Monnikje Lederzak en andere driestheden

[p. 111]

Haan, tout nu...!

Voor Gypsy Rose Lee heb ik een zwakke stee in een overigens betonnen gemoed. Zij schreef - dat hoop ik tenminste, want in Amerika kan je dergelijke werkzaamheden ook uitbesteden - ze schreef dan The G-String Murders, een heel levendig en met veel ‘lore’ vertelde detectiveroman uit de wereld van de burlesque - de strip-teasers. Voorts vertelt ze in Gypsy. A Memoir (Londen, 1957) van haar leven, voornamelijk van haar jeugd in de voorbije wereld van de ‘vaudeville’, waarin ze onder de energieke leiding van moe met haar zusje al vroeg een ‘nummer’ had. Die moe is wel goed uit de verf gekomen: een niet onvermakelijke havik, een van die Amerikaanse vrouwelijke scherpschutters, die alleen maar dromen van alimentatie, van wie en hoe en voor hoeveel ze iemand kunnen ‘sue’-en en die voorts kwijlen over haar ‘babies’ tot deze de pensioengerechtigde leeftijd reeds lang overschreden hebben of weigeren zich langer te laten exploiteren. Voor een vrouw uit de wereld van de ‘vaudeville’ was moe trouwens merkwaardig ingénue. Als Murphy, het uitgebeende hulpje voor alles, haar snikkend bekent dat ze haar dienstje opzegt omdat ze een ‘lesbian’ is, antwoordt moe: ‘Oh, for goodness’ sake, Murphy. What a big fuss about nothing. You know how I am about things like that. Live and let live is what I always say. You go to your church and I'll go to mine.’ Eerst als het woordenboek geraadpleegd is, wordt het ontslag aanvaard.

Gypsy Rose Lee verdient een goede boterham door haar naakte torso aan belangstellenden te laten zien, een gesloof, dat haar niet alleen die boterham bezorgt, maar voorts: een huis met zesentwintig kamers, een marmeren vloer, een lift en zeven badkamers (alsmede een zoon en een echtscheiding). Op een van de foto's uit haar boek mogen ook wij lezers eens kijken, bijna tenminste, want ze heeft er haar beide bronnen van inkomsten door handoplegging aan al te onbescheiden blikken onttrokken.

Deze klieren hebben uiteraard vele namen. Zo zegt een van Gypsy's collegae, Tessy, terwijl ze verliefd naar haar borsten kijkt:, ‘They're solid gold, these boozooms of mine. Solid gold.’ Tessy heeft een rijk gevoel voor nuances: ‘I like a covered navel,’ Tessie

[p. 112]

said, ‘It's more classy.’

Ergens in dit boek heet het: ‘Strip tease is pure American art’. Het kan wat mij betreft best erg ‘pure’ zijn, maar is het losknopen van een beha werkelijk al een ‘art’ geworden? Dan hebben we er in elk geval al weer een boel kunstenaressen bij! Omdat ik voor de kunst nu eenmaal alles over heb, ben ik onlangs met een milde gastheer in Parijs meegegaan naar een inrichting, die de ‘Crazy Horse Saloon’ heet. Ik schreef reeds in de aanvang van dit artikel ‘betonnen gemoed’ en niet zonder reden. Mijn eerste en laatste bezoek aan het Bal Tabarin bracht ik, vele jaren geleden, met een vriend: beiden jeugdige Calvinisten, die ‘de zonde’ gingen bezichtigen. Mijn vriend viel van de opwinding onder het uitstoten van de kreet: ‘Haan, tout nu!’ van de stoel waarop hij geklommen was, maar ik vond, op die afstand vooral - we zaten met onze lichte beurzen bepaald niet op de eerste rij - die paar dames, die haar zo kostbare en unieke geheimen verhulden achter een paar ballonnetjes of een paar struisveren weinig opwindender dan de naakte-beelden-galerij in het Louvre of het changement des robes in de etalages der damesmodes. Het vraagstuk heeft mij levenslang gepijnigd: zou ik de ziel dan toch prefereren boven de fraaie verpakking ervan?

Enfin, ik kreeg in de Crazy Horse Saloon gelegenheid genoeg er weer over te piekeren. Laat ik haastig vooropstellen, dat het niet aan het materiaal lag: ‘de beste strip-tease ter wereld’ zeggen lui, die het heel wat beter kunnen weten dan ik, en ik geef gul toe: ik heb geen houten been of kunstborst gezien en het geheel was oneindig levendiger en lokkender dan die draaiende, dood gemaquilleerde wezens van een dertig jaar geleden. Zo was hier en nu een dame, die dat lichaamsdeel, dat oorspronkelijk ontworpen is om op te zitten de toeschouwers op de eerste rij zo frenetiek onder de neus liet roteren, dat het op een vlezen ventilator begon te lijken. Voorts was er een Miss Candida, een zindelijk meisje, dat uitsluitend voor ons vermaak in het bad ging, een Miss Taida dans une fantaisie tropicale - heel warm was dat en met een hangmat -; een ‘outstanding cover girl Lili Niagara

[p. 113]

and the famous German stripper Dodo d'Hambourg.’ Naast ons zaten enkele Italianen hun begeleidsters te kneden of ze met deeg in de weer waren, maar ik ben eerst volslagen in een kronkel gegaan bij een nummer waarbij het toneel geheel verduisterd was en er niets te zien viel dan een grijze garibaldihoed-zo omstreeks 1910-en een lenige, wulpse, mauve damesboa-genre Eline Vere. Wat deze gari en deze boa in een soort paringsdans op wisten te voeren was oneindig ontuchtiger dan de gymnastiek van Lili Lapudeur, Kitty Tam-Tam, Rita Cadillac of welke namen-alswensdromen deze dames ook hebben mogen. Deze laatst genoemden heb ik helaas niet persoonlijk bekeken. Ze zijn vrijwel onverhuld te bezichtigen in een geleerde studie, die François des Aulnoyes aan haar wijdde onder de titel Histoire et Philosophie du Strip Tease (Editions de la Pensée Moderne, Paris, 1957). Het boek wordt geopend met een inleiding van Mr. Edmond Heuzé, de l'Institut, die ook voorzitter is van de ‘Académie du Strip-Tease’, een functie waaraan naar ik voor hem hoop ook die van keurmeester verbonden is. In ieder geval, zegt Mr. Edmond Heuzé gelukkig: ‘je ne regrette rien.’ De schrijver van dit werk heeft er een ernstig boek van weten te maken, verdeeld in plechtige hoofdstukken als: Histoire du nu. Psychologie du nu et du strip-tease. Sociologie d.n.e.d.s.t. Esthétique d.n.e.d.s.t. met als slothoofdstuk: Métaphysique du strip-tease. Waarom het ‘nu’ wèl een psychologie, een sociologie en een esthétique, maar geen métaphysique mag hebben is mij zelfs na diepgaande studie van dit standaardwerk niet duidelijk geworden. Er staat veel in over Hegel, ik had liever bij hem wat meer gelezen over het meisje Janine Jan, dat zich uitkleedt ‘sur les poèmes de Verlaine, Baudedelaire, Rimbaud et Jules Laforgue’. Als dat geen cultuur is dan weet ik het niet meer! Het nogal zanderige geschrijf van de heer des Aulnoyes wordt zo nu en dan op aangename wijze onderbroken door foto's van fraaie poezen, die evenwel mijn indruk versterken, dat Amerika wat de ‘spheres of influence’ betreft, een inch of wat vóórligt. Maar daar wordt het genus ook gefokt!