Beschrijvinghe van alle de Neder-landen

Beschryvinghe der stadt Namen.

DEn oorspronc des naems van de stadt Namen is seer duyster ende onseecker: Dit niet tegenstaende zijn daer eenighe van grooten aensien, de welcke, het zy dat zy het selve versiert hebben, oft in eenigen schryver ghevonden, schryven dat desen naem comt van eenen ⁺ seeckeren Afgodt ghestelt ende aenghebeden op den top des berghs, alwaer nu ter tijt het Casteel staet: ende dat dit beeldt Nan ghenoemt was, het welck antwoorde gaf ende bystant dede een yeder die daerom hem beghaf tot zyne godlijcke antwoorde. Maer gemerct dat door de komste onses Salichmakers Jesu ⁺ Christi in de werelt (gelijck alle soorte van afgoderye, van tooverye, ende duyvelsche macht een eynde moeste nemen, ende de antwoorden van de valsche Goden haer geloove verliesen) desen Afgodt hielt oock op te antwoorden, ende desen fraeyen God Nan stom werdt, ende dat hier van de stadt ghenoemt is gheweest met een woordt ghemaeckt van het Fransoys, Namur, ende daer van noemen ⁺ wy Italianen de selve Namurra. Andere segghen dat dese stadt van de Romeynen opgebouwt zijnde, als een onverwinnelijcke stercte den naem ontfanghen heeft in Fransoys Nouveaumur, ende datse daer van (maer het woordt verandert zijnde by die van den lande) den naem van Namur ghekreghen heeft. Hoe dat het zy, dese stadt is gheleghen ⁺ tusschen twee berghen op de slincke zyde van den waterkant vande Mase. Namen is van Leuven acht mylen, van Luyck thien, ende thien van Bruyssel: een goede ende fraeye stadt met een seer sterck casteel; ende daer by in het ronde ligghen seven heremitagien, van gheestelijcke ende Godtvruchtighe mannen bewoont. Heeft van outs de weerdicheydt van ⁺ Graefschap, met heerlijckheydt ende gebiedt seer wijdt ende breedt. Hier wordt oock ghehouden den Conincklijcken Raedt van desen lande, die te Mechelen appelleert: is oock onlancks geworden een Bisdom: de hooftkercke is ghewijdt ter eeren van Sint Albin. De inwoonders van Namen zijn strijdtbaer ende ⁺ vroom ter oorloghen, haren Landtsheere seer toeghedaen ende getrouw: spreken Fransoysche tale: zijn beleeft, ende in sommighe konsten ende handtwercken seer constich: hoe wel hier niet veel Cooplieden noch Ambachtslieden en zijn, maer Edeldoms ghenoech, ende onder die verscheyden huysen ende gheslachten die haer houden voor seer oudt ende van seer edelen bloede van groote Landtsheeren, hoe wel den meestendeel van bastardye ghekomen is.

Byv. [Don Johan van Oostenrijck in't jaer 1577 te post hier te lande ghekomen, ende by de Generale Staten voor Gouverneur des lants ontfangen, als hy uyt het landt tot op de frontieren de Spanjaerden hadde doen vertrecken, bemerckende dat de Generale Staten hem niet ten vollen en betrouden, ende na hem een omsien hadden, overmits de alliantie die hy maecte ende hadde met eenighe suspecte persoonen, ende eenighe acten die by hem teghen het welbehaghen der Staten geattenteert werden, sorgende dat hem een voordeel soude mogen werden afghesien, soo heeft hy op den 29 Julij tot ⁺ verseeckeringhe van zynen persoon het Casteel van Namen inghenomen, ende aldaer hem sterck ghemaeckt. Waer in de Staten niet en vernoechden, de welcke, na dat Eertshertogh Mathias daer toe versocht zijnde, tot haer defensie overghekomen was, Don Johan vyandt des ⁺ landts verklaerden, ende om hem wederstandt te doen een heyrkracht tegen hem te velde brochten, de welcke van Don Johan by Gemblours gheslaghen werdt. De welcke zyne victorie vervolghende, heeft Leuven, Philippeville, Limborg ende andere steden ingenomen. De Staten Generael hebben haer volck weder by een versamelt; waer over zy den Grave van Bossu Veldtoverste hebben ghemaeckt: Daer beneffens uyt Duytslandt komende een menichte van ruyterye onder het beleyt van Casimirus, broeder vanden Palsgrave vanden Rijn. Maer alsoo der Staten legher lagh by Rymenant, soo

+ Waer den afgodt Nan aenghebeden.

+ Oorspronck des naems van Namen.

