Vier sprookjes, voor Hollandsche jongens en meisjes in poëzy gebracht

(1907)–Jan Pieter Heije– rechtenstatus



[pagina 1]
Asschepoester.
[pagina 3]
I. Kijk, wat is Buurmans Klaartje mooi! Wat lacht ze lief, wat lijkt ze blij; Haar beste jurk .... haar zondagstooi.. Vast gaat zij op een danspartij! En wij, mijn liefjes, blijven thuis: - 't Is of ge daarom zuinig ziet.... Kom, kom! dat onbesuisd gedruisch Geeft toch de rechte vreugde niet. Een prettige avond aan den haard, Bij zoet gezang of mooi verhaal Gesleten, is wel méer nog waard' Dan 't prachtigst bal of 't lekkerst maal. En hadt ge ook, kinders! niemendal, Dan sluip' toch nimmer in uw hart De nijd, de wangunst of de smart, Omdat een ànder 't hebben zal. Dat was niet eens zelfs het geval
[pagina 4]
Bij Asschepoester; 't arme kind, Dat, door haar zusters hard geplaagd, De kleeren van een dienstboô draagt, En toch die zusters steeds bemint; En steeds haar best doet, om ze mooi Te maken, als zij gaan naar 't bal, Heur haar te vlechten en heur tooi Te schikken op het allerbest; En dan toch, voor haar werk, op 't lest, Al deed ze 't nòg zoo vlug en trouw, Niets dan een grauw krijgt of een douw; Om eindlijk (als het zusterpaar In al heur staatsie henengaat) Den vloer te vegen of de plaat Te schuren. Ja, zoo ging het haar; En daar ze, door die stof en asch, Niet altijd even netjes was, Zoo noemden zij haar bij de liên Nog ‘Asschepoester’ bovendien, En zeiden: ‘Och, die domme meid Deugt nergens voor, dan om de pot Te koken!’ 't Was een treurig lot: -
[pagina 5]
Haar moeder, vaak door haar beschreid, (En die zoo teêr door haar bemind!) Was reeds gestorven, toen het kind Nog jong was en haar zusters, die Maar leefden voor de vroolijkheid, Gebruikten 't wicht, om 't werk van drie Te doen. Maar met een gullen lach Deed zij het willig ieder' dag, En sloofde en zwoegde laat en vroeg, Al heette 't dan ook nooit genoeg: - Ja, ging ze 's avonds, mat en moe, Naar 't klein beschot op vliering toe En knielde bij haar stroozak neer (Terwijl de zusters, na heur pret, Zich wentelden in 't donsen bed) - Dan bad ze: ‘Och, maak mij, Lieve Heer! Och, maak mij spoedig groot en sterk, Opdat ik toch eens goed mijn werk Kan doen, en van mijn zusters dan Een vriendlijk woord ontvangen kan!’ Zóo was ze groot geworden;
[pagina 6]
Maar Geen vriendlijk woord beloonde haar; En hoe gedienstig en gedwee Zij was - en altijd weltevree, De booze zusters hadden nooit Onze arme meid plezier gedaan; En namen 't kind, dat, zonder nijd, Bij al heur brommen en verwijt, Ze steeds geduldig had getooid, Nooit eens naar bal of maaltijd mee! II. Zoo was 't dan heden óok gegaan: De zusters reden, trotsch en blij. Naar 't Hof toe, op een danspartij, En lieten Asschepoester staan, Die stil maar naar de keuken ging En 't koffiewater overhing. En toen ze in 't hoekje van den haard Nu nederzat, met poesjenel - Haar eenigst vrindje! dacht ze wel: ‘Het was me toch een kwartje waard, Om zoo eens even, door een reet, Die mooi versierde zaal te zien
[pagina 7]
En al die groote en rijke liên. Zoo sierlijk en zoo fraai gekleed....’ Maar nijd of wangunst of verdriet. Omdat haar zusters op 't festijn Nu zaten (waar Zij niet mocht zijn!) Die kende onze Asschepoester niet. Och neen! - ‘ik wensch ze veel plezier!’ Zoo dacht ze, en streelde 't trouwe dier, Dat, zachtjes spinnend aan haar voet, Haar blijken gaf (gelijk een kat, Als hij in zijn humeur is, doet) Hoe lief hij Asschepoester had. Daar wordt er aan de deur getikt.... En 't meisje (half en half geschrikt!) Ontsloot de deur en zag een vrouw, Die oud, en bibbrend van de kou, En de ellebogen door de mouw, Haar zei: dat ze zoo'n honger had, En dat zij, in den grootsten nood, Haar vriendlijk om een stukje brood En om een kopje koffie bad. Vol meelij riep ze:
[pagina 8]
