Historica relatio duodecim martyrum Cartusianorum qui Ruremunde in ducatu Geldriae agonem suum feliciter compleverunt

Caput I.

De Origine Cartusiae Ruraemundensis: quam D. Dionysius Rychelius, ejusdem Domûs Professus mirificè vitâ & doctrinâ illustravit.

⁺ FUit olim Prior Cartusiae Ruraemundensis circa annum Domini 1390. D. Henricus Kalckar vir eximius, & opinione sanctitatis celebris. Hic Tractatum de origine & progressu ordinis Cartusiensis conscripsit, quem ipsa Domus Ruraemundensis non im-

+ Ruraemundae adservatur tractatus D. Henrici à Kalckar, de Orig. Ord. Cartus.

[p. 13]

pressum sed scriptum conservat. Refert autem quomodo primus post Deum & B. Virginem Mariam Fundator Cartusiae Ruraemundensis fuerit, quidam nobilis & generosus Miles; qui ut vitae extitit satis admirabilis, sic varia habuit proposita & diversos animi conceptus, ancipitesque cogitationes, quam aut qualem piam fundationem, utrum Hospitale, vel Monasterium, & cujusmodi, quove in loco institueret.

Tandem nutu Dei, & auxilio B. Mariae semper Virginis in oppidum Ruraemundense venit, ibique locum delegit, & Ordini Cartusiensi attribuit. Qui locus suggerente ipsâ beatissimâ Virgine, ut piè credimus, appellata est Domus Bethleem B. Mariae. Cujus chorus & Ecclesia divinâ ordinatione, licet initio multum reclamante Fundatore, nunc sita est in loco, qui olim satis obscurus, minusque honestus esse videbatur; disponente sic B. Virgine, ut ibi filii sui laudes celebrarentur, ubi prius turpia perpetrari solita erant: ibique purissima Virgo purissimè coleretur, ubi antea res impurae committebantur. Itaque Sanctissimae Virgini Mariae hujus Cartusiae institutionem originemque post Deum tribuimus. Ipsa enim velut incepit & promovit hanc Domum, semperque diabolo restitit, & ejus elusit conatus, quando ille omnis boni inimicus nunc per amicos Fundatoris, nunc per alios quoscunque hoc pium opus conatus est impedire. Recepta autem est nova ista plantatio Bethleem Ruraemundae anno 1376. & Ordini incorporata anno Domini 1380. Cui laudabiliter admodum praefuit aliquot annis praedictus D. Henricus de Kalckar, quem Trithemius in libro de Scriptoribus Ecclesiasticis, & in Catalogo Virorum illustrium Germanię commendat. Et vir doctissimus Thomas Bozius Eugubinus cap. 3. lib. 22.⁺ de signis Ecclesiae, sanctum virum fuisse scribit, atque inter viros Ordinis nostri sanctitate & doctrinâ illustrissimos (sic enim loquitur) recenset. Fuit verò Prior in septem domibus Ordinis nostri propter virtutem &

+ Thomas Bozius lib. 22. cap. 3.

[p. 14]

industriam suam. Inter quas fuit Domus Ruraemundensis, quam rexit annis quinque, & postremo obiit Coloniae anno Domini 1408. non sine opinione sanctitatis. Post hunc Prior extitit hujus Cartusiae Domûs⁺ Bethleem insignis vir D. Bartholomaeus, qui vixit anno Domini 1446. de cujus scriptis celebrem mentionem facit idem Trithemius de Ecclesiasticis Scriptoribus, & in libro de Viris illustribus Germaniae. Habuit & alios praeclaros viros hęc Domus Ruraemundana; inter quos fuit praecipuè celeberrimus toti orbi Dionysius noster Rychelius. De cujus doctrina & variâ eruditione⁺ post Trithemium ita scribit jam dictus Bozius, vir similiter multae variaeque lectionis & admirabilis eruditionis cap. 4. lib. illius 22. cujus paulò ante memini.

Inter Theologos (ait) eminentissimos Germaniae, subtilitate & soliditate doctrinae praestantes, unum pono Dionysium Cartusianum instar omnium. Septem namque ille summè praestitit quae ab ullo Catholicorum⁺ huc usque praestita non videmus. Nam primo loco in singulos divinae Scripturae libros erudita Commentaria⁺ composuit, quae priscis haud cedant. Secundo, singulas quaestiones ad Theologiam spectantes argumentis in utramque partem doctissimè propositis disputans, commentariis editis in Sententiarum libros.⁺ Tertio, quicquid pertinet ad excolendos mores omnium mortalium, cujuscunque illi sint conditionis, sexûs & statûs, singulatim genera eorum distinguens ac⁺ informans, propriis libris est complexus. Quarto, quaecunque pertinentia ad Contemplationem rerum caelestium variis Operibus est diligentissimè & latissimè⁺ persecutus. Quinto, adversus Saracenos & alios quosvis Catholicae Fidei hostes, volumina sua speciatim⁺ composuit. Sexto, Homilias ut vocant, edidit in Festos Sanctorum dies Euangeliorumque occurrentium⁺ lectiones. Septimo, Apocalypsim dedit in lucem, quâ sibi plurima futura divinitus ostensa narrat, & in his, Germaniae Septentrionisque quem nunc lugemus infe-

+ Quinam viri celebres olim' vixevint in Cartusia Ruraemund.

+ Bozius de Dionysio Cartusiano.

+ 1.

+ 2.

+ 3.

+ 4.

+ 5.

+ 6.

+ 7.

[p. 15]

licissimum casum. Discescit autem tantus vir anno Domini 1471. Hactenus Bozius de doctrina D. Dionysii nostri. Porrò quod attinet ad vitae sanctitatem ipsius cum tanta eruditione conjunctam, hoc modo idem Bozius breviter subjungit. Quid igitur (inquiens) non mirificè glorietur Germania tanto viro (Dionysio) quantum Sanctimoniâ simul ornatum vix protulit ulla aetas, ulla gens, ab orbis ipsius fabricatione. Haec Bozius in genere; in specie autem & particulari nos alibi forté copiosius.

Hanc itaque Cartusiam à Deo & B. Virgine Maria atque à tam praeclaris viris inchoatam, promotam & olim illustratam, quo pacto sanguine quorundam ejusdem Domûs alumnorum pro fide Catholica & religionis monasticae professione fuso, Deus his postremis temporibus magis etiam stabilire & provehere illustrio-remque reddere voluerit, nunc quâ fieri poterit brevitate ac fidelitate exponam.