deken steekt, leg-ie in de hemel.... In de hemel motte se állemaal soo legge met d'r poote bij 'n heete kachel.... Warme poote bij hondenweer en 'n maag die behóórlijk snert uit de gaarkeuken gehad heit en 'n spatje 'r boven op.... je ware... goeie god, je wàre... | |
[pagina 12]
| |
‘Zeg's daar-naast-me, kè-je je bek niet dicht houě met je gesnùrk?’ ‘Snùrk ik?’ ‘Je houdt 'n ander uit z'n slaap.’ ‘Da's je nijd van-wege me wàrreme plaas!’ ‘Hou je kop dicht!’ ‘As 'k wil!’ ‘Je hèt niks te wille!’ ‘Hou je koppe dicht!’ wordt op een andere plaats geroepen. Er komt stilte. Donkre lichamen naast donkre lichamen. Hoopjes zwart naast hoopjes zwart. Alleen de roodgloeiende kachel er tusschen. .... Soo'n lamstraal!..... As-ie snurke wil sál-ie snurke.... 't Lijkt wel 'n kertiermeester!... Soo.... Nou s'n broek losgespe.... leit-ie salig.... Morgen is 't Sondag.... soogoed as Sondag.... heit-ie niks te doen... Overmorgen erwtensorteere op solder... Vrijdag erwtensorteere... Saterdag erwtensorteere.... dan wèèr Sondag.... lóllige week met soo'n boel Sondage... ‘Hou je kop dicht!’ ‘Stik jij!’ gromt-ie kwaadaardig. ‘Make jullie geen roesie!’ ‘Wat heit-ie hard op te prate, om 'n ander uit z'n slaap te houën?’ Wéér stilte. .... Je kon soo merke as de lui niet gediend hadde... Maar nòu kreeg-ie 't knàppies warrem.... Die Piet was 'n kerel... Wat 'n gekke bliksem om te vrage of-hij soo'n dames-hoed ging koope.... Was tòch 'n mooie boel geweest... Als je je ooge dichtkneep sag-je de winkelkast en de rooie vogel, de Indiesche vogel op de hoed... 't Was nou wel benáúwd... of lei 't an hem?... Buiten | |
[pagina 13]
| |
wàs 't ook soo koud niet geweest... 't Kon niet ver van twaaleve weese... An boord was 't vroeger kemiek... had je lòl... Om twaalef uur ginge de boote an 't blaase da-je dacht te ferkrimpe... Dàn de hééte pons... Da-je zoo gauw opraakte in dienst... Da-je eigenlijk ènkel deugde foor glaasewasscher.... Thuis was 't óók goeie geweest.... Die ééne avond.... Wat 'n heète pons... Wat 'n smoorheete pons.... Wat had-ie Mien gesoend, Mien die verkikkerd op 'm was... Maar toen was-ie éérste klas.... met 'n bom duite!.... Nou niet meer denke.... Je wier d'r sjagrijnig van.... Wat had-ie 'n maf....
Hij soesde nog met 't vage idee om 't twáálf te hooren slaan èn 't schietèn buiten. Maar hij sliep láng toen de klokken met grommenden slag 't Oude jaar luidden te-ruste. |
|