‘Och, arme bloed! ‘Kom hier in 't hoekje en warm je maar, Daar heb je een stoof: - hê! dat doet goed! Zoo aanstonds is de koffie klaar; En brood ... ja, héél veel heb ik niet, Maar wàt ik heb, geef ik je graag; Mijn zusters zijn, gelijk ge ziet, Niet thuis: en voor mij zelve vraag 'k Niet veel: ik heb een kleine maag, Dat weten zij! - en een van twee Neemt meest, wanneer zij gaan van huis, Den sleutel van de broodkast mee; Maar 'k eet nog minder dan een muis; Dus neem 't gerust maar, goede vrouw! Me dunkt, 'k heb ook geen trek vandaag...’ Zoo sprak ze; want ze wou niet graag, Dat de oude bes het merken zou (Wat ze altijd voor een elk verzweeg) Hoe weinig dat ze te eten kreeg; En dat ze nu met leege maag Dien dag naar bed zou moeten gaan. Het vrouwtje nam haar aanbod aan En at en dronk met smaak. Op 't lest, Toen alles òp was - sprak de best:
[pagina 9]
‘Ik dank je wel, mijn lieve kind! Ik heb me eens recht te goed gedaan; Des Hemels gunst daal' op u neêr! - Ik weet, dat bij ons' Lieven Heer Barmhartigheid belooning vindt, En dat zijn Englenschaar behoedt Wie vroom en nedrig is en goed! Dat zal ze ook U doen;’ ‘en misschien ‘Weet ik, ik arme en oude vrouw, Iets, dat uw goedheid loonen zou: Zeg! zoudt ge graag dat bal eens zien?.. Komaan! 'k wil u daarheen doen gaan!’ III. Onze Asschepoester, half verbaasd, Half lachend, keek het wijfjen aan En dacht: het goede schepsel raast; Ze is vast niet al te wel bij 't hoofd! - ‘Ik op een bal!’ zoo sprak ze toen: ‘Ik, Asschepoester? - wat gelooft Ge, wijfje! dat ik daar zou doen? Ik .... met mijn vuile kleeren .... zeg! Ze joegen me met stokken weg.’
[pagina 10]
Maar zie! terwijl het kind zoo sprak, Zag zij het oude vrouwtje aan En bleef opeens, verbleekt en strak, En roerloos van verbazing staan; Want elke plooi van 't rimplig vel Smolt tot een lieflijk schoon gelaat; En 't lappig kleed der totebel Veranderde in een pronkgewaad, Van paarlen en juweelen stijf; Zoodat, éer 't kind nog van haar schrik Bekwam (en in een oogenblik) Ze, in plaats van 't oud en tanig wijf, Een schoone Jonkvrouw voor zich zag, Die, met een vriendelijken lach, Haar aldus aansprak: ‘Zedig kind! ‘Ik heb, in stilte, u lang bemind, Omdat ge vroom en nedrig zijt; Ik ben een Toovernimf; - mijn macht Beheerscht de dingen wijd en zijd: Gij hebt mij laafnis toegebracht, Toen 'k oud en arm scheen... tot uw loon Gaat gij naar 't bal, nog dézen nacht, En danst er met des Konings zoon. - Ga in den tuin ... zoek tusschen 't kruid
[pagina 11]
Den stevigsten komkommer uit, En breng dien hier.’ Zoo deed ze; en bracht Den grootsten, dien ze vinden kon: Het was een baas (en door de zon Zoo geel gekleurd als goud); ze dacht: ‘'t Is mooglijk als present: 't is raar!... En toch, me dunkt, de Koning zal Juist geen komkommers op het bal Behoeven;’ doch ze zweeg het maar: En toen ze hem nu overgaf, Toen raakte met haar tooverstaf De Nimf hem aan - En met een knal Sprong hij vaneen, en pif .... paf .... poets.... Was hij een gouden staatsiekoets! ‘Daar rijden wij straks mee naar 't bal,’ Sprak nu de Toovernimf; ‘maar ... wacht:... 'k Heb om geen paarden nog gedacht, - Haal mij eens gauw de muizenval...’ Zij deed het: - Binnen in de kooi Zag zij zes muisjes, even mooi, Met witte pootjes, grijze vacht
[pagina 12]
En sierlijk omgekrulden staart; En toen zij die nu binnen bracht, Kreeg ieder muisje een zachte tik Van 't tooverstokje - en werd een paard! Zoodat er, in een oogenblik. Een heerlijk span van Schimmels stond Te trapplen, op den harden grond. ‘Nu een koetsier! een snorrebaard....’ ‘'k Wou wel, als U geen ànder hadt,’ Zei Asschepoester: ‘liefst mijn kat; ‘Dan kreeg dat goeie, trouwe dier Toch óok een beetje van 't plezier!’ ‘Best, kindlief! dat 's een goede keus, ‘Dat 's braaf; kom breng dan Poes maar hier!’ Zoo sprak de Jonkvrouw: en met zwier Sloeg ze éven op zijn witten neus, En ... als de deftigste koetsier, Stond Poesje met zijn knevels daar. ‘Nu lijfknechts nog ... dan zijn wij klaar!’ ‘Ga naar de sloot, en zoek er maar Vier kikkers: één voor elk portier, En twéé, om achterop te staan!
