Liedekens ende Refereynen Ghemaeckt by Haerlem Soetendal, van zijn Avontueren
(1618)– Haerlem Soetendal–
Auteursrechtvrijop de wijse: van Mons de Biron
HOort toe ghy Gheesten hier,
Wat ic u sal verbreyen
Wilt ghy sien 't Vaghevier
So trect na die Galeyen
Daer roept ghy uyt der bost
En ghy krijcht weynich kost
Biscuyt sonder toespijs
Dat stinct dicwils van Oudt
En daer toe Water kout
Al naer de Spaensche wijse.
Koken na haer advijs
Een Ketel Peerde Bonen
Erreten oft Rijs,
Dat is om u verschoonen
Meer als drie hondert Man
Moeten Eten daer van
Wat sullen zy elck kryghen,
Noch stelen sy daer uyt
Als eenen spaenschen guyt
En noch moeten wy zwyghen.
TEr eeren den Lantaet, ghelye men de pijcke // draecht
Moet ick u met der waerheydt verbreyden sijn fame
want menich mensch over hem met gelycke // klaecht
Hoe wel men sijn Wapen hoogh autentijcke // jaecht
Don Martijn de Padille is zynen Name,
Hy was een Moorder van menich Lichame
Door veel Tyrannije op sijn Galeyen
End' oock voor alle Spangiaerts een blame,
L[an]dtaet Mayor de Castille bequame
| |
[pagina 8]
| |
Schryven zy hem naer in alle contreyen
Maer storf onghebiecht soo zy my seyen
Theylich Sacrament en mocht hy niet ontfanghen,
Wie weet waer hy nu sal moeten reyen
Of waer Ducdalbe naer hem sal beyen,
hy mach tusschen hemel en aerde noch hanghen,
Of Lucifers peck stock mach nae hem verlanghen,
Of oock mach hy wel int Vagevier logieren,
hy is weert genepen met gloeyende Tanghen,
Want 'tgheen hy dede met swaer verstranghen
Den Duyvel noch syn moer en sout niet versieren.
Hembden van Sack Linwaet
Eenen Rock van Root Laken
Ghy moet Spinnen den Draet
Twijnen en selve maken,
Siet toe hoe d'ander doen
En wilt u daer toe spoen
Of ghy krijcht dapper slagen
Met Rapier ofte Stock
Op uwen rooden Rock
Dat moet ghy al verdraghen.
Den Comiter mandeert
Ras ter bancken gheseten
U kleeren visiteert
Doodt Luysen ofte Neten,
Tsy Edelman oft Boer
De Muiskens in den Vloer
Ghy moochter niet op dudden
Eer ghy aen doet u kleet
So maket welgheret
Ghy moetet stof uyt schudden.
Als men schreef duysendt vijf honderdt Iaer,
Noch seven en tneghentich daer by begrepen
Soo sterffer in Spaengien so menigh herte // swaer
Om datmen haer speelde soo lelycken perte // daer,
Den Landtaet besloech veel hollandtsche Schepen,
hoe wel zy het Landt veel goeden toeslepen
Ia daer boven zy tVolck neerstighlyck vinghen,
| |
[pagina 9]
| |
als dieven en schelms zy ons aengrepen,
En ons de boeyen wel vast toe knepen
En deden ons op de Galeyen bringhen
met een Keten aent been ginghen zy ons dwinghen
Vijf en vijf te samen zy slooten
Twas haer wel leet dat zy ons niet op en hinghen,
Den Baert en thayr afschrappen zy ginghen
Och dat heeft so menich goet Man verdrooten,
Door groot onghemack veel sieckten uyt sprooten,
Om dat zy ons soo qualijck ghinghen hantieren,
Ons ooghen liepen als vloeyende gooten,
tGheen dat zy ons deden, (Ia Schippers pilooten)
Den Duyvel noch zyn Moer en sout niet versieren.
Noch manderen zy voort
Met een spytighe Tote
Elck loope ras aen boort
En neme sijn Capote
Armeerts' wel gheree
Om schudden 'tstof in Zee
Wie sout konnen versinnen
Elck op sijnen dweyl past
En de Galeye wast
Van buyten en van binnen
Als zy ghewasschen is
So moeten wyse schrappen,
Met een Mes soo't recht is
En afdroghen met Lappen
Remijtjen ende Banck
De reghelingh eer langh,
Op u Caver wilt passen
Treckt stijf by het Gordijn
Heft op u Tente fijn
En dat al met verrassen.
