Snikken en grimlachjes

(ca. 1906)–François Haverschmidt– rechtenstatus



[pagina 78]
Drie studentjes. Daar waren eens zeven kikkertjes Al in een groene sloot, Toen kwam er een boer op klompen aan - En die trapte ze allemaal dood. Daar waren eens drie studentjes, Drie vrienden in lust en in nood; Ze sprongen zoo moedig de wereld in, En de wereld - trapte ze dood.
[pagina 79]
Lief meisken met blonde lokken, Met een kolk van gevoel in den blik, Ai gun, dat ik van hun bitter lot Aan uw voetjes een liedeken snik! Een liedeken, dat, is uw boezem Alleen in kleur van albast, Zijn glooiing met bangzoete dauwdroppeltjes Van medelijden beplast. Hun jonge harten klopten Voor wat goed is en wellicht zoo fier; Voor waarheid en wijn, voor vrouwen, Voor vrijheid en Beiersch bier. Hun ijzeren vuisten beukten Zoo graag op een schurkenkop; Hun lippen vingen zoo gretig Een maagdelijk kusjen op.
[pagina 80]
Donderend dreunden hun stemmen Den kruipenden huichlaar in 't oor, Leeuwerikzoet stegen ze opwaarts, In 't jubelend vriendenkoor. Blij was hun lach, ferm hun handdruk, Breed hun borst en hun oogopslag kloek; Rood hun wang, zout hun scherts, krul hun haren, Geniaal en talentvol hun vloek. Idealen, sigaren, beurs, tafel, Ze hadden alles gemeen. Hun geloof en hun twijfel, hun liefde En hun haat en hun kelder was één. Alle morgens van tienen tot elven Hengstten ze samen vol vlijt, En van elven tot vieren bezochten Ze eendrachtig de sociëteit.
[pagina 81]
Of ze dronken, op Stegerhoek's kleppers, Met de vier van van Hees of met Zuur, Op schaatsen of wandlend, de melk in Uit de borsten der vrije natuur. Maar meer dan die melkspijs woog hun 't Vaste brood der wetenschap zelf, En daarom hengstten ze eerst vlijtig Alle morgens van tien tot elf. Ja, nauw was nog de verdooving Van het bierrijk diner voor een sterk Kop koffie, etc. bezweken, Of zij togen weer samen aan 't werk; En blaârden in boeken en blokten En pompten, en dronken thee, - Of, als het te warm was, Rijnwijn, En, was het te koud, punch-brûlé. -
[pagina 82]
Eerst om tien uur beloonde wat ‘stokouds En geurigs’ van Weydung hun vlijt, En van elven tot vieren bezochten Ze eendrachtig de sociëteit Daar spraken ze dan zoo diepzinnig Over Hegelsche philosophie, En dronken drieëenig uit één flesch, En elk van de drie dronk voor drie. En al hun zoete geheimen, Al de smart die hun boezem omsloot, Al hun feilen, hun deugden, hun beden, Die legden ze elkander dan bloot. Eén fluisterde dan zoo teeder Van een schoon, blauwoogig kind, Dat hij eens op een zomerconcert zag En sedert had bemind.
[pagina 83]
Nooit, zei hij, daalde de zonne Zóó blozend van wellust in zee, Als toen hij voor 't eerst háár zag kijken Naar de goudvischjes van Couvée. Nooit speelde 't korps van Dunkler ‘Das Bild der Rosé’ zóó zoet, Als toen zijn blik den blikslag Dier bleeke roos had ontmoet. Daar lag in dien blik iets kwijnends, Iets smachtends naar hij wist niet wát, Iets dat, dacht hem, ook in 't klagend Gefluit van den nachtegaal zat. En hooger gloeiden zijn wangen, Als hij sprak van dat klagend gefluit, En sneller dronk dan het drietal Ontroerd de glazen uit.
[pagina 84]
Eén dacht dan aan 't naderend scheiden, En 't was of ze trilden van pijn, Maar ook, en hun oog blonk weer zalig, Hoe het weldra reunie zou zijn! Hoe dan nog eens zooals vroeger Door de straten der Sleutelstad Hun leeuwerikstem zou weergalmen Van het godlijk Iö vivat! En noemde zijn lip dien feestpsalm, Dan grepen zij eerbiedvol 't glas En orgelden driestemmig 't heilig Nostrorum sanitas. Eén sprak dan zoo dof en zoo hoonend Van het lijden dezer eeuw, De gansche wereldhistorie, Zei hij, was hem één schreeuw.
[pagina 85]
