Hoe hoort het eigenlijk?

Geschenken.

Geschenken kunnen wij onderscheiden in: officieele en jubileum geschenken; geschenken aan familie en vrienden; geschenken aan kinderen; bruidsgeschenken e.d.

Officieele geschenken:

Baren meestal de minste zorg. De ambtenaar, de burgemeester, de bank- of fabrieksdirecteur, wien bij vertrek, installatie, of jubileum een geschenk wordt aangeboden, wordt meestal tevoren discreet gepolst over hetgeen hem welkom zou zijn. Een inschrijving of collecte wordt geopend en al naar gelang van het bedrag der binnengekomen giften wordt een stoel, een karpet, een ameublement, een radiotoestel, o.d. gekocht door het feestcomité, dat zich hiermede belast.

Geschenken aan familie en vrienden:

Dragen een veel persoonlijker karakter en eischen van den enkeling meer initiatief. Natuurlijk zijn er altijd lieden, die de traditio-

[p. 131]

neele kist sigaren, het onveranderlijke tientje-in-envelop, de jaarlijksche azalea of de plichtmatige doos bonbons offreeren.

Elke verjaardag in de familie beteekent voor hen òf een kist sigaren òf een azalea, waarvan slechts de prijs varieert al naar den graad van bloedverwantschap en den leeftijd van de jarige. Onnoodig te zeggen, dat een dergelijke wijze van doen weinig aanbevelenswaardig is. Immers zij getuigt van onverschilligheid en zelfzucht. Geven is een kunst, die vooral tot uiting komt in het persoonlijke van een geschenk.

Wie werkelijk de moeite wil nemen te zoeken naar iets aardigs in de gewenschte prijsklasse, vindt altijd wel iets.

Zij, die succes met hun geschenken hebben zijn altijd degenen, die zich geheel en al kunnen (en willen!) verplaatsen in het dagelijksch leven, de gewoonten, wenschen en verlangens van anderen. Dat dit niet zoo gemakkelijk is laat zich raden, maar met eenige moeite en goeden wil kan iedereen succes oogsten.

Het is begrijpelijk, dat men bij geschenken aan hen, die in bekrompen omstandigheden moeten leven, het eerste denkt aan nuttige en praktische bruikbare zaken: kleeren, eetwaren, ondergoed, huisraad e.d. maar de vrouw van tact en fijne beschaving zal bedenken, dat de vriendin, voor wie met het verlies van fortuin of inkomen alle luxe plots opgehouden heeft te bestaan, zoo roerend blij zal zijn met een snoeperijtje, een wuft dingsigheidje, wat parfum, de laatste roman, waarover iedereen spreekt, een abonnement voor kapper, tijdschrift of concertserie e.d. Het maakt alles ineens zooveel pleizieriger en zij, die de gave ontvangen, zullen voor enkele oogenblikken vergeten, dat al wat luxe is uit hun leven verdwenen is.

Giften van gebruikt huisraad, gedragen kleeren, eetwaren e.d. vroeger ondenkbaar tusschen gelijk gesitueerden, zijn tegenwoordig heel gewoon.

Geven en geven is echter twee: Zij, die gedragen kleeren geven met een torntje, een scheur of vlek, leggen noodeloos nog eens den nadruk op de armoede van de anderen.

Laat al het reeds gebruikte, dat wij wegschenken eerst zooveel mogelijk gereinigd, gerepareerd en opgefrischt zijn, opdat wij de gevoelens van anderen niet noodeloos kwetsen.

En dan nog iets: De wijze van verpakken doet ook zooveel: Zij, die een gedragen japon achteloos als het ware toewerpen aan een minder door het lot begunstigde vriendin, dienen te bedenken, dat

[p. 132]

dezelfde japon, ontvlekt, opgestreken, voorzien van een nieuw kraagje of dasje, keurig verpakt in een doos met wat vloeipapier een gansch anderen indruk maakt en dat de manier waarop iets wordt gegeven veelal van dezelfde gift een vreugde of een bittere vernedering maakt.

Hetzelfde geldt voor alles wat zelf gemaakt is, alles wat weinig kostbaar of tweedehandsch is.

Het is niet alleen het voorwerp, dat wij schenken, maar voor een groot gedeelte is het ook de wijze waarop wij iets schenken, die van onze gave een ware vreugd kan maken voor degeen die haar ontvangt.

Dit laatste mogen wij ook nimmer uit het oog verliezen, wanneer wij iets willen geven aan hen, die overdadig met aardsche goederen gezegend zijn.