Van ses honderdt Man die zy brochten int lyden // groot,
En quam maer vry honderdt vijftich soo ick meene,
Door dat zy haer saghen in sulcken wyden // noot
haer Vrouwen en Kinders in 'shonghers benyden // bloot
Zy storven, haer hert sloot als een steene
| |
[pagina 10]
| |
In porte van Sancte Marie alleene,
Behalven in ander Revieren en steden,
Daer oock veel storven met grooten gheweene
En onse dooden gheacht seer kleene
Zo datmen de specken sagh over haer treden
Ten hielp gheen kryten, karmen noch beden
Wy wierden gheboeyt, gheketent, ghebonden
Den hongher en dorst die wy daer leden,
Mach my noch wel heughen den dach van heden,
Geen Tonge so snel diet sou connen vermonden,
Zy speelden op tpijpken, wy moesten oorconden
als den admirael voor by ons quam gieren,
Hoordt doch wat treken zy daer vonden,
sy deden ons driemael bassen als honden,
Den Duyvel noch zyn Moer en sout niet versieren.
Ist datter dan yet breect
Vattens' u by der handen
Naeckt wort ghy uytghereect
Ghegheesseldt met Ree banden
Slaet den Turck dan te slap
Zo nemen zy hem rap,
Hy moet selver beseuren,
Wil hy dan loopen heen
Oor en Neus afghesneen
Al soudt' hy daerom treuren
Komt dan den Kapiteyn
Met zijn medeghesellen
Loopt aen Boort alghemeyn
Doet de Galeye hellen
Dan komt hy alsoo rap
Geloopen op den Trap
Hy doet dat pijpken spelen
De Tent moet weer om leech,
En ghebonden te deech
Wie sou sulcks niet vervelen.
Zoud' ic vertellen al haer lieden apen // spel
Ic en sout in veel Boecken niet connen beschryven
Zy souden wel dienen voor Neros knapen // fel
| |
[pagina 11]
| |
Den drie hoofdighen hont mach na haer gapen // wel
Om haer loon te gheven naer al haer bedryven,
teerste woort datse ons geven, Lutrianen, catyven:
Roeyt aen dese Riemen trect dieven trect
Het is te beschreyen voor Mannen en Wyven
Op ons bloote Lijf om bet te gheryven
Met een dobbel Touw' die vijf Man over strect,
driemael alle nacht worden wy opghewect
Om te sien of wy vijlen aen Ketens of Boeyen,
Vinden zy yet gebroken, worden wy uytgherect,
En daer toe bespot, bespoghen, begect,
Ghegheesselt tot datmen tBloedt uyt siet vloeyen,
Dan cureren zy ons weer als peerden en Koeyen
Met Edick en Sout op hare manieren,
Wat dronct u? wie en soud' sulcks niet vermoeyen?
want ist dat wy sterven in Zee wy vloeyen
Den Duyvel noch syn moer en sout niet versieren.
Haelt ras den Ancker op
Maer trect eerst uyt u Kleeren,
De Seylkens in den top
Ick sal u wercken leeren
Al tgoet ende Corsie
De Broecks boven de Knie
Ghy meucht drincken noch Eten
Roeyt ras al doet u pijn
Tot daer wy willen zijn
En ghy wert noch ghesmeten.
Ist datter yemant vecht,
In Comiteurs presenty,
Ghebruycken zy een recht,
En gheven de sententy,
De Kleeren uytghedaen,
Ghy moet malkander slaen
Opt bloote Lijf met Touwen,
Dan werdt ghy weer ghescheen,
Maeckt paeys onder u tween
Of ghy komt int benouwen.
Gelooft zy den prince boven alle Heeren // soet,
| |
[pagina 12]
| |
Die ons heeft verlost uyt sulck een benouwen
Dat Edele graen dat ick oock eeren // moet
welc so veel verloren man na huys keeren // doet
Dat Edele eerwaerdige bloet van Nassouwen
Die vrome Staten daer wy op bouwen
God wilse bystaen in al haer beginnen,
En late zijn gracy over haer douwen
Datse altijt in liefde vol trouwen
Orange, Blance, Bleu moghen beminnen
Dus ghy hovenier wilt ghy prijs winnen
Sluyt toe uwen hof by daghe en by nachte,
bewaert wel de cruyden laet geen verckens binnen
Tot roven en stelen zijn al haer sinnen
laet den Leeu ontbonden dat hy hout de wachte
hoort ghy base los manes slaet hier op achte
Smijt, steeckt, slaet doot, tzijn wilde Dieren,
Dus roep ick wrake over haer met krachte
Sy verscheuren het Volck so bitter onsachte,
Den Duyvel noch zyn Moer en sout niet versieren.
Dan hanghen zy den nacht
Drie Lanteerens met luchten
Sy houden stercke Wacht
Dat doeter menich suchten,
Dan daer geroepen wort
Ist datter yemant schort,
Van uwe Compagnieren
Of wilt ghy snachts op staen
Ghy moetet de Wacht gaen
Eerst wel veradverteren.
Prince die dit Liet sanc
Wierdt ooc alsoo bedwonghen,
Onder 't Spaensche bedwanc,
Maer hy ist noch ontspronghen,
Believet God den Heer
Sy en cryghen hem niet meer
Het soud' hem seere moeyen
God die bewaert ons al,
| |
[pagina 13]
| |
Hier in dit Soetendal
Ghelyck de Botten bloeyen.
|
|