Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

380 Pers, Dirck Pieterszoon (Dorotheus ab Emda)

Emden, 1580 - Amsterdam, (begr.) 4 januari 1659

Dirck Pieterszoon Pers was dichter, drukker en uitgever. Hij had zijn zaak in Amsterdam, ‘inde witte persse, Op 't Water’. Als eerste gaf hij emblematabundels uit, waaronder werken van Vondel en Coornhert. Vanaf omstreeks 1620 liet hij het drukkerswerk aan anderen over. Pers was een ontwikkeld man die contacten onderhield met de letterkundige wereld in Amsterdam - zo was hij een der voormannen van de ‘Oude Kamer’ - en vertaalde uit het Latijn, Duits en Italiaans, waaronder het beroemde Italiaanse werk van C. Ripa, Iconologia (1644).

a d'Ontstelde leeuw: of springh-ader der Nederlandscher beroerten: van den jare 1560, tot het eynde van 't jaer 1581: als wanneer, tot noch toe, de krijgh, op den name des koninghs, van Hispanien gevoert, hy van de Staten van Holland en Zeeland, neffens de mede-verbondene, verklaert is, van alle recht en aen-spraeck, op 't land, te zijn vervallen. Amsterdam [1641] [552 pp.; 4^o].

b De Romeinsche adelaer, of kort verhael van Adam af, tot de Romeynsche monarchie: waer in de loflijcke en lasterlijcke daden der Romeynsche koningen en keyseren, tot in 't jaer 1646 beknopt en levendigh worden vertoont. Van nieuws met een bybelsch

[p. 328]

tyd-wyser vermeerdert, tot op Christum. Amsterdam 1646 [522 pp.; 12^o], 1648, 1650, 1662, 1665, 1689.

Het werk werd vervolgd door L. van den Bosch (zie: 77, n). Van dit werk zouden ook door ons niet gevonden drukken uit 1632 en 1634 bestaan (zie de hierna onder literatuur genoemde editie: Pers, Suypstad, 20, n. 6).

c De verwarde adelaer en ontstelde leeuw: waer in de spring-ader der beroerten, die in Duytsland en Nederland, soo in den staet als religie, van Lutheri tijden af, onder keyser Karel V. en zynen sone Philippus, als mede onder de bestieringe der Staten van de Vereenighde Nederlanden, tot den dood des princen Wilhelmi van Oragnien, zyn voorgevallen. Amsterdam [1647] [911 pp.; 4^o].

Literatuur

De Wind, 450-451, 590; Van der Aa, XV, 207-209; M.M. Kleerkooper, W.P. van Stockum, De boekhandel te Amsterdam voornamelijk in de 17e eeuw. Biographische en geschiedkundige aanteekeningen (2 dln.; 's-Gravenhage, 1914-1916); D.P. Pers, Suyp-stad of dronckaerts leven. J.E. Verlaan, e.a., ed. (Culemborg, 1978).