[pagina 13]
De kikkers kwamen: en ziedaar Ze werden lijfknechts; waarlijk waar! Met nette groene buisjes aan, En gouden tressen om hun hoed. ‘Kom, Asschepoester! nu met spoed De koets in!’ ‘“Och, Mevrouwtje lief! ‘“Mijn kleertjes zijn zoo vuil en oud...”’ ‘Dat wáren ze, mijn hartedief! Maar zie! dat zijn ze nu niet meer;’ Was 't antwoord: en het tooverhout Daalde éven op haar hoofdje neer, En kijk ... een kleed van groen en goud En rozerood, omplooide 't wicht... Dat heel versteld stond bij 't gezicht! IV. Zij reden voort: de Jonkvrouw zat Naast Asscliepoester; en zij sprak:
[pagina 14]
(Terwijl ze een doosjen uit haar zak Kreeg) ‘Zie! hier heb ik wat, ‘Dat is nog 't bèste van uw tooi!’ ‘“Twee glazen muiltjes ... och, hoe mooi!”’ Riep Asschepoester: ‘Ja, mijn schat! ‘Twee glazen muiltjes...’ ‘als ge die ‘Straks aandoet ... danst gij, een, twee, drie, Zoo goed - alsof ge uw leven lang De beste Meesters hadt gehad!’ ‘En nu, mijn liefje! wees niet bang Wanneer gij treedt in 's Konings zaal. Of neerzit aan het vorstlijk maal; Want, zoo ge zacht en zedig zijt En vroom en vriend'lijk als altijd, Hoeft ge voor niets bevreesd te zijn!’ ‘Welaan! vermaak u ongestoord:’ ‘Doch luister ... nog een enkel woord:... Gij moogt vertoeven op 't festijn Tot eventjes vóor middernacht, Doch langer niet: - by de' éersten slag
[pagina 15]
Van twaalven ... is het met uw pracht Gedaan! - Uw kleed vliegt weg als rag, Uw span (in plaats van naar den stal Te loopen) zoekt de muizenval, Uw lijfknechts springen in de sloot, Uw koets valt als komkommer neer... En uw koetsier springt op uw schoot - En is uw oude poesje weer... Onthoud het goed - En nu .. vaarwel!’ Zoo sprak de Toovernimf: en snel Was zij verdwenen, net op 't pas Toen 't rijtuig stil hield voor de poort. - En toen de Prins nu had gehoord, Dat daar een vreemde Dame was, Veel schoener, en met rijker zwier Gekleed dan de Eerste van het Land, Toen kwam hij zelf aan het portier... En leidde met zijn eigen hand Onze Asschepoester binnen: V. Daar Was, op het koninklijk festijn, Wat groot en rijk was, bij elkaar:
[pagina 16]
Een ieder in zijn staatsiekleed! 't Was alles purper en satijn, Kant, goud, juweelen bij de vleet... Alsof 't een tuin vol bloemen waar'; Maar, als een roosjen in het dal, Blonk Asschepoester bovenal, En was de liefste van het bal: Want, méer nog dan haar prachtgewaad, Was 't helder oog, vol dankbre vreugd, En 't zacht en minnelijk gelaat (Waar nedrigheid en stille deugd Op stond te lezen!) - ieders lust. Wel was ze in 't eerst wat ongerust, Of ook de booze zusters... haar Herkennen zouden... En misschien Haar zouden weg doen jagen; - maar Ze zag al gauw, dat geen gevaar Haar dreigen zou... want allebei De zusters negen diep voor haar: En toen ze nu aan 't booze paar, Als Vreemde, een vriendlijk woordje zei, Toen schenen ze geheel verrukt!
