Goed geboekt

[p. 40]

Kleine katechismus der poëzie

Als men heden ten dage uitgaat om een lezer te zoeken, komt men met tien auteurs thuis. Dit is een ramp. Er dreigt een toestand te ontstaan waarin men nog slechts schrijft om door een ander verwerkt te worden tot een nieuw geschrift. Het type lezer van het éne boek, dat zijn zolen naar het haardvuur stak en, als in den droom, met een vage beweging van de hand, de roemer wijn wist te vinden en lezende proefde en proevende las, - dat type is reeds lang uitgestorven. Het heeft plaats moeten maken voor de lezer van de boekenkast, of liever voor die van de boekenwereld. Dit nieuwe type is in staat na alle boeken van de boekenkast verwerkt te hebben, ook nog het hout van de boekenplank te verslinden. Deed het dit maar. Doch het doet iets veel verschrikkelijkers. Na de wereldlitteratuur geconsumeerd te hebben, geeft het alles terug: het gaat zelf schrijven. Men heeft er geen idee van wat er jaarlijks in Nederland in alle stilte geschreven wordt. Negentig percent van de mensen, die poëzie lezen, schrijft poëzie.

Moet men hen daarom lastig vallen? Moet men zich zelfs op dit terrein de vraag stellen: ben ik mijn broeders hoeder? Ik geloof van ja. Omdat men juist bij deze lieden bemerkt, hoe bloedig ernstig zij de zaak van het verzen schrijven nemen, hoe meedogenloos zij vaak de hele zin van hun bestaan op die éne kaart van het dichterschap zetten en hoe nodeloos zij daardoor hun betere

[p. 41]

kansen verspelen. Bijna al deze mensen leven in het sprookje van de honderdjarige slaap. Netjes in hun nachtkastje opgerold, ligt de koninklijke mantel van het dichterschap. Men vraagt zich soms af, wat het dichterschap zo begerenswaardig in de ogen van deze mensen maakt. In het beste geval vormen zij een kleine kring rond zich, die zij tyranniseren met hun vergissingen, in het triestigste geval broeien zij in alle stilte en krijgen zij iets weg van de ouder wordende maagd, die met hare kuisheid blijft zitten. Zij verkeren eeuwig tussen hopen en vrezen, er is altijd wel iemand die zegt dat zij een dichter zijn en er is altijd wel weer een vingerwijzing die zegt dat zij het niet zijn, maar zij geloven noch het een, noch het ander voorgoed. Zij zijn op stuk van dichten even ongeneeslijk - als de ware dichters. Er is geen kruid tegen hen gewassen. Zegt men hun de waarheid dan geloven zij haar niet op grond van een subjectieve overtuiging, die even diep in hen geworteld zit als hun individualiteit. Zij gaan in hoger beroep bij zichzelf.

bertus aafjes

[p. 42]