Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

157 Eppens tho equart, Abel

Eekwerd (Loppersum, prov. Groningen), (29?) maart 1534 - (Oost-Friesland?, Duitsland), in of na 1590

Eppens bezocht de St. Maartenschool van Regnerus Praedinius in Groningen. Daarna studeerde

[p. 132]

hij in Leuven (1555), Keulen (1557) en Wittenberg, waar hij toehoorder was van Melanchton. Waarschijnlijk was diens dood reden om naar Groningen terug te keren. Ondanks zijn hervormingsgezinde opvattingen werd hij ongemoeid gelaten, totdat hij na het verraad van Rennenberg genoodzaakt was naar Oost-Friesland uit te wijken. In Emden behoorde hij tot de Ommelander gedeputeerden en begon hij zijn geschiedwerk, dat in 1589 abrupt eindigt.

a Der Vresen chronicon, sonderling wat in Ommelanden tusschen die Lauwarsche und Emse gelegen van yaer 1537 onder den Borgunschen tusschen stadt Gronnigen und den Staten der vorscreven Ommelanden gehandelt unde gescheden ys, myt enige instrumenten offte bewijszstucken sulven, soe vele men hefft becomen konen. Voert van het inlandtsche orloch, verdarff der religioen und des vaderlants vryheets halven bis heer durende, in: De kroniek van Abel Eppens tho Equart. J.A. Feith, H. Brugmans, ed. Werken Historisch Genootschap 3e serie no. 27 en 28. 2 dln. Amsterdam 1911 [630 + 748 pp.; 8^o].

Literatuur

NNBW, III, 353-354; Waterbolk, Friese geschiedschrijving; W. Bergsma, ‘Zestiendeeeuwse godsdienstige pluriformiteit. Overwegingen naar aanleiding van Abel Eppens’, in: M.G. Buist, e.a., ed., Historisch bewogen. Opstellen over de radicale reformatie in de 16e en 17e eeuw. Opstellen, aangeboden aan Prof. Dr. A.F. Mellink bij zijn afscheid als hoogleraar in de sociaal-religieuze geschiedenis aan de Rijksuniversiteit te Groningen (Groningen, 1984) 9-30; idem, ‘Een Ommelander boer over hekserij en toverij. “Geruchte erschal van toverschen”’, in: S. Groenveld, e.a., ed., Bestuurders en geleerden. Opstellen over onderwerpen uit de Nederlandse geschiedenis van de zestiende, zeventiende en achttiende eeuw, aangeboden aan Prof. Dr. J.J. Woltjer bij zijn afscheid als hoogleraar van de Rijksuniversiteit te Leiden (Amsterdam/Dieren, 1985) 44-53; W. Bergsma, De wereld volgens Abel Eppens. Een Ommelander boer uit de zestiende eeuw (Groningen/Leeuwarden, 1988).