[pagina 17]
Doch 't Prinsje schéen het niet alleen. Maar wàs het! Altijd om haar heen, Sprak hij haast geen der Dames aan, En was niet van haar zij' te slaan; - En vroeg een ander haar ten dans, Dan sprak hij lachend: ‘Neen! de glans Van 't bal hoort Mij... 'k sta mijn Prinses’ (Daar hield hij Asschepoester voor!) ‘Aan niemand af als danseres!’ Zoo zweefden zij de zalen door! En Asschepoester (die, door tooi En lieflijkheid, reeds elk gemoed Bekoord had) - danste nu zóo mooi, Dat ze elk betooverde: - haar voet Vloog als een vlinder langs den grond, En iedereen die òm haar stond Was vol bewondering. Maar 't bal Liep nu ten eind... Trompetgeschal Verkondigde aan de gasten, dat Het maal was aangericht: - reeds had
[pagina 18]
De Prins (die gaarne naast haar zat!) Onze Asschepoesters hand gevat, En leidde haar ter eetzaal in: Waar hij nu, naast de Koningin, Zich nederzette met ons kind. VI. Wel was zij door die pracht verblind... Maar toch, met de onschuld van haar hart, (En met een geest, door vroege smart Tot deugd gekweekt) - scheen ze in verstand, Niet minder dan in lieflijkheid En staatsie... de éerste van het Land! Elk woordje, dat ze had gezeid, Werd naverteld van mond tot mond... En luide vloog aan allen kant Haar lof op aller lippen rond. Wat zal ze grootsch geworden zijn! Vast zag ze nu verachtend neer Op bei haar Zusters - die weléer Haar zooveel leed en hartepijn Veroorzaakt hadden! Dunkt u dat?
[pagina 19]
'k Geloof het niet! - Niet ver van daar Waar Asschepoester vorstlijk zat, Zat ook het booze Zusterpaar; En telkens richtte ons kind het woord Tot beiden - en 't deed haar harte goed, Dat ze onbemerkt, en ongestoord Nu toonen mocht, hoe haar gemoed Die Zusters lief had: telkens zond Ze iets kostlijks van den overvloed. Die vóor haar op de tafel stond, De Zusters toe; En ieder keer Zag zij, vol teerheid op heur neer En... dàcht niet eens meer aan 't weléer! De booze Zusters merkten ras, Dat zulk een deftige Prinses Bijzonder vriendlijk voor ze was En zetten wel een borst voor zes... Maar dachten, bij dit vreemd geval, Aan Asschepoester 't minst van al! Intusschen hoorde ze, onverwacht,
[pagina 20]
De klok reeds kwart vóor Twaalven slaan. Haar hartje beefde... Want ze dacht Aan 't geen haar toeft, met Middernacht! Zij hoopte dat men òp zou staan! Want - zoo opeens maar weg te gaan, Dat kon toch niet: Maar, ach! ze wacht Van oogenblik tot oogenblik Vergeefs; Daar hoort ze op eens, met schrik, Het vóorspel - en het dof geluid Van de' eersten slag van Twaalven... Springt Van tafel op... vlucht de eetzaal uit... De marm'ren trappen af - En dringt Zich door de wachters tot op straat; - Maar, ach! te laat... te laat... te laat! Koets, paarden, lijfknechts en koetsier, Ze waren weg:
[pagina 21]
Haar prachtkleedij Was weder de oude keukenpij! En angstig - buiten adem schier, Vloog zij naar huis, langs 't donker pad, En zag (eerst toen ze er binnen trad!) Dat ze ook één van haar muiltjes... had Verloren!.... En dat alles, wat Haar overbleef van 't feest (zoo ras Voorbij!) - één glazen muiltje was! Maar weg was 't andre muiltje niet!... Want toen de Prins, tot zijn verdriet, Zijn lieve buurvrouw vluchten zag, En hij haar, met vergeefschen spoed, Trachtte in te halen - stiet zijn voet Aan iets, dat op den zaalvloer lag Te glinstren: Kijkend, wat het was, Zag hij een muiltje.,. héel van Glas! Zoo klein en fijn van toon en hak, Zoo fraai en keurig, naar zijn gis,
[pagina 22]
Als nog maar één ter wereld is... En dat hij - tot gedachtenis Der lieve buurvrouw, bij zich stak. VII Daar zat nu Asschepoester thuis... Met poes (ja waarlijk!) op haar schoot: Haar oogjes leken wel wat rood; Ze had gehuild... of 'k heb abuis! Nu! wonder zou het niet geweest Zijn: 'k Denk, zij was misschien het meest Nu voor de Toovernimf bevreesd: Vast zou die boos zijn! En toch had Zij (dacht ze sòms) - haar bèst gedaan, Om op haar tijd naar huis te gaan... Maar - zag zij dàn weer op haar kat En dacht daarbij aan het vermaan Der Jonkvrouw, dan sprak in haar hart Een stem die, tot haar bittre smart.
