Schetsen. Deel 1 (onder ps. Samuel Falkland)

(1915)–Herman Heijermans– rechtenstatus



[pagina 181]
Kliniek. ‘Toen zei d'r een... je mot tot honderd telle... ze keke me allemaal an... Kind ik was zoo verlege... Toen begon ik een, twee, drie, vier... en toen heb ik geschreeuwd tot ik sliep... Gek hè?’... ‘Hebbe ze je opengesneje, terwijl je sliep?’ ... ‘Da-weet ik niet... Ik lag weer hier toe ik wakker werd... en toen was ik zoo ziek as een hond... en toen stak mijn been, maar ze hadde 't vastgebonde... en je kon d'r niks an merreke.’ ... ‘Heb-ie dan niks gevoeld?’ ... ‘Niks... Kan je merreke dat ze je snije as-je slaapt?’ ... ‘Da-weet ik niet’... ... ‘Mot jij ook gesneje worre?’ ... ‘De zuster zegt van nee.’ ... ‘Wat scheel jij dan?’ ... ‘De rhumatiek is me naar binne geslage.’ ‘Doet dat pijn?’ ‘Nou hoor! Me hart klopt soms verschrikkelijk... en dan krijg ik 't zoo benauwd’... ‘Ze dachte eerst da'k dood zou gaan.’ ‘Was jij d'r bang voor?’ ‘Ikke?... Nee... Je legt hier wàt lekker... Je
[pagina 182]
zou d'r voor je plezier komme... Heb jij van-morgen ook sjokola gehad?’... ‘Nee, pap.’ Ze lagen nog te praten in de groote ziekenzaal van het Binnengasthuis, toen de pleegzuster kwam. ‘Riekje, je moet even mee naar de kliniek.’ ‘Wordt ze nou ook gesneje?’ ‘Nee, domme meid, Riekje wordt niet gesnejen.’ De zuster wikkelde Riekje in een wollen deken, nam d'r in d'r armen, droeg d'r weg. ‘Da-àg!’ riep Toos. ‘Da-àg!’... In de gang, angstig, benauwd - vroeg ze nog eens: ‘Zuster, ze zelle me toch geen pijn doen?... - ‘Nee, Riekje, wees maar niet bang.’ De deur van de kliniek ging open. Zuster lei d'r voorzichtig in een bed en ging heen. Onrustig keek Riekje rond, verlegen bij het gezicht van zooveel menschen. Een heer met gouden bril, kaal hoofd en grijze bakkebaarden, een heer die vriendelijk keek, kwam bij het bed zitten. Die kende ze. Da-was de profester. Maar de andere twee die bij d'r bed zatte en al die heere in de rondte... die d'r ankeke... zoue ze d'r ook gaan snije... maar ze zag nergens messe... en de profester keek zoo vriendelijk. ‘Doe nou even je jakje uit, kind.’ Hij hielp haar en tikte zachtjes op d'r wangen. ... ‘Wees nou maar niet bang... We zullen je geen pijn doen’... Professor schoof het hemd naar beneden... ‘Niet bang zijn kindje’... ‘Wor ik nou heusch niet gesneje?’ ‘Wel nee, malle meid... Zoo blijf nou rustig liggen... Wil u beginnen te vragen, mijnheer?’
[pagina 183]
Aarzelend, 't zelf nog vreemd vindend, begon de student. ‘Hoe is je naam?’ ‘Rika Bosch’... ‘Hoe oud ben je?’ ‘Veertien in December...’ ‘Leven je vader en moeder nog?’ ‘Vader is dood’... ‘Waaraan is-ie gestorven?’ ‘Weet ik niet’... ‘Is je moeder gezond?’ ... ‘Ze was gister verkouën’... Het doezelig November-licht scheen rustig in de kliniek-zaal. Sterk-verlicht stond het ijzeren bed met het meisje, omringd door de studenten. Alleen de stemmen van den vragenden student, het kind, soms die van den professor klonken. De roodgloeiende kachel pruttelde, een voet werd verschoven, een blaadje papier ritselde, een harde puntige pen kraste op een boek. Op een der drie lange, bruine tafels glimmerden kantige schamplichten van instrumenten, kolven en flesschen. Geen geluid kwam van de binnenplaats. Waswit lag zij in het bed. Het zwarte haar was netjes weggestreken onder het witte mutsje. De muts was strak-witter dan het gezicht, dat al zijn jeugdige volheid had. Blauwe aders waren als stroeve vegen in het wit van den hals. Ze lag als een marmeren beeldje met blauwe marmer-aren. Maar er was een benauwend leven in haar. De oogen, glanzig en wonderlijk groot, keken met sterke uitstraling van leven naar den student, naar den professor, naar de anderen. De dunne, scherp-witte neusvleugels bewogen snel, snèl, zonder ophouden. Ze had dood kunnen zijn als de oogen niet zoo bran-
