Ga je mee naar Groenland?

[p. 177]

38.

Op 21 maart 1987 ben ik dus vijftig jaar geworden. Voor Maaike een gelegenheid om heel het huis nog eens schoon te maken en... mijn schrijfkamer van het gelijkvloers naar de leegstaande slaapkamer van Betty (boven) te verhuizen. Zo'n verhuis is verschrikkelijk. Het is alsof je binnenstebuiten wordt getrokken. Eén ding begon mij na een tijdje op te vallen... Ik heb er altijd een talent voor gehad het onaangename te verdoezelen... Al wat mij ooit ergerde, moffelde ik weg. Tientallen boeken van opgeblazen nieuwlichters diepte ik gloednieuw op uit de onderste rekken en laden. Die zaterdag in maart troonde Maaike mij mee naar Herentals, onder het voorwendsel dat we met de kinderen en kleinkinderen gingen chinezen. Ik kwam echter terecht in de cafetaria van de school ...Toen het licht aangeknipt werd, stond ik te midden van wel honderd mensen die ik als mijn vrienden beschouw. Er werd gespeecht door Gust Keersmaekers, Gaston Durnez, Jan Lambrichts, Frans Depeuter... Jaak de Bruycker en Maaike zongen een pas gekomponeerd duet... Jos van der Veken toonde zijn talenten als entertainer ...En mij werd een liber amicorum aangeboden, waaraan wel vijfenzeventig kunstenaars hun medewerking hadden verleend. Ik stond er als een grote snul bij, want die hele organizatie was achter mijn rug gebeurd... zonder dat ik ook maar iets vermoed had. Pas toen begreep ik waarom sommige vrienden mij hadden opgebeld voor bagatellen... Die hadden gedacht Maaike aan de lijn te krijgen en die moesten mij met een kluitje in het riet sturen... Maaike, mijn schoonzoon en Achilles Cools bleken meer dan duizend kilometer te hebben afgelegd om het komplot rond te krijgen. En Bart ontpopte zich tot een schitterend conférencier. Intussen zijn ook de vergaderingen begonnen ter voorbereiding op een groot feest van wie in Pulle geboren werden in 1937. De eer-

[p. 178]

ste avond haalden wij (Lydia Willems, Irène Lembrechts. René Wouters, Jef Cavens en ik) herinneringen op. De tweede avond piekerden wij ons suf over een aantal ongekende namen op de ons door de gemeentesekretaris en door de pastoor ter beschikking gestelde lijsten. De derde avond plaatste ik iedereen voor een voldongen feit met een pak circulaires. De vierde vergadering hebben we nog niet gehouden... Eén van de vijftigjarigen, Sooi Mols, stierf. Lydia Willems viel in de kelder en werd met een zware hersenschudding opgenomen in het ziekenhuis. En ik kan Livinus van der Linden maar niet vinden... Ik zocht trouwens drie weken naar Eugeen Coeckx... Toen ik hem eindelijk ontdekt had, bleek die zich slechts uiterst vaag te herinneren dat hij uit Pulle afkomstig was. En dan zijn er de drama's waar je op stuit... Neen, zo'n reünie is ook niet alles. Een heleboel stukken van de puzzel zijn zoek en nogal wat andere passen er niet meer in. Enfin, ik heb beloofd een speech te houden tijdens de receptie. En belofte maakt schuld. In Pulle was dat toch altijd zo.

In het begin van de jaren zestig schreef ik het toneelspel ‘Ga je mee naar Groenland?’... Alleen Paul Hardy heeft het ooit gelezen. Toen moet ik er inderdaad van beginnen te dromen zijn... het groen binnen te gaan. Aan honderden mensen vroeg ik, ten teken van begroeting: ‘Ga je niet mee naar Groenland?’ Wie lief was, antwoordde: ‘Met jou wil ik overal naartoe...’ of ‘Dat zou het zijn, nietwaar?’ Zoals ik al eerder vermeldde, drong dit zelfs door tot de heren advizeurs bij het toenmalige Ministerie van de Nederlandse Kultuur, want in 1967 kregen Frans Depeuter en ik een reisbeurs om naar... Groenland te trekken. Cyriel van Hove van de Vlaamse Toeristenbond stippelde de route uit... maar de reis was te duur. De bruine kon het niet trekken. En dus togen wij naar Sardinië... De neerslag van die droom vind ik nog in het

[p. 179]

gedicht ‘Mandragora’, dat ooit werd opgenomen in een bloemlezing van jongerenpoëzie:

ik vraag soms
ga je mee naar Groenland
ga je mee het groen binnen

je zegt altijd ja
maar je weet neen
want dromen zijn vals en onwezenlijk

en daarom eten wij nu soep en spagetti
terwijl het alruinmannetje
ons bedroefd gadeslaat
en ver weg de zilvervossen janken
om de onverdraaglijke knal der straalvliegtuigen

ik geloof eigenlijk niet dat wij
het groen wel waard zijn.