[pagina 23]
Haar toeriep: ‘'t is uw eigen schuld!’ Zoo zat ze: en wachtte, in ongeduld, Haar zusters - om het eind van 't bal Te weten. Hoor - daar komen ze al! En klappren als een molenrad, Met radde tong, van dit en dat: Van mooie kleeren, trotsche zaal, Van dansmuziek en vorstlijk maal En van de vreemde Dame - wie Geen mensch der gasten kende... En die Voor heur zoo vriendlijk was geweest, (Ofschoon ze in aanzicht, tooi en leest Het schoonst en rijkst van allen was) En die, nog vóor het eind van 't maal, Alléén gevlucht was uit de zaal, Terwijl ze een muiltje, 'heel van glas, Verloor, dat door den jongen Vorst Was opgeraapt... en in zijn borst Gestoken - En hoe aan de poort Men al de Wachters had gevraagd: ‘Of zij de jonge Vorstenmaagd, Die aller harten had bekoord,
[pagina 24]
Misschien ook hadden weg zien gaan?’ En hoe er éen toen had gezeid: ‘'k Heb altijd-door op post gestaan, Maar 'k zag alleen een boerenmeid. Of zoo iets!’ En hoe diep bedroefd De Prins daarop geworden scheen: En hoe de gasten éen voor éen, Bij dit gezicht maar waren heen- Geslope... Kindren-lief! het hoeft Wel niet gezegd, wat of het hart Van Asschepoester thans bewoog... Hoe, bij 't herdenken, vreugde en smart Een traan deed drijven in haar oog, En hoe ze nu met dubblen spoed Haar zusters helpt - opdat die niet Bemerken zouden, wat verdriet Dat lang-gerekt verhaal haar doet... En wàt er schuilt in haar gemoed! In 't eind: de zusters zijn gereed, En gaan naar bed!
[pagina 25]
VIII. Ook de arme meid Is in een oogwenk uitgekleed; Doch, schoon ze zich te bedde leit, Ze kan niet slapen: Menig traan Vloeit langs haar bleeke wangen neer; En vurig bidt ze Ons' Lieven Heer, Dat - zoo ze er kwaad aan heeft gedaan Om iets te láat van 't feest te gaan, Hij 't haar vergeve, en ze éens nog weer Die goede Toovernimf mocht zien, Om haar in ootmoed dank te bien, En uit háar mond te hooren... dat Ook Zij die fout vergeven had. Zoo biddend met betraand gezicht, Sloot zij op 't laatst haar oogjes dicht En sliep en droomde: Een koets van goud, Getrokken door een duivenvlucht, Dreef zachtjes door de blauwe lucht. En daalde neer, door steen en hout,
[pagina 26]
Tot in de kamer; Prachtig stond De Jonkvrouw in die koets, en hield Den tooverstaf; En neergeknield Lag Asschepoester op den grond. Vergiffnis smeekend; En haar oog Zag, hoe de Toovernimf zich boog En, met een glimlach om den mond, Haar toeriep: ‘Wees gerust mijn kind! Een waar berouw verzoent de schuld; 't Is u vergeven: - eenmaal vindt Ge 't loon voor braafheid en geduld!’ Zoo sprak de Jonkvrouw; En meteen Zag Asschepoester (in een wolk!) Een rij van krijgslien en van volk Zich juichend scharen om haar heen, En bloempjes strooien voor haar schreen, Terwijl haar zusters, bleek van schrik, De handen vouwden! Buksgeknal Klonk krachtig in dat oogenblik, Zich mengende in trompetgeschal;
[pagina 27]
