Beschrijvinghe van alle de Neder-landen
(1979)–Lodovico Guicciardini–
Auteursrechtelijk beschermdRaedt van Financien.Ga naar margenoot+ Hier te lande is int' Hof eenen Raedt, ghelijck in Vranckrijck, genoemt den Raedt van Financien: in welcken nu een wyle tijdts ordinaerlijck sitten drie wyse Heeren vanden lande, gheheeten Hoofden der Financien: eenen Tresorier, ende eenen generalen Ontfangher: ende drie andere treffelijcke ende gheschickte Mannen, ghenoemt de Commisen: met twee Greffieren ende ander Ga naar margenoot+ Officieren. Welcken Raedt het overste bewindt heeft van des Landtsheeren erfgoeden ende incomen, van ordinarisse ende extraordinarisse beden ende schattinghen, van de Rekenkamer, van Ontfanghers ende ander Officiers, die des Konincks penningen handelen. In desen Raedt worden de taxen ende schattinghen gheset, ende orden gestelt op de betalinghe van alle dingen, aengaende vrede ende oorloghe: gelijck van fortificatien, municien, provisien ende onkosten, soo ordinarisse als extraordinarisse, tot onderhoudinghe van den Staet des landts. Desen Raedt, mits d’middel van d’Ontfanghers, ende by advijs van de Rekenkamer, verhuert ende verpacht des Landtsheeren goeden: maeckt oock middelinghe ende minderinghe in heur ordinantien begrepen. In somme, desen Raedt heeft handelinghe, macht ende bewindt over alle des Konincks ghelt ende goedt: ende mach wel eyghentlijck ghenoemt worden des Landtsheeren Bergh ende Schat: om te ghebruycken in alle noodt ende gheval: met sulcke orden ende regel, dat verscheyden vreemde Vorsten dese instructie hebben begeert ende versocht, om heur Staten in deser voeghen oock te regeren. In den voorseyden Raet van Financie zijn nu teghenwoordichlijck alleen twee Ga naar margenoot+ Hoofden, naemelijck Karel van Barlemont, ende Heer Philips van Mommorency, Heer van Aschicourt, beyde Heeren vant' gulden Vlies. Het overste Hooft van allen, welck midts de doodt van mijn Heer de Prat in gebreke was, werdt ter tijdt, als ick dit schreef, weder ghecoren, te weten, de Hertoge van Archot: maer hy, als wesende een vry en vranck Heere, en heeft desen last niet willen aenveerden: de Tresoniet ofte Schatmeester is Heer Iaspar Schets; hier nae noch verhaelt: de generael Ontfangher is Lieven Wouters, Ridder, Doctoor ende Raetsheer des Konincks; Albert van Loo, ende Marten van den Berghe: de Greffieren zijn, Ian Gillis, ende Iacob Ringant. Dese drie voorseyde Raden volghen ‘tHof nae, het heel landt door, waerwaerts dattet henen treckt: soo wel ter saken van oorloghe als van peys. De Provoost van den Hove volght oock Ga naar margenoot+ het Hof: de welcke doet met hem dragen een groote roode doornachtighe Roede, nae des landts zede, tot een teecken van justicie, ende wordt deshalven ghenoemt Roode roede, als Overhooft der justicien. De selve Officier boven den dienst dien hy te Hove doet, mach oock dienen by ghebreke ende in het afwesen van den Provoost der Maerschalcken der Provincien, of van den Baillinu, die men Drossaerdt in Brabandt noemt; een Rechter van grooter weerden. Maer daer de Drossaert uyt Ga naar margenoot+ Brabant niet en treckt, ghelijck d’ander Provoosten der Provincien buyten heur palen niet en komen, als Vlaenderen, Henegouwe, ende meer andere: daer reyst dese Roode roede over al, nae gheleghentheydt ende gheval, ende naet' bevel des Hofs, met treffelijcke groote macht over Afsetters, Straetschenders ende Ga naar margenoot+ Landtloopers: soo dat hy eertijdts door zijn eyghen vonnisse op eenen corten stont ‘tvolck dede verwysen ende rechten: maer naemaels is hem eenen Ghedeputeerden van den Koninck tot een metghesel in vonnisse ende oordeel ghegheven. |
|