Het zijn meestal niet de geschenken aan onze familieleden en intieme vrienden, doch de geschenken aan hen met wie wij niet op intieme voet verkeeren, die ons hoofdbrekens kosten.

De zekerste weg om hierin geen flater te begaan is zich te houden aan de categorie der onpersoonlijke geschenken niet voor uitsluitend eigen gebruik bestemd, die in alle prijzen verkrijgbaar zijn; b.v. kalenders, boeken, vazen al of niet met bloemen, bloeiende planten, aschbakjes, bonbonschaaltjes, drijfbakken, vouwbeen, pressepapier, bladkleedjes e.d.

Men geve b.v. aan een dame, die men niet al te goed kent geen handschoenen, kousen, couponstof, parfum, lingerie, zeep, poeder, pantoffels e.d.

En aan een heer geen bretels, sigaren, pochette, sokken, dassen, schrijfpapier e.d.

Geschenken aan kinderen:

Kunnen altijd eenvoudig zijn. Zoo ergens dan geldt hier: overdaad schaadt. Zij, die zich kunnen verplaatsen in de mentaliteit van het kind zullen meestal een gelukkige keuze weten te doen: De pop, die echt uitgekleed kan worden, al is het maar een klein goedkoop popje, zal veel meer in den smaak vallen dan de dure slaap-pop met de vastgenaaide kleeren die niet ‘echt’ zijn.

Alle speelgoed, dat mogelijkheden biedt tot onderzoek en experimenten, alle speelgoed waarmede iets verbeeld kan worden kan men altijd veilig kiezen. De open houten vrachtauto met gewone houten blokken is een verrukkelijk bezit vergeleken bij de prach-

[p. 133]

tige blikken limousine, waarmee je alleen maar kunt rijden zonder meer.

Duurzaamheid en bruikbaarheid zijn de eerste eischen voor kindergeschenken en dan ... niet te veel tegelijk!

Vrijgevige vriendelijke ooms en tantes moeten nimmer verzuimen te denken aan het vierjarige verwende jongentje, dat op den avond van zijn verjaardag het allergelukkigst was met... drie leege garenklosjes!

Bruidsgeschenken:

Bruid en bruidegom laten meestal een lijst van wenschen circuleeren waarop familie en vrienden doorschrappen hetgeen zij gekozen hebben als geschenk. De begrijpelijke wensch om alles bijpassend te hebben heeft tot de onbescheiden en laakbare gewoonte aanleiding gegeven dat op menige bruidslijst vermeld staat van welke kwaliteit en soort het gewenschte voorwerp moet zijn en waar het moet worden gekocht. B.v.: Theeblad (alleen echt antiek), zilver (alleen van de firma H.), glazen (uitsluitend model A-Z) van de firma Y, enz. enz.

Onnoodig te zeggen dat degene, die iets willen geven zich onaangenaam getroffen voelen.

O.i. kan een bruidspaar dergelijke beperkende aanwijzigingen alleen aan zeer nastaande familieleden geven.

Voor kennissen en vrienden late men dan een tweede lijst circuleeren.

Elk bruidspaar dient ervoor zorg te dragen, dat op de geschenkenlijst een behoorlijk aantal kleine, weinig kostbare wenschen voorkomen, opdat ook zij, die weinig kunnen besteden een ruime keuze vinden en niet in de pijnlijke waan worden gebracht dat alleen maar dure en groote cadeaux welkom zijn.

De bruid dient ieder, die iets gegeven heeft persoonlijk schriftelijk te bedanken. Het mondelinge bedankje op trouwdag of receptie ontheft hen niet van deze plicht.

Het zenden van bedrukte bedankjes is onwellevend en de bedankformule onder de trouwannonce in de courant geldt alleen voor schriftelijke felicitaties en niet voor bloemen en geschenken.

Van een bruidspaar is het altijd de bruid, die de geschenken ontvangt, meestal zijn het dan ook zaken voor huishoudelijk gebruik.

De vrienden van den bruidegom zenden hun geschenken ook aan de bruid.

[p. 134]

Bruidsgeschenken worden uitgestald met de kaartjes van de gevers er bij.

Van ameublementen, groote meubelstukken e.d. worden foto's neergezet, waaraan een kaartje is bevestigd.

Krijgt een bruidspaar een glas servies bestaande uit zeven of acht dozijn glazen met vier karaffen, dan verschijnt er van elk soort één glas benevens een karaf op de geschenken tafel waarbij een kaartje wordt gevoegd waarop staat: Een dozijn likeur, een dozijn port, een dozijn bordeaux enz. enz.

Van een ontbijtservies, bordje, botervlootje en broodschaal.