En iedereen blijde en luid: ‘Lang leev' ons nieuw Prinsesjen.......’ IX. Uit Was de droom!... Ze ontwaakte, en zag, Dat zij nog steeds op vliering lag, En sprong uit bed: 't Was lang reeds dag! Vast had ze zich verslapen.... Snel, En flink, wil ze aan het werk nu gaan; Maar plotsling blijft ze stokstijf staan: Wat 's dat.... Is 't waarheid... Hoort ze wèl? Dat klònk toch als trompetgeluid - Och, kom! ze droomt nog; Neen! 't Is waar... Trompetgeschal klinkt van de straat! En - daar ze nu naar 't venster gaat,
[pagina 28]
Ziet ze acht trompetters, paar aan paar! Ze blazen lustig, tra, ra, ra, Een macht van deuntjes - En daarna Zwijgt eensklaps het trompetgeschal. En neemt hun Opperste het woord: ‘Hoort, mannen, vrouwen, kindren, hoort!’ ‘Een vreemde Dame heeft, op 't bal Van gistren, onzen Prins bekoord; En is ontvlucht - eer iemand wist Hoe of ze heette, en wie ze was! Maar is (bij 't vluchten!) uitgeglist, En heeft een muiltje, héel van glas, Verloren’ - ‘Wie dat muiltje pàst, (Zoo spreekt de Koning door mijn mond,) Die wordt, wie dat ook zij! terstond Des Prinsen Zuster:’ ‘Dat staat vast!’ ‘Ik breng dus thans des Konings groet Aan al de Dames in het Land, Van edel en aanzienlijk bloed, Om 't glazen muiltje aan haar voet Te passen.’
[pagina 29]
Wuivend met de hand Gaf hij zijn troep een wenk; en rein Smolt weer 't trompetgeschal ineen, En trokken zij, al blazend heen... Tot, op een andren hoek van 't plein Hun Opperste weer 't zelfde riep! Dat gaf een leven in de Stad.... Want elk der eedle Dames liep (Ofschoon er menig half nog sliep) Naar 't Hof toe, Om te toonen - dat Zij 't allerkleinste voetje had! Doch Hertogin en Rijksprinses, Gravin. Markieze en Barones, Zij konden (tot heur groot verdriet!) Maar in dat glazen muiltje niet: En hoe ze pasten, éen voor éen. En hoe ze wrongen hier en daar, Ze raakten geen van allen klaar... En gingen, heel beschaamd, weer heen! De Zusters waren óok gegaan....
[pagina 30]
Doch - daar een elk van heur wel wist, Op wat een grooten voet zij staan, Bedachten zij een vreemde list, Opdat heur 't muiltje passen kan! De éen.... Kindren! hê! ik ijs er van... Die hakte een stukje van haar hiel! - En de àndre... sneed zich met een mes Een brokje van haar toon: en viel Het loopen ook niet licht. - Prinses Te worden... was de pijn wel waard, Zoo dachten zij: En onvervaard Stak de éerste in 't muiltje nu den voet! En ja! - het paste... Al deed het pijn! Reeds dacht ze nu Prinses te zijn! - Daar riep een Stem, onzichtbaar: ‘Bloed Is in het muiltje, zoo ge ziet; Dat is, voorwaar! de rechte niet!’
[pagina 31]
En al heur hoop vervloog in rook: Want - zoo als 't háar nu was gegaan, Zoo ging 't de tweede zuster óok! Zij trok wel 't glazen muiltje áan - Maar weder klonk 't onzichtbaar woord: ‘Bloed... Bloed... Bedriegsters! pakt u voort!’ X. Zoo was dan 't passen nu gedaan! - Want geen der Dames van het Land Kon 't muiltje in. De jonge Vorst Nam dàn eens 't muiltje in de hand, En stak het dàn weer in zijn borst, Of keek soms dagen naar den wand, Of staarde treurig op den vloer... En scheen geheel van zijn verstand! Dat gaf aan 't Hof een groot rumoer! - De goede Koning en zijn vrouw Die huilden zich schier de oogen blind, Uit vreeze, dat hun eenig kind, Van smart, de tering krijgen zou!