Eén rauwe schreeuw om wrake Over hen, wier vuig belang Het menschdom vertrapt en verknoeid had, Al zestig jaarhonderden lang! Maar de dag des gerichts was niet ver meer! Reeds kleurde 't morgenrood De toppen der bergen en spelde Den nacht der leugen den dood! Reeds hoorde hij 't lied van de valbijl, Die den kop der dwingelandij Voor haar rotten romp zou scheiden: ‘De verjongde volkren zijn vrij!’ En dan schoten er bliksemstralen Uit zijn zielvol donker oog, En dan hief hij de twee voorste vingers Van zijn rechterhand statig omhoog,
[pagina 86]
En dan zwoer hij zoo vreeselijk ernstig, Dat ook zijn zwaard in de eerste rij Op het slagveld des geestes zou kampen Tegen domheid en tirannij. Dan zwoeren ook de andren, en riepen Om Plooi, en alle drie Bezegelden zij hun gelofte Met een glas of vier Oeil de perdrix. Ja, het waren drie brave studentjes! Drie vrienden in lust en in nood! Blij sprongen ze in de armen der wereld, En de wereld - kneep ze dood. Blondlokkige Johanna! Ai gun, dat uw droeve bard, Vóór hij verder zijn liedeken afsnikt, Eerst eens uitschreie tegen uw hart;
[pagina 87]
Want breken wil hem het zijne, Als hij denkt hoe oneindig veel groots De klauw der wereld reeds smakte In den killen afgrond des doods. Nam ze ook niet zijn dichterdroomen Wreedaardig bij een been En sloeg hun de hersens te pletter Tegen den werklijkheidssteen? Zijn gezang, dat de objectiveering Van de idee der wereldsmart was, Zette zij 't niet met de verzen Van - ︶ in ééne klas? Johanna! blondlokkig meisken! Ai, gun uw miskenden Piet, Dat hij eerst eens uw boezemglooiing Met een tranenmeer overgiet!
[pagina 88]
En nu aanhoor, hoe treurig De geschiedenis endt van de drie, Die zoo'n duren eed eens zwoeren, Een eed bij Oeil de perdrix. Eén voer er naar 't land der vampyrs En der kruipende slangen af; Hij kampte er trouw voor de waarheid, En vond er jong een graf. Want wel was zijn vuist van ijzer En goed voor een schurkenkop, Maar tegen slangen en vampyrs - Daar kon hij niet tegen op. Eén bleef er, waar 't oog op geen vampyrs, De voet op geen slangen stoot; Hij bestreed er vooroordeel en domheid, En vond er een langzamen dood.
[pagina 89]
Want, al beet hem geen giftige slange, Al zoog geen vampyr zijn bloed, Daar waren padden en wespen - En die deden hem ook al geen goed. Maar het akeligst lot trof den jongste, De zwakste ziel van de drie, Die eenmaal dien duren eed zwoeren, Dien eed bij dien Oeil de perdrix. Ze hebben den armen strijder Zóólang gerold en gesold, Tot al, wat er frisch was en edel In zijn vrije borst, is gestold; Tot hij eindlijk, het worstelen moede, Zich de handen knevelen liet En om den lieven vrede De zaak der vrijheid verried.
[pagina 90]
Ik geloof, hij kreeg een betrekking, En ook een echtgenoot; Zij blonk wel niet uit door schoonheid, Maar haar inkomen, zei men, was groot. Ook kocht hij een stel witte dassen, En de wereld riep er van, Hoe hij zich van een zondaar bekeerd had Tot een braaf en fatsoenlijk man. Toch scheen het, of hij den vrede Niet bij zijn bekeering hervond, Want - nimmer speelde de glimlach Van vroeger weer langs zijn mond. Slechts als hij een ouden makker Op het slagveld verbloeden zag, Dan weerlichtte er plots om zijn lippen Een vreemde, geheimvolle lach;
[pagina 91]
Een lach, nog oneindig veel fletser Dan die lijkengrimlach, dien Jan Van Beers eens den mond zag plooien Van zeker zieklijk jongman; Een lach, die getuigde van lijden, Zóó gruwzaam, zóó peilloos diep, Dat die hem loeg mocht bidden, Dat ook hij den heldendood sliep, Den schoonen dood der vrienden, Met wie hij de Sleutelstad Eens zoo leeuwerikblij deed daavren Van 't heilig Iö vivat! 1853.

Vorige Volgende

Drie studentjes.