Hoe hoort het eigenlijk?

Gedrag.

Meer nog dan uiterlijk en houding stempelt ons gedrag ons tot beschaafde of onbeschaafde menschen. Het gedrag van den beschaafden mensch in het openbaar zoowel als in den huiselijken kring is onopvallend, hoffelijk, beheerscht en voorkomend.

Onopvallend doordat hij zich nimmer op den voorgrond dringt of door luid spreken en gesticuleeren, door in het oog loopende kleeding e.d. de aandacht trekt.

Hoffelijk doordat hij ook bij teleurstelling, tegenslag of onheusche bejegening nimmer de beleefdheid tegenover anderen uit het oog verliest.

Beheerscht doordat hij zich nimmer laat verleiden in drift dingen te zeggen en te doen waarvan hij later spijt zou hebben en doordat hij door woord noch door gebaar blijk geeft van ongeduld, boosheid, verontwaardiging, bijval of afkeer.

Voorkomend doordat hij steeds tot hulp en voorlichting bereid, anderen daadwerkelijk van dienst is wanneer de gelegenheid zich daartoe voordoet, ook wanneer zulks voor hem zelf ongerief en ongemak tengevolge zou hebben.

De man, die weet hoe het hoort, gaat na een dame een deur binnen of een trap af, doch vóór een dame een tram, trein, rijtuig of boot uit en een trap op.

[p. 126]

Immers de heer, die zijn dame voor laat gaan bij uitstappen is niet in de gelegenheid haar bij het uitstijgen behulpzaam te zijn, terwijl de man die op goede vormen gesteld is zelfs den schijn zal willen vermijden dat hij een onbescheiden blik onder de rokken van de een trap bestijgende dame zou kunnen werpen.

De étiquette eischt, dat een man in een lift zijn hoed afneemt zoodra er een vrouw binnentreedt.

In gezelschap van louter sexegenooten (ook wanneer dit oudere heeren zijn) is het hoed afnemen niet noodig.

Een heer laat iedere dame rechts van zich loopen (ook zijn eigen vrouw).

Een dame laat een oudere dame rechts van zich loopen.

Een uitzondering hierop vormt het loopen in een drukke straat, waar men de persoon, die anders ter rechter zijde zou gaan aan den huizenkant van het trottoir laat loopen, terwijl men zelf den kant van den rijweg houdt.

Behalve uiterlijk moet ons gedrag ook innerlijk correct zijn d.w.z.: zóó dat er volgens eer en geweten niets op aan te merken valt. Zij, die aanspraak maken op den naam van welopgevoed zullen nimmer iets leenen, hetzij geld of goed, zonder het zoo prompt mogelijk terug te geven.

Zij zullen ten allen tijde zelfs den schijn van klaploopen willen vermijden.

Zij zullen nimmer pochen op bezit of kundigheden.

Zij zullen ten allen tijde vermijden te spreken over den prijs van eigen of anderer eigendommen. Zij zullen noch over hun familieaangelegenheid noch over hun echtgenoot(e) noch over hun financieele aangelegenheden spreken met derden.

Zij zullen vertrouwelijke mededeelingen van anderen strikt eerbiedigen.

Echtgenooten zullen onder geen enkele omstandigheid elkander afvallen of bekritiseeren in tegenwoordigheid van derden (ook niet van hun kinderen). Noch zullen zij elkanders tekortkomingen e.d. in elkanders afwezigheid met derden bespreken. Zij zullen het briefgeheim niet schenden door tot hen gerichte zeer persoonlijke brieven aan derden te laten lezen.

Zij zullen zich nimmer in den loop van het gesprek merkbaar laten voorstaan op hun min of meer groote vriendschap met bekende of beroemde personen.

Indien zij dergelijke personen kennen zullen zij vermijden over

[p. 127]

hen sprekend hen in den loop van het gesprek op familiaire wijze bij den voornaam te noemen.

Zij zullen nimmer kwaadspreken noch meedoen aan het verbreiden van schandaaltjes; zij zullen alle dubbelzinnige gesprekken en situaties angstvallig vermijden.

Zij zullen nimmer anderen op de schouders kloppen, plagenderwijze in arm of wang knijpen, duwen, aanstooten, e.d.

Zij zullen tegen ondergeschikten en minderen in rang even beleefd en vriendelijk zijn als tegen huns gelijken.

Zij zullen onder geen enkele voorwaarde misbruik maken van de onwetendheid, de hulpeloosheid of de onkunde van anderen.

Zij, die hun beste manieren aantrekken en afleggen tegelijk met hun uitgaanskleeren kunnen géén recht doen gelden op de benaming van welopgevoed en beschaafd.