[pagina 32]
‘Maar’ vraagt ge: ‘wáarom of dan toch ‘De Prins zoo treurde?’ 't Was, omdat Hij ook een Zuster had gehad, Een allerliefst Prinsesje; Nog Niet lang geleden stierf ze: En hij, Die altijd vroolijk was en blij, Had sinds gemijmerd en getreurd! - Men had hem wel wat opgebeurd, Door feest en maal en danspartij, Maar.... sinds hij nu, verleden week, Op 't bal, onze Asschepoester zag, (Die sprekend op zijn zuster leek!) Had gij geen rust meer, nacht of dag: ‘Zoo'n zuster’ riep hij telken keer: ‘Zoo'n lieve zuster wil ik weer! - En geeft ge mij zoo'n zuster niet. Dan sterf ik zeker van verdriet!’ De Koning en de Koningin Die hadden hem wel graag zijn zin Gegeven - Maar... in dezen nood Een kleiner zusje kóopen.... Dat
[pagina 33]
Zou weinig baten Want ge vat, Hoe lang 't moest duren, éer ze gróot Kon wezen: Ach! en in dien tijd Was mooglijk dan de Prins al dood..... En waren ze hun erfzoon kwijt! 't Moest dus een gróote zuster zijn!... En nog wel zij - die op 't festijn De glazen muil verloren had, Die onze Prins (gelijk een schat!) Bewaarde. Duur was goede raad, Nu geen der Juffrouwen van staat Het muiltje paste: Als laatste baat Werd dus besloten, éenmaal nog Te zenden (waar' 't ook dag aan dag!) Bij àlle Meisjes.... Of dan toch (Ze zij dan, Avie ze wezen mag!) De rèchte niet te vinden waar'?
[pagina 34]
En weder werden hier en daar, In stad en dorp, en vlek en buurt, Onze acht trompetters rondgestuurd! Maar al hun zoeken bleek abuis! - Zoo kwamen ze eindlijk ook aan 't huis Van Asschepoester; in de deur Stond reeds het zusterpaar: Heur kleur Was bleek van toorn, en geel van nijd, Toen 't luid trompetgeschal begon; En vinnig riepen ze, en vol spijt, (En gunden de' Opperste geen tijd Dat hij zijn boodschap zeggen kon:) ‘Ga maar voorbij, ga maar voorbij, Hier is geen éen Prinses...’ ‘Of 't zij Dan Asschepoester -’ ‘die Vorstin Van Tang en Aschschop is!....’ ‘Laat me in!’ Riep de Opperste: ‘Des Konings last Is klaar en duidlijk als de dag:
[pagina 35]
“Elk zij het muiltje aangepast! En wie het pàsse... dàt staat vàst, Ze zij dan, wie ze wezen mag! Die wordt Prinses!”’ En zie! hij nam Nog eenmaal 't muiltje in de hand; En, toen hij in de keuken kwam, En 't kind vol schoonheid en verstand Aanschouwde - (dat in zedigheid Haar oogjes neersloeg!) kreeg hij moed, Dat hij ten eind van 't zoeken was! - En toen hij de' allerliefsten voet Nu stak in 't muiltje.... Zat het.. Pas!’ .. En riep de onzichtbre Stem: ‘Géen bloed Is in het muiltje.... loop maar snel Naar 't Hof - Zij is de rèchte wèl!’ En dat ze 't wàs.... dat bleek terstond, Toen zij de weerga uit haar zak Kreeg - en
[pagina 36]
(terwijl er om haar mond Een lachje speelde!) met gemak Aan 't andre voetje trok. XI. 't Besluit Dat raadt ge zelv'.... De droom kwam uit! - De Jonkvrouw daalde neer, En sprak: ‘Zoo is uw deugd nu, lieve meid! Beloond;’ ‘en door uw zedigheid De láatste proef óok doorgestaan... Want hadt ge, nedrig, niet gewàclit, Tot U het muiltje werd gebràcht, Maar waart ge zelv' naar 't Hof gegaan, Dan had ook U (en dit stond vast!) Het glazen muiltje niet gepast!’ Zoo sprak ze: En raakte met haar staf Nog eens onze Asschepoester aan;
[pagina 37]
