Repertorium van geschiedschrijvers in Nederland 1500-1800

27 Barlandus, Hadrianus (Adrianus)

Baarland (Zuid-Beveland), 28 september 1486 - Leuven, 15 oktober 1538

In Gent kreeg Barlandus zijn eerste opleiding, vervolgens studeerde hij in Leuven, waarna hij tot priester werd gewijd. Na een onprofijtelijk jaar als hoogleraar Latijn voorzag hij in zijn levensonderhoud door jongens van gegoede komaf op te leiden voor de academische studie. Naast zijn historische werk verrichtte hij nog arbeid op literair en filologisch gebied.

a De literatis urbis Romae principibus opusculum. Lovanii 1515 [18 pp.; 4^o] - Nijhoff/Kronenberg, 233; in: H. Barlandus, Historica. Coloniae 1603, 1-13 (zie: f).

b De Hollandiae principibus. Antverpiae 1519 [24 pp.; 4^o] - Nijhoff/Kronenberg, 235.

Er verscheen in 1520 een tweede uitgave van De Hollandiae principibus, aangevuld met nieuw werk: Libelli tres ... Uno, principum Hollandiae, altero, episcoporum insignis ecclesiae Traiectensis, tertio, res gestae continentur invictissimi principis Caroli, Burgundiae ducis, principum Hollandiae opusculo. Antverpiae 1520 [56 pp.; 4^o] - Nijhoff/Kronenberg, 232. Herdrukken van deze Libelli tres verschenen onder de titel: Hollandiae comitum historia et icones. Caroli Burgundiae ducis vita. Ultraiectensium episcoporum catalogus et res gestae. Lugduni Batavorum 1584; Francofurti 1585; in: H. Barlandus, Historica. Coloniae 1603, 284-302 (zie: f).
Deze uitgaven bevatten na de beschrijving van Barlandus telkens een citaat, soms zeer uitgebreid, uit het Compendium chronicorum Flandriae van J. Meyerus (zie: 337, b). De lijst van Utrechtse bisschoppen werd nog eens herdrukt in B. Furmerius, Annalium Phrisicorum trias altera. Leovardiae 1612 (zie: 174, d).

c Opusculum de insignibus oppidis inferioris Germaniae, in: H. Barlandus, Dialogi. Lovanii 1524 [14 ongenummerde pp.; 8^o], sindsdien vele malen herdrukt, waaronder in: P. Scriverius, Batavia illustrata. Lugduni Batavorum 1609, 141-144 (zie: 436, b).

[p. 22]

d Memorabilis obsidio Ticini sive Papiae. Antverpiae 1526 [35 ongenummerde pp.; 8^o] - Nijhoff/Kronenberg, 234; tevens in de edities van Rerum gestarum a Brabantiae ducibus historia (zie: e); in: S. Schardius, ed., Historicum opus ... 3 tom. Basiliae [1574], II, 1849-1865.

e Rerum gestarum a Brabantiae ducibus historia. Antverpiae 1526 [296 pp.; 8^o], 1551, 1566, 1600; in: H. Barlandus, Historica. Coloniae 1603, 107-244 (zie: f); onder de titel Chronica Brabantiae ducum, in: S. Feyerabend, ed., Annales ... 2 tom. Francofurti ad Moenum 1580, II, 3-49; Bruxellis 1665.

In 1532 verscheen een door Barlandus zelf herziene en vermeerderde uitgave onder de titel: Libri tres, de rebus gestis ducum Brabantiae. De ducibus Venetis, liber unus. Lovanii 1532 [328 pp.; 8^o] - Nijhoff/Kronenberg, 237. Deze uitgave bevat tevens: Historiarum liber, quo res maxime memorabiles continentur, quae a Christo nato usque ad annum 1532 contigerunt; in: H. Barlandus, Historica. Coloniae 1603, 13-67 en 68-106 (zie: f).

Die cronijcke van Brabant int corte. Antwerpen [1554], 1555.

Chroniques des ducs de Brabant. Anvers 1603, 1612.

Dit is de Franse vertaling van de Latijnse uitgave van 1600.

Chronique des ducs de Brabant et des comtes de Hollande, avec un catalogue des évêques d'Utrecht. Bruxelles 1828.

f Historica. Coloniae 1603 [434 pp.; 8^o].

Literatuur

De Wind, 130-134, 534-536; Van der Aa, II, 1, 26-27; BN, I, 718-722; NBW, III, 51-55; Muller, 21, 44; F. van der Haeghen, M.-Th. Lenger, ed., Bibliotheca Belgica. Bibliographie générale des Pays-Bas (7 dln.; Brussel, 1964-1975) I, 133-176; E. Daxhelet, Adrien Barlandus, humaniste Belge. 1486-1538 (Leuven, 1938); B. Ebels-Hoving, ‘Nederlandse geschiedschrijving 1350-1530. Een poging tot karakterisering’, in: idem, e.a., ed., Genoechlicke ende lustige historiën. Laatmiddeleeuwse geschiedschrijving in Nederland (Hilversum, 1987) 219-242.