+ Verscheyden meyningen op den naem van Namen.

+ Ghelegentheydt der stadt van Namen.

+ Namen een seer oudt Graefschap.

+ Hoedanich de inwoonders van Namen.

+ Don Johan neemt het Casteel van Namen in tot zijn versekeringhe.

+ Don Johan verklaert vyandt des landts.

[p. *330-*331]

Namvrcvm
Namvrcvm. ad. mosae flvmen. sita. civitas. ad vivvm expressa

[p. *333]

Charlemont

Walcovrt

[p. 375]

⁺ heeft Don Johan goet ghevonden het selve aldaer te bespringhen, ghelijck hy oock dede, zijnde nu seer sterck van volck, ende nieuw volck uyt Italien bekomen hebbende. Maer hy en heeft niet uytgherecht, ontrent acht oft thien hondert mannen achterlatende. Dit gheschiede den eersten Augusti 1578. Na desen strijdt is Don Johan onder Namen ghetrocken om defensive oorloge te voeren, alwaer hy op den eersten ⁺ Octobris 1578 van de peste in't Leger ghestorven is. Ende den 21 Decembris daer na is de Grave van Bossu tot Antwerpen mede overleden.

Die riviere Sambre de welcke door de stadt Namen loopt, in't jaer 1571 groote schade met overvloeyen dede den 7 Februarij, soo veel kieselen nederkomende, dat den mondt van de riviere ghestopt werdt tot de Mase loopende, onder de welcke oock oudt gelt ghevonden werdt, ende mede een eylandt maeckten.]

Tusschen Namen ende Hoey, drie mylen van Namen, ende twee van Hoey, op de Mase, ende in't landt van Namen staet het dorp ⁺ van Audenne, daer de oude Proostye van edele Canonickessen is ghesticht wel over negen hondert jaren, van Begghe dochter van den ouden Pepijn, ende de huysvrouwe van Angise, den welcken Dagobert Coninck van Vranckrijck ghegheven heeft het Hertoghdom ⁺ van Brabandt: uyt welck houwelijck gesproten zijn d'andere Pepynen, Carel Martel, ende Carel de Groote. Dese ordene van gheestelijcke Edelvrouwen is byna ghelijck die van Nivelle, inghestelt van Sinte Geertruyde, ⁺ eyghene suster van dese Begghe, ende welcke d'een den anderen nadoende dese heylighe plaetsen opgherecht, ende dese religieuse gheselschappen verordent hebben. Men vint een ander Convent van dese Canonickessen ⁺ twee mylen van Namen op de Sambre in het dorp ghenoemt Monster; ende in welcke Cloosters, boven het goede exempel, dat dese Joffrouwen door haer heylich leven gheven, soo worden daer alle dage seer groote aelmoessen, ende andere diensten ende devote oeffeninghen van Godtvruchticheydt ghedaen. Tusschen Namen ende Dinant op den berch Poluag, worden noch op den dagh van heden ghesien d'overblijfselen van een oude stadt, ⁺ ghenoemt Chevremont (dat is gheseyt Geytenberch) welck door inlandtsche oorloghen der Luyckenaren verwoest is ende blijft.

Bovines leydt op de slincke zyde van de Mase, vier mylen van Namen: ende de stadt ⁺ is cleyn, maer oudt: ende eertijdts wel betimmert ende beter bewoont, maer door oorloghe dickwils verwoest ende bedorven: ende selfs lest in het jaer 1554 heeft Coninck Hendrick de tweede van Vranckrijck selve in persoone daer voor gheleghen met eenen geweldighen Legher ende Bovines inghenomen, ende seer ⁺ rouwelijck ende vyandichlijck onthaelt ende gheschent, maer wordt nu wederom met den peys opghemaeckt ende bewoont.

Byv. [In het jaer 1578 werden Bovines ende Giblou aen Don Johan van Oostenrijck overghegheven: de welcke twaelf ghevanghen aldaer voor hem behieldt die hy in het Casteel van Namen liet voeren: ende sandt de andere na de Staten, met witte stocxkens, ende sonder wapenen.]

+ Don Johan bespringht der Staten Legher by Rymenant sonder yet uyt te rechten.

+ Doot van Don Johan van Oostenrijck.

+ Canonickessen van Audenne door wien inghestelt.

+ Siet Barland. Histor. Brabant. cap. 1.

+ S. Begghe suster van S. Geertruyt.

+ Canonickessen van Monstier.

+ Ruinen van Chevremont.

+ Ghelegentheydt van Bovines.

+ Bovines gheplondert in het jaer 1554 by de Fransoysen.