Rymkronyk van Jan van Heelu betreffende den slag van Woeringen van het jaer 1288

CLI. 18 janvier 1290.

Bulle du pape Nicolas IV, adressée à l'archevêque de Cologne, pour le délier et l'absoudre des engagemens qu'il avait contractés et jurés, en sortant de prison.

Nicolaus, episcopus, servus servorum Dei. Venerabili fratri Sifrido archiepiscopo Coloniensi salutem et apostolicam benedictionem. Ad audientiam nostram pervenit, quod nobiles viri Johannes dux

[p. 513]

Brabantiae, Walramus de Juliaco et Adolphus de Monte, Everhardus de Marka, de Virnemburg, de Waldecke et de Willenowe comites, ac Henricus de Windecken, Johannes de Ryferscheith, Johannes de Kuck, Johannes de Nuenare, Gerlacus de Dollendorp et Gerardus de Juliaco, ecclesiae Coloniensis vasalli, et eorum in hae parte complices et fautores, propriis non contenti limitibus et temerariis ausibus data licentia, scelestisque operibus, relaxatis habenis, contra fidelitatis debitum, quo eidem tenentur ecclesiae, temere venientes, conspirationem, conjurationem et confoederationem cum civibus Coloniensibus adversus te ac eandem ecclesiam nequiter inierunt. Et tandem praeconceptam nequitiam perducentes in partum suaeque claustra malitiae reserantes, terram ipsius ecclesiae cum armatorum multitudine copiosa hostiliter invaserunt. Cumque castrum Worinch, prope civitatem Coloniensem ut dicitur constitutum, et ad eandem ecclesiam pertinens, arctius obsedissent, possessiones et bona ipsius ecclesiae in circumjacentibus consistentia partibus, multimodis quasi crassantibus et efferatis animis dissipantes, redditus et proventus ejusdem ecclesiae ibidem inventos ignis incendio concremando, tu tantis non indigne commotus injuriis et tantis et tam gravibus dampnis, quae in conspectu tuo tibi et eidem inferebantur ecclesiae non immerito provocatus, ac intendens prout ad te spectabat pravis illorum conatibos obviare, congregata ipsius ecclesiae non modica copia vasallorum, qui tibi super hoc favorabiliter assistebant contra dictos ducem, comites, nobiles, cives et alios, exivisti eis prout poteras resistendo; demum dux, comites, nobiles, cives, et alii supradicti suo ad malum directo proposito et manibns extensis ad scelera, in te ac gentem tuam impie irruentes, et in gentem ipsam furentibus gladiis sevientes immaniter, te gravibus lacessitum injuriis saturatum probis et afflictionibus contumeliosis affectum, ac nonnullos alios praelatos clericos, comites, barones, nobiles, milites, et alios laicos, vasallos fideles et ministeriales Coloniensis ecclesiae supradictae, qui in tuum auxilium venerant, ausu sacrilego capere praesumpserunt, te ac illos carceralibus vinculis temeritate dampnabili mancipantes, et nihilominus praedictam Coloniensem ecclesiam, in possessionibus et bonis ipsius, multipliciter laedere, turbare et opprimere non sinentes, ac praedictum de Worinch et quaedam alia castra, et munitiones ejusdem ecclesiae nequiter expugnantes, quaedam ex ipsis funditus destruxerunt. Aliqua vero cum nonnullis aliis bonis, juribus, redditibus, villis et jurisdictionibus ejusdem ecclesiae occuparunt et detinent occupata. Verum cum nonnulli praelati et aliae ecclesiasticae secularesque personae, quae tibi et eidem ecclesiae, super tantis gravaminibus, injuriis et jacturis pio compatiebantur affectu, penes eosdem ducem, comites, nobiles, cives et alios institissent, ut ipsi propriae saluti et famae salubriter providentes, te ac praelatos, clericos et alios supradictos restituerent pristinae libertati, dux, comites, nobiles, cives et alii memorati attendentes quod praedicta ecclesia per destructionem castrorum et munitionum, ac aliorum bonorum ipsius, ad illum statum devenerit, quod nequaquam posset resurgere nec insurgere contra eos te, ac nonnullos ex praelatis et aliis memoratis a praedicto carcere liberarunt, corporalibus tamen a te ac etiam ab hujusmodi liberatis praestitis juramentis, quod super praemissis, et aliis etiam injuriis et dampnis, tibi et ecclesiae ac praelatis et aliis praetactis illatis de duce, comitibus, nobilibus, civibus et aliis supradictis querimoniam nullam deponere, nec ipsos aut eorum aliquem molestare, nec impetrare, litteras apostolicas contra ipsos vel aliquem corundem nec impetratis, uti quomodolibet curaretis. Et quod quandam pecuniae summam, quam duci et comiti de Monte, ac aliis supradictis et quibusdam eorum fautoribus, pro hujusmodi liberatione vestra solvere promisistis, nonnulla illis propterea castra, munitiones, villas, terras, possessiones et quaedam alia bona, tam ejusdem ecclesiae quam iberatorum ipsorum, nihilominus obligando non repeteretis ab ipsis, vel aliquo eorundem datis propter hoc eis a te, ac liberatis eisdem quibusdam fidejussoribus, confectis litteris et instrumentis ac pro-

[p. 514]

missionibus, alienationibus, renuntiationibus et obligationibus, diversis et variis subsecutis, et poenarum etiam adjectione vallatis: Nos itaque, diligentius attendentes quod praemissa omnia in grandem divinae majestatis offensam, apostolicae sedis contemptum non modicum, plurimorum scandalum, et grave praefatae ecclesiae detrimentum redundare noscuntur, quodque praedicta, prout habet fidedigna relatio, adeo sunt in partibus illis notoria, quod nulla possint tergiversatione celari, ac volentes super hiis tibi et ecclesiae Coloniensi ac eisdem praelatis, clericis, comitibus, ac aliis liberatis, prout expedit, providere, te aliosque praefatos veris existentibus supradictis ab eisdem et quibuslibet aliis occasione hujusmodi praestitis juramentis, ac praedictos fidejussores a fidejussione hujusmodi te tuosque complices ac fidejussores eosdem, a quibusvis obligationibus factis super praedictis, vel eorum occasione, auctoritate apostolica duximus penitus absolvendos. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostrae hujusmodi absolutionis infringere, vel ei ausu temerario contraire; si quis autem hoc attemptare praesumpserit, indignationem onmipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum ejus se noverit incursurum. Datum Romae, apud sanctam Mariam majorem, XV. kal. februarii, pontificatus nostri anno secundo.

L'original au dépôt royal des archives, à Dusseldorf.