[pagina 184]
dend van leven geweest waren, als de witte dunne, doorzichtige neusvleugels niet zoo koortsig hadden bewogen. Ze lag marmer-mat, wassig bleek op het ijzeren bedje. Toen hij even ophield met vragen, lachte ze flauwtjes om een afbeelding an den wand, om een man met zoo'n kemieken buik... Wat 'n gekke plaat... zoo'n rare man... En ze zag een student, die zat te schrijven... Wat leek-ie op Joopi... Net zulleke dikke koone... ... Net zulleke kemieke oogen... ze most effen lache nou ze an 'm dacht... ze zag 'm nog zitte op 't stoepie bij de Munt... toen die de suikerboontjes uit z'n broekzak haalde... en ze wel stroop leeke... zoo nat als ze geworden ware... ... ‘O God, profester... niet snije!...’ ‘Nee, nee, kindje.’ Ze hield de oogen niet af van de instrumenten, stootend ademhalend... Hadde ze Toos niet in d'r been gesneje... De professor begon te ausculteeren. Hij luisterde overal met de stethoscoop en zei dingen in 'n vreemde taal... Waarom spraken ze nou Frans?... Waarom klopte ze d'r op d'r borst... Je kon je lache haast niet houen... Net of-ie tegen 'n doos klopte... Wat 'n mensch toch raar gemaakt was... dat je zoo hol was van binne... Je zou zwere dat d'r iemand in 't donker op de deur klopte... Wat 'n mooie gouwe bril had-ie... Wat had-ie warreme vingers... nee maar Gompie!... nou teekende profester met 'n potlood op d'r bloote lijf... 't leek wel 'n suikerhart... ze werd d'r warrem van... ze zweette op d'r voorhoofd... Nou keke ze allemaal naar d'r, de heere op de stoele... ze keke naar wat profester teekende... Wat werd ze nou moe... en dat 't hier zoo
[pagina 185]
benauwd was... zoo warrem... maar ze sneje d'r lekker niet... ze sneje d'r niet zoo as Toos... De lichtblauwe oogleden hingen zwaar over de oogen. Er was een groote rust in de kamer. De scherpe, puntige pen kraste, de stemmen klonken soms gonzend, de kachel pruttelde. De studenten schreven haastig of keken naar het waswitte kind in het bed. Ze hield haar handen gevouwen, het hoofd lei iets op zij. Korte ademgeluidjes kwamen uit den kleinen drogen mond. Het bed met de witte lakens, de verfomfaaide dekens, stond scherp in zijn harde lijnen in den kring van de mannen. Het wit van de lakens, de marmeren witheid van het kind waren omvat in de donkere vlakken der kleeren, waarin het robuste vleesch van handen en gezichten kwam kleuren. Half gebogen met een grijze pluiming der bakkebaarden boven de ronding van rug zat de professor, met een geringde hand op de dekens. Nou werd ze weer wa-beter... 't Was toch wel gezellig zoo... dat ware nou allemaal dokters... die kwamme leere van den profester die alles wist... nou maar die bleeke zag d'r ook niet voordeelig uit... Wat had die zwarte bij 't raam 'n neus... 't leek wel niks... mot zoo'n groote man nog leere... nou breek me klomp... most ze nog lang blijve... Ze kreeg zoo'n slaap... Kemiek as je zoo lui lag... moeder had net de wasch vandaag... en morgen dat groote kantoor op de Heeregracht... wat brandde die kachel... daar kreeg je 't benauwd van... Was 't nou weer om te stoke?... Slape zou ze toch maar niet... als je slape ging sneje ze je ope om je van binnen te kijke... zoo as met Toos d'r been...
[pagina 186]
‘Exitus letalisGa naar voetnoot1) staat te wachten... Tijd niet te bepalen’... Wat of profester nou weer zei... Joopie kon ook Frans parrelevinke... Maar nou was 't gedaan. Profester kleedde d'r an en de zuster kwam binnen. Ze was in éens klaar wakker, nou ze heen mocht, bij Toos. Zuster droeg haar weg in de wollen deken. Toos lee al te kijken. ‘Wat be jij 'n tijd weggebleve!’... Riek bleef even ademhappen van benauwdheid onder de dekens. Toen zei ze met oogen gróot-open: ‘Ze hebbe me lekker niet... gesneje’...	voetnoot1) De dood.

Vorige Volgende

Kliniek.