Bovendien schreef ik ooit voor Maaike een liedje dat ‘Groenland’ heette. In die dagen moest ik voor ‘Het Kempenland’ een interview afnemen van Armand Preud' homme te Hasselt. Ik liet hem de tekst zien en hij vroeg of hij er eens mocht over nadenken. Omdat hij verder niet reageerde, liet ik het op muziek zetten door Tony Decora. Maaike won er een zangwedstrijd mee in Beerse...

Komt de zon uit de winter gekropen
en slaat ze haar gouden vleugels open,
dan gaan wij naar Groenland, liefste,
mijn doornroosje
met je lippen als bramen,
mijn sneeuwwitje
met je zeven namen,

[p. 180]

 

met je huid als kruim van brood,

 

ik blijf je trouw tot in de dood.

 

 

 

Dat zong hij in de herfst,

 

toen de wijnappels gloeiden

 

in de nevel en de regen,

 

toen de vuurdoornstruik bloeide

 

langs de gevel en de wegen;

 

dat zong hij in de herfst,

 

de dichter van mijn dromen

 

met zijn dwepende woorden

 

maar hij is niet weergekomen

 

naar het Kempense noorden.

 

 

 

Komt de zon uit de winter gekropen

 

en slaat ze haar gouden vleugels open,

 

dan gaan wij naar Groenland, liefste,

 

mijn assepoes

 

met je gouden tranen,

 

mijn herderin

 

van de wilde zwanen,

 

met je blos als morgenrood,

 

ik blijf je trouw tot in de dood.

 

 

 

Dat zong hij in de herfst,

 

toen de krysanten gloeiden

 

in de nevel en de regen,

 

toen zwermen spreeuwen groeiden

 

in de weiden langs de wegen;

 

dat zong hij in de herfst,

 

de meistreel van mijn dromen

 

met zijn dwepende handen

 

maar hij is niet weergekomen,

 

hij bleef in verre landen.

[p. 181]

Toen ik gisteren met mijn petekind Dagmar, het dochtertje van Bart en Ingrid, door het achterdijkse land van de Nete fietste en wij voorbij de verschrikkelijk stinkende waterzuiveringsinstallatie reden, vroeg ik in een opwelling: ‘Ga je mee naar Groenland, Dagmartje?’ Ze keek me ernstig aan, met die grote blauwe ogen van haar. ‘Jàààààt!’ zei ze, met de vreemde Skandinavische a die ze zich aangewend heeft. Het zal er dus wellicht ooit nog van komen... Bart is er trouwens mee bezig de idealen van Groenland in praktijk te brengen... Zijn leghornen zijn zo oud, dat ze niet eens meer weten wat eieren zijn. Doch hij weigert ze weg te doen... ‘Ze mogen tot aan hun dood van een rustige oude dag genieten,’ zegt hij.

Toen ik de voorgaande zin geschreven had, begon het te regenen. Ik hoorde de druppels op het glazen dak van de veranda beneden mijn raam kletteren. Met een ruk ontwaakte ik uit mijn roes... Maaike en Marlies waren Betty gaan bezoeken in de kraamkliniek te Lier. Voor ze vertrok, had Maaike me nog op het hart gedrukt dat ik zeker de spulletjes van Hans, mijn eerste kleinzoon, niet mocht laten nat worden... Ik spurtte naar beneden, het huis door, de tuin in... en speldde vliegensvlug de onooglijke stukjes tekstiel los van de waslijn. Toen ik weer in de veranda kwam, was ik kletsnat. Mijn hart bonsde zwaar. Ja, hoe zit dat met die motor van mij? Zou die nog wel bestand zijn tegen de verrukking van Groenland? Ik begin oud te worden.

16 mei 1987