En zie ... haar oud gewaad viel àf!... En was ze vroeger reeds - op 't Bal, Het rijkst en franist getooid geweest, Thàns was ze - hi houding, tooi en leest, De sclióonste ... die een menschlijk oog Kon zien! En elk riep, blij en luid, (Terwijl ze, lieflijk blozend, boog!) ‘Lang leev' ons nieuw Prinsesje!’ uit. De zusters stonden, als verplet, (Schoon minder van berouw, dan schrik!) En vielen, in een oogenblik, Ter neer aan Asschepoesters knie, En baden om vergeving. 'k Wed, Ze dachten - dat haar Zuster ... die 't In huis zoo treurig had gehad, Zich nu eens duchtig wreken zou... En heur nu honger, dorst en kou Zou laten lijden - in een gat, Of kelder of gevangenis; Maar, o! wat hadden zij het mis... Want Asschepoester hief ze omhoog,
[pagina 38]
En riep (met tranen in het oog): ‘Wat spreekt ge van vergeving ... wat... Och 'k heb u altijd liefgehad; Nu hebt ge 't mij dus ook ... niet waar? Kom - pak me maar, en zoen me maar, Ik heb zoo làng er naar verlangd!....’ En zie, terwijl ze 't uitspreekt, hangt Zij aan heur hals en weent van lust, En lacht en juicht en schreit - en kust Ze - duizend keer en duizend keer! Toen sprak de Jonkvrouw: ‘Kom mijn kind! Ik heb u altijd teer bemind, Maar thans bemin ik u nòg meer! Want wie geleden onrecht dùs Vereeeft... en de aangedane smart Zóo wreekt - die heeft een englenhart! Kom! geef dan mij nu ook een kus, En volg me!’
[pagina 39]
XII. En aan haar eigen hand Bracht zij ons kind naar 't Vorstlijk slot: Wàar, op des Konings opontbod, De grootste' en edelsten van 't Land Zich schaarden om zijn gouden troon. ‘Ik breng hier, edel Koningspaar!’ Zoo sprak de Toovernimf: ‘Uw kroon ‘Een zuivre parel weer; voor haar Die u de dood eens heeft ontscheurd! Een nieuwe Dochter... even schoon En deugdzaam, als gij hebt betreurd! Een nieuwe zuster aan uw zoon, Die hem ten volle weergeeft, wat Ook hij in haar verloren had!’ De Koning en de Koningin Die sloten Asschepoester in Hunne armen; En de jonge Vorst,
[pagina 40]
Die kuste eerbiedig haar de hand En drukte toen die aan zijn borst. En al de Grooten van het Land, En akkervolk en burgerij, Die buiten stonden, riepen blij En krachtig bij trompetgeschal En klokgelui en buksgeknal: ‘Lang leev' ons nieuw Prinsesje!’ Bal En Maal En allerhande pret Vervulden 't Land aan iedren hoek: - De kindren gingen laat naar bed En kregen chocolaad en koek; En 't vreugdgeruisch en 't feestgezang, Die duurden heele weken lang. Maar lànger wel duurde al het goed, Wat Asschepoester de' Armen deed: Want zij (die zelve zoo veel leed Eens doorstond) Wist, hoe zéer het doet, Wanneer een ieder ons vergeet
[pagina 41]
En men zoo eenzaam lijden moet! Maar stil... Ik hoorde daar gedruisch!... Me dunkt, zóo laat kan 't nog niet zijn: - Ja toch... Daar komt al, van 't festijn, Des buurmans dartle Klaartje thuis. Kom, zeg mij eens oprecht - mijn Schat! Wie denkt ge wel, dat nu het méest En 't bést genoegen heeft gehad: Wij hier in huis - of zij op 't feest? Ik hou 't met Ons!... Maar, hoe het zij, Gij denkt er mooglijk dan wel bij: ‘Ik wou toch maar, dat op dit pas Er nòg zoo'n Toovernimf eens was.’ 't Is waar: - zóo zijn er thans niet meer, Als Asschepoesters Nimf... En toch, Mijn Liefjes! ééne leeft er nog
[pagina 42]
En daalt nog soms op aarde neer!’ Zoo gij bij Haar in achting staat, En naar Haar wijze lessen hoort, Dan, Kindren! geef ik u mijn woord, Dat het ook U zoo goed eens gaat!- - Gij zijt nieuwsgierig hoe ze heet, En wáar ze wel haar woonplaats heeft? Nu 'k zal 't u zeggen, lieve Jeugd! Maar zorg, dat gij het nóoit vergeet... De Toovernimf - die nu nog leeft, Die goede Toovernimf heet.... Deugd!

Vorige Volgende

Asschepoester.