Een regen van rozeblaadjes

[p. 119]

28.

Toen de kelner het glas duvel voor hem op tafel zette, zei Hannes: ‘Wacht eens even.’ Hij nam een grote slok van het bier en schrok van de wilde zerpheid.

‘Weet je waar die schandpaal vandaan komt?’

‘Die heeft hier altijd gestaan, meneer,’ antwoordde de kelner. ‘Hier in “De Vlierboom” zetelde vroeger de vierschaar.’ Hij grijnsde. ‘Je hoeft niet te denken dat ik zo slim ben, hoor, maar een paar dagen geleden zat hier een professor die mij het een en ander vertelde. Hij wist zelfs waar ooit de galg stond. Dat moet aan 't Veer geweest zijn, ginder.’ De kelner wees naar het westen, en ging vervolgens tegenover Hannes op een stoel zitten. ‘Waarschijnlijk was hier ook een houten of stenen verhevenheid waarop de misdadigers gegeseld of gebrandmerkt werden. Tegen de schandpaal werden ze vastgebonden om daar ter bespotting van de goegemeente te pronk te staan...’ Binnen in de herberg werd eensklaps luidkeels ‘Norbert!’ geroepen. De kelner stond werktuiglijk op. ‘Die professor vertelde ook dat de schandpaal pas in de helft van de vorige eeuw werd afgeschaft...’

‘Ik dacht dat de sansculotten daar korte metten mee gemaakt hadden,’ opperde Hannes.

De kelner haalde de schouders op en spoedde zich naar binnen.

Hannes dronk weer van zijn bier. Duvel... Hij snoof. Dit was beslist het tijdperk van de duivel. Het goede, het mooie, het eerlijke, kortom: al wat eeuwenlang als konstruktief en positief gegolden had, werd nu beschouwd én uitgekreten als afschuwelijk normaal, verschrikkelijk gewoon, oerkonservatief, belachelijk traditioneel, misselijkmakend konfessioneel, lauw en vervelend, oppervlakkig en doorzichtig, misdadig rechts... In de contramine moest men zijn nu: rebels, anarchistisch, dwars, destruktief, links... Het tegengestelde van wat als fatsoenlijk doorging, moest men schrijven, zeggen én

[p. 120]

doen... Alleen happenings, tafelspringerij, averechtse streken, bedenkelijke machinaties en dwarsliggerij konden nog de aandacht trekken en krijgen... Waarom zou hij, de brave onnozele Hannes Orban, het spel eens niet meespelen? Heel zijn leven was hij zwaar op de hand geweest, verschrikkelijk ernstig. Hij had er alleen mee bereikt dat soepele jongens als Bert Callens hem als een blaag berispten of afscheepten en dat van eigendunk gezwollen blaters als de rijkswachtkommandant hem als een vlieg van zich afsloegen. Hij nam een bankbiljet van honderd uit zijn portefeuille en stak het onder de voet van zijn bierglas. Op weg naar ‘Arcadia’ moest hij zich intomen om het niet op een loopje te zetten. Gelukkig had broeder Joost de vaat reeds gedaan, hij was samen met pater Willem en de studenten aan het paapschieten op het tuinpad. Jasmine zat in het prieeltje weer verbeten te breien, aan een sjaal voor een reus wellicht. Hannes ging naast haar zitten. ‘Er komt geen artikel in de krant,’ zei hij.

Jasmines vingers stokten even. ‘Waarom niet?’

Hannes keek naar pater Willem, die zijn loden schijf liet vallen, het zand van zijn handen wreef en naderbij kwam. ‘De hoofdredakteur van “De Morgenster” acht zijn krant te voornaam voor onfatsoenlijke en aangebrande onderwerpen.’ Pater Willem knikte. ‘Ik vreesde het al.’

Schijnbaar ontspannen stak Hannes een sigaret op. Broeder Joost en de studenten hadden hun spel ook gestaakt en luisterden met sombere gezichten. ‘Ik weet nu ook wie de dood van mijn zoon op zijn geweten heeft...’. Hij zoog zwaar aan zijn sigaret. ‘Maar de kommandant van de rijkswacht weigert het die kerel te vervolgen...’

‘Er zijn wel andere wegen,’ suggereerde pater Willem zacht. Hannes knikte. ‘Inderdaad. Maar er lopen overal censoren rond en er staan overal doofpotten. Jasmine kan ik helaas niet helpen, maar wat mijn zoon betreft: hem zullen ze gerechtigheid laten wedervaren...’

Pater Willem kwam ook op de bank zitten. ‘Wat ben je van zins te doen?’

[p. 121]

‘Ik ga aan de schandpaal op het plein voor “De Vlierboom” staan, totdat ik genoegdoening krijg.’

Pater Willem monkelde. ‘Dat is een ludieke vorm van protest... Maar ofwel merkt niemand het, en dan heeft het geen zin; ofwel valt het op, en dan haalt de rijkswacht je weg voordat het zin krijgt.’

‘Als jullie me efficiënt helpen, merkt iedereen het én durft de rijkswacht niet op te treden...’

‘Hoe kunnen we je helpen?’

Broeder Joost en de studenten waren nu ook naderbij gekomen. Hannes keek weemoedig de kring rond. ‘Als jullie erin slagen iemand van de kranten, de publicitaire weekbladen en de lokale radio's naar hier te lokken voordat de rijkswachters er zijn, heb ik mijn doel bereikt...’

‘Dat kunnen we proberen,’ zei de pater zacht. Met een blik vol verstandhouding keek hij zijn akolieten aan.

‘Ik doe mee!’ zei eensklaps Jasmine gedecideerd.

‘Hoe bedoel je?’ vroeg Hannes.

‘Ik ga mee aan die schandpaal staan!’

‘De kommandant van de rijkswacht heeft een bevel tot aanhouding!’ waarschuwde pater Willem.

‘Dit is mijn enige kans nog om de aandacht van de pers op mijn vriendinnen en mezelf te vestigen...’

‘Ze heeft gelijk, pater!’ mengde broeder Joost zich onverwacht in het gesprek.

Jasmine rolde haar breiwerk op. ‘Wanneer starten we onze aktie?’ richtte ze zich tot Hannes.

‘Morgenochtend om zes uur. Dan kunnen we vandaag nog de media opbellen. Heb je niet een paar zware touwen, pater?’

De pater knipperde verbouwereerd met de oogleden. ‘Waarom?’

‘Als ik het goed begrepen heb, werden de... misdadigers vroeger aan de schandpaal gebonden.’

‘Eén lange ketting met een hangslot voor jullie allebei lijkt mij het best,’ zei de student Erwin.

[p. 122]

‘En wij komen bij jullie staan,’ zei de dikke Wolfgang. ‘Alle passanten vragen zich dan dadelijk af wat daar gebeurd is. De nieuwsgierigheid is de sterkste drijfveer van de mensen.’