Hoensbroekse schrijvers en dichters. Biografische en bibliografische gegevens van negentwintig auteurs

[p. 55]

Pierre Heijboer

(* Hoensbroek 7 mei 1937)

Schrijver/journalist. Pseudoniem: LUCAS LAGERLAND. Na een aantal jaren bij het Limburgs Dagblad in de nieuwsvoorziening te hebben gewerkt, vertrok hij naar het Eindhovens Dagblad. Daarna ging hij naar het Parool en de Volkskrant. Woonachtig in Amsterdam-Gaasperdam.

Zijn eerste boek ging over Indië en werd gepubliceerd onder de titel: Klamboes, klewangs en klapperbomen. Indië gewonnen en verloren. Een beknopte geschiedenis van de kolonisatie van het voormalige Oost-Indië met nadruk op de militaire aspecten (1977) Het werd een bestseller. In drie weken tijd vlogen 30.000 boeken van Pierre over de toonbank. Op 2 november 1978 verscheen zijn tweede boek: Kampioenen en krukken in kniebroek. Beelden en berichten uit de kinderjaren van de sport (1978). Het boek werd aan de Belgische en Nederlandse pers gepresenteerd tijdens een minitreffen tussen journalisten van beide landen. Pierre die tijdens zijn lagere schooltijd in het doel stond van de Hoensbroekse voetbalverenging SV Hoensbroek, stond vanzelfsprekend ook nu weer in de goal. Het boek beschrijft beelden uit zijn kinderjaren van de sport. Pierre Heijboer is zijn geboorteplaats trouw gebleven, dat blijkt ook wel uit zijn carnavalslied waarvoor hij tekst en muziek schreef onder de opmerkelijke titel: ‘Al mot ich komme kroepe’.

Het begint met de woorden:

Al bin ich wied ewèg/ En gèet et mich ooch sjlech/ Al bin ich sjterveskrank/ Van de zurg en van der drank/ Al hub ich zoeëgezach/ Mien litste doef gesjlach/ Al zit ich sjlech bie kas,/Toch sjtèèt es inne poal zoeë vas:

REFREIN:Al mot ich komme kroepe.../ Ich kom truuk noa Gebrook, / Wentet vasteloavestied is/ In dat oud koele-loak/ Drie daag lang spieël ich der kloon;/ Kom bekans neet oet te sjoon/ Ich drink e pilske in Ghen Haen/ En kiek mich dan der optoch aa/ Van et kestjieël bis aan de koel/ Trek ich de luuj en gekke moel

[p. 56]

/Jummig is mich dat en sjpas,/ Drom sjtèèt es innepoal zoeë vas: Al mot ich komme kroepe.../ Ich kom truuk noa Gebrook,/ Wentet vasteloavestied is/ In dat oud koele-loak/ Dan goan ich de cafées ens aaf/ En roop zoeë hie en doa Alaaf!/ En dan heem get riestevlaa/ Mit en nonnevot drachteraa/ Joa, dan gèèt et mich weer good,/ Ich veul et tintele i mie blood/ En de zurg gont in de kas,/ Drom sjtèèt es inne poal zoeë vas: Al mot ich komme kroepe.../ Ich kom truuk noa Gebrook,/ Wentet vasteloavestied is/ In dat oud koele-loak

Vanaf 1968 woonde Pierre Heijboer in de Bijlmermeer. In 1983 verhuisde hij voor vijf jaar naar Wijnandsrade om voor de Volkskrant te berichten over de gebeurtenissen in Limburg. Terug in Amsterdam werd hij voor de Volkskrant stadsverslaggever - Amsterdam en in die hoedanigheid deed hij onder meer verslag over de Bijlmerramp op 4 oktober 1992. Hij ging met de VUT in 1997 maar bleef onderzoek doen naar de Bijlmerramp. Dat leidde tot de publicatie Doemvlucht. De verzwegen geheimen van de Bijlmerramp (2002).

Daarnaast schreef Heijboer - in het Nederlands en in het Hoensbroeks - verhalen die zich afspelen in zijn geboortedorp. De bedoeling is dat zij samen met verhalen van anderen, te zijner tijd gebundeld worden in een boek. Twee ervan, de verhalen Kaspar en Betje en haar Sneeuwman staan op een internetsite met Nederlandse volksverhalen.

Opmerkelijk is een van zijn laatste boeken Zilver uit de Hemel. Verslag van een andere oorlog (2005). Het boek is nooit te koop geweest, maar is voor iedereen toegankelijk via Internet. ‘Wie een goed verhaal kent heeft de plicht het te vertellen!’ zo stelde hij in een interview in de Trompetter van 20 juli 2005. En hij bundelde zijn verhalen over zijn herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in een verslag van een andere oorlog. ‘Ik wilde dat mijn Hoensbroekse oorlogsverhalen door zoveel mogelijk mensen zouden worden gelezen. En daarvoor biedt het Internet mij grotere mogelijkheden dan de boekwinkel’. In Zilver uit de Hemel is niets verzonnen. Alles heeft zich precies zo afgespeeld als het verteld wordt. Dat vertellen gebeurt niet door een volwassene maar door een kind; een jongetje dat drie jaar was toen de oorlog begon en acht toen die eindigde. Heijboer: ‘Geheugendeskundigen zullen roepen dat het onmogelijk is om dingen zestig jaar lang precies te onthouden. Dat is kletskoek. Iedereen weet dat er dingen zijn die voor eeuwig op je netvlies staan - omdat de desbetreffende gebeurtenis zo ingrijpend voor je was. En vraag

[p. 57]

me niet hoe, maar ik wist als klein jongetje dat ik getuige was van Grote Geschiedenis. Wat ik zag hoorde en beleefde waren niet zo maar gebeurtenissen uit een kinderleven, maar dingen waarover de mensen tientallen jaren later nog zouden praten. Het was aangrijpend wat er toen in en rond Hoensbroek gebeurde. En met die wetenschap heb ik er toen naar gekeken en heb ik het onthouden.’

De verhalen spelen zich af in Hoensbroek tussen 1940 en 1945. Er wordt in verteld hoe de oorlog in Hoensbroek werd beleefd en hoe deze werd beleefd door de jonge Lucas Lagerland (de schuilnaam van Pierre Heijboer). Hoe zijn grootvader zowel door de Duitsers als door de Orde Dienst gevangen werd gezet, hoe de nachten en de dagen vol overvliegende bommenwerpers waren; wat het geheim was van de ‘kist van Jack’, hoe spannend ‘onderduiken’ was, hoe het was om gevechten te leveren met de Hitler Jugend en dat je goede en slechte Duitsers had. Het verhaal ‘De boomgaard’ over het Amerikaanse oorlogskerkhof in Margraten, laat zien hoe anders de wereld toen was, vergeleken met zestig jaar later. Dat kerkhof is nu een indrukwekkende oase van rust en nederigheid. Niet groter kan het contrast zijn met het kerkhof waar Lucas Lagerland als jongetje naar stond te kijken in de winter van 1945. Het was toen een oord van gruwelijkheid waarvan Heijboer de beelden lang in zijn herinnering heeft weggestopt en waar hij nu pas over kan vertellen.

In zijn laatste boek: Ì Gebrook. De sjoeënste Breuker verhoale (In Hoensbroek. De mooiste Hoensbroekse verhalen) (2009) keert de schrijver weer terug naar zijn geboorteplaats. ‘Wie een mooi verhaal kent, heeft de plicht het te vertellen’, zei hij desgevraagd in een interview, die voor dit tweetalig boek (in de Nederlandse taal en het Gebreuker Plat) zich liever samensteller noemde. Terecht, want behalve Pierre zelf staan in het boek verhalen van zijn moeder Fientje Cremers, Bertus Aafjes, Jo Brassée, Pé Hawinkels, Paul van Hoensbroek, Pierre Kemp en Math Mertens.

WERKEN: Klamboes, klewangs en klapperbomen. Indië gewonnen en verloren. Een beknopte geschiedenis van de kolonisatie van het voormalige Oost-Indië met nadruk op de militaire aspecten (1977); Kampioenen en krukken in kniebroek. Beelden en berichten uit de kinderjaren van de sport (1978): De politionele acties (1979); Reizen door een onvoltooid verleden. Het oude Indië in het nieuwe Indonesië (1980); Het zwarte leven. Geschiedenis van onze mijnen en mijnwerkers (1985); De ABP-affaire. De journalistieke jacht op fraudes in de bouwwereld (1988); 35 Jaar Centraal Laboratorium van de Bloedtransfusiedienst van het Nederlandse Rode Kruis (2000); Doemvlucht. De verzwegen geheimen van de Bijlmerramp (2002); Zilver uit de Hemel. Verslag

[p. 58]

van een andere oorlog. (2005); Wachten op de nachtegaal. Het verhaal van de Bijlmermeer (2006).
OVERIGE PUBLICATIES: Raadsels rond de dood van een notaris. In: Het Land van Herle 1-2006, p. 17-28; Het raadsel van het Nonnengoed in Hoensbroek; een poging tot een oplossing. In: Het Land van Herle 3-4, 2007, p. 111-117.
LITERATUUR: Wie is Pierre Heijboer. Waarom maakt een oud-Hoensbroekenaar een carnavalsliedje? In: De Kasteelbode, 18 januari 1979; De oorlog van een kind. Journalist Pierre Heijboer schrijft over weggestopte herinneringen aan zijn Hoensbroekse jeugd. In: De Trompetter, 20 juli 2005; Hoensbroek tweetalig. In: Limburgs Dagblad, 10 oktober 2009.