Zilver wordt in étui voltallig uitgestald.

De tafels waarop de geschenken worden gegroepeerd worden met groote (damast) tafellakens gedekt.

Het is de taak van de bruidsmeisjes den gasten de geschenken te toonen.

Verlovingsgeschenken:

Was het vroeger de gewoonte bij een verloving uitsluitend bloemen te zenden, tegenwoordig worden ook op verlovingsrecepties veelal geschenken uitgestald. Vermoedelijk vindt dit zijn oorzaak in het feit, dat vele praktische lieden liever iets blijvends geven.

Zij, die een verloving echter beschouwen als een soort proeftijd en rekening houden met de mogelijkheid van verbreken, zullen ietwat huiverig staan tegenover het geven van geschenken.

Ieder dient dat voor zichzelf uit te maken.

De geschenken voor de verloving worden eenige dagen voor de receptie gezonden meestal tezamen met enkele bloemen. Deze geschenken zijn uiteraard in veel minder mate van praktischen aard dan die voor de bruid.

Men zendt bijv. een drijfschaal opgemaakt met bloemen of een aardige waterkaraf of een melkkan met bloemen gevuld, of een papiermand, waarin een eenvoudige glazen vaas verborgen is, waarin bloemen. In aanmerking komen ook: een antieke koperen pan met een bloeiende plant, een houten tonnetje met koperen banden (als paraplubak) met bloemen gevuld enz. enz.

Noodig is het volstrekt niet om bij een verloving behalve bloemen ook een geschenk te zenden. Wil men echter een cadeau geven, dan kieze men iets dat niet al te huishoudelijk is.

Na een verbroken verloving is het correct alle ontvangen brieven

[p. 135]

en cadeaux terug te zenden. Dit geldt ook voor geschenken van de wederzijdsche familie waaronder zich familiestukken kunnen bevinden, die men niet gaarne in vreemde handen zou zien. De jongelieden zenden alle geschenken aan elkander terug en niet aan de betrokken familieleden, daar dit min of meer stuitend zou zijn.

Ter vermijding van evt. pijnlijke situaties is het verstandig als de moeder van het meisje (evt. ook de moeder van den jongen man) aan de naaste familie en aan de goede vrienden en kennissen des huizes mededeeling doet van het verbreken der verloving.

Het schenken van aalmoezen is een kunst, waarbij de gezindheid en de tact van gever of geefster een minstens even groote of vaak een grootere rol spelen dan de gave.

Het woord aalmoes doet denken aan geld, maar wij kunnen op velerlei gebied een aalmoes schenken: kleeren, voeding, huisraad e.d. kunnen ook aalmoezen zijn, en ook een hartelijke handdruk, een woord van medegevoel of een blik kunnen op sommige oogenblikken als aalmoes of liefdegift worden geschonken.

Het doet er niet zooveel toe, wat gij schenkt, als wel hoe gij het schenkt: zeg niet in den winter tegen het arme familielid: hier - deze japon kan jij wel krijgen, aan dat dunne vod heb ik toch niets, of als gij aan een buurvrouw waar schraalhans keukenmeester is een lekkernij stuurt: - hierbij iets voor den maaltijd, wij lusten het toch niet.

Dit is niet alleen onwellevend, het is erger: het is grof kwetsend. Wie werkelijk innerlijke beschaving bezit zal door middel van een paar welgekozen woorden, of door de toevoeging van een paar bloemen of een kleine snoeperij, of een andere geringe kleinigheid, aan de aalmoes het vernederende weten te ontnemen en er het karakter van een van harte gegeven geschenk aan vermogen te geven.

Ten slotte iets over ontvangen:

De gastvrouw voor wie een beleefde gast bloemen medebrengt late deze onmiddellijk in een vaas met water zetten en in de ontvangkamer plaatsen en legge ze niet achteloos ergens neer. Dit zou buitengewoon onbeleefd zijn tegenover den schenker.

Wanneer iemand iets medebrengt, een geschenk of een attentie, verpakt in papier of een doosje of kistje dan eischt de wellevendheid, dat degene voor wien het bestemd is, het pakje dadelijk

[p. 136]

open maakt. Dralen hiermede of uitstellen getuigt van een onbeleefd gebrek aan verlangen te zien waaruit het geschenk bestaat. Krijgt men iets dat een gevoel van teleurstelling opwekt en wil men niet ‘valsch doen’ dan is het correct en beleefd om hartelijk te bedanken voor de attentie, voor het alleraardigste idee om iets mee te brengen, of voor de moeite of de kosten, die de gever zich heeft getroost enz. enz.