Hoe hoort het eigenlijk?

Consumptie.

Consumptie is volgens Van Dale het gebruik van levensmiddelen. Consumptie is dus datgene, wat wij in café of restaurant gebruiken maar ook datgene, wat wij thuis eten of drinken en wat wij onzen gasten aanbieden.

Daar de netelige vraag: Wat moet ik presenteeren en wanneer? voor menige onervaren gastvrouw een struikelblok vormt geven wij hierbij een aantal wenken waar de huisvrouw zoo noodig raad uit putten kan.

10-12 v.m.: Wanneer wij des morgens iemand op bezoek krijgen wordt gewoonlijk om elf uur een kop koffie of chocolade al of niet met een biscuitje aangeboden.

In het zuiden des lands waar in de morgenuren (na 10 uur) ook wel port, sherry, vermouth, Dubonnet en dergelijken wordt aangeboden, is het veelal gewoonte om bij een morgenbezoek, dat tamelijk dicht bij den middagmaaltijd ligt, geestrijk vocht te presenteeren (jenever e.d.).

3.30-5 n.m.: In het middaguur wordt vóór half vier niets aangeboden (voor sigaren en sigaretten zie letter R: Rooken); van half vier tot vijf uur wordt thee aangeboden met droge biscuits, gebak, koekjes, chocolaadjes of andere snoeperij. Bij de thee worden ook wel gedeeltelijk zoete, gedeeltelijk zoute koekjes aangeboden (echter nooit zoute alléén).

Bij een uitgebreide thee biedt men sandwiches aan (dunne geboterde plakjes brood zonder korst, met de geboterde zijde, die met iets belegd wordt opelkaar gedrukt). Men onderscheidt: Komkommer sandwiches, ham - tong - zalm - paté - leverpastei en dergelijke sandwiches.

[p. 79]

Aanbeveling verdient het de schotels van een etiket of een vlaggetje te voorzien waarop vermeld staat met welk soort sandwiches men te doen heeft.

Voorts kan men bij de thee ronddienen: Beboterde creamcrackers (spreek uit: kriem-krekkers). Brosse vierkante biscuitjes zonder veel smaak, belegd met kaas (al of niet geraspt) of chocolade-strooisel, maria-biscuits beboterd en met chocoladeoblieën belegd en dergelijke.

Het theeblad staat naast den stoel van de gastvrouw, die zittend de thee inschenkt, welke door een der jongeren (een dochter b.v.) wordt gereikt of door de gastvrouw zelf, die zooveel mogelijk het hinderlijke heen en weer loopen tusschen de stoelen harer gasten zal vermijden.

Theetafels aan het andere eind van de kamer, die de gastvrouw noodzaken voortdurend heen en weer te loopen vormen een ernstige belemmering voor een rustig en prettig gesprek.

Een laag tafeltje met een theeblad er op is op het oogenblik veel moderner dan een bepaalde theetafel. De glazen theekasten zijn geheel uit de mode.

Bij een groot gezelschap laat de huisvrouw door een dienstbode of door de dochter des huizes de thee ingeschonken ronddienen op bladen waarop een melkkannetje en een suikerbakje geplaatst zijn waarvan de gasten zich zelf bedienen.

Vaak worden ook twee stukjes suiker naast het ingeschonken kopje gelegd en wordt alleen een melkkannetje bij de koppen op het blad gezet.

De koppen worden naast elkaar gezet zonder schotels, allen met het oor naar den buitenrand van het blad. De schoteltjes op een stapel met lepelvaasje met lepeltjes er naast. Zoodoende kan men tweemaal zooveel koppen in eens ronddienen.

5-7 n.m.: Na vijf uur worden cocktails aangeboden.

De gastvrouw zorgt tevens voor sherry, port, advocaat of morellen of frambozen op brandewijn voor de ouderen (ouderwetsche) gasten.

De gastvrouw wie het niet schikt verschillende dranken aan te schaffen kan heel goed volstaan met te vragen: Wie heeft er lust in een glaasje morellen of advocaat of wat er voor handen is.

Jenever wordt aan dames nimmer gepresenteerd.

In geval men slechts een drank presenteert kan men beter iets

[p. 80]

kiezen, dat zoo wel door dames als door heeren wordt gedronken. Cocktails kan men geheel gereed in den handel koopen.

De ware liefhebbers echter bezitten een shaker (schudder) bestaande uit twee naar onderen nauwer wordende bekers, die van boven met schroefsluiting in elkaar passen.

Hierin worden de ingrediënten voor de cocktail gedaan en door schudden gemengd.

Ingrediënten zijn o.a. jenever, vruchtensap, eierdooiers, rum, stukjes ijs en een enkele geconfijte vrucht enz. enz. (Voor cocktails bestaan aparte receptenboekjes).

Aanbeveling verdient het wanneer men onbekende gasten ontvangt van wier smaak men niet op de hoogte is, om steeds een of twee cocktails van enkel vruchtensap zonder alcohol in voorraad te hebben.

De ingrediënten voor de cocktail worden met de overige borrelflesschen in een hoek van de kamer gezet op een tafeltje met glazen blad en bij gebreke hiervan op een groot blad, waar ook de verschillende glazen bijgezet worden.

Likeurglaasjes voor jenever - portglazen voor advocaat, vermouth, port, sherry en cocktail indien men geen aparte cocktailglazen bezit. Deze worden veelal in den handel gebracht met speciaal vroolijk decor; veelkleurige stippels of bonte randen of gekleurde voorstellingen e.d.

Cocktails worden of tevoren gereed gemaakt en ingeschonken, op presenteerbladen rondgediend of in de kamer door den gastheer of den oudsten zoon des huizes gemengd en aangeboden.

In een gezin met groote kinderen neemt gewoonlijk de dochter de zorg voor de theetafel op zich, terwijl de zoon - indien aanwezig - verzocht wordt de gasten van cocktails e.d. te voorzien. Bij den borrel wordt nimmer zoetigheid, doch altijd iets hartigs gepresenteerd: olijven, aardappelschijfjes in frituurvet gebakken, z.g. bitterballen (warme kleine ronde croquetjes) zoute koekjes, reepjes pittige belegen kaas, creamcrackers met ansjovis paste enz. enz.

Op warme zomerdagen wordt soms de thee vervangen door vruchtensap of sherry of vermouth met spuitwater.

7-9 n.m.: Bij de avondthee worden wederom koekjes en chocolaadjes gepresenteerd.

Een woord van waarschuwing dient hier gezegd tegen een groeiende overdrijving bij het presenteeren. Sommige gastvrouwen

[p. 81]

meenende niet te kunnen volstaan met een of twee soorten koekjes, disschen tevens bonbons, taartjes, cake, vruchtenpastilles enz. op, hetgeen goed bedoeld kan zijn maar een zonde tegen den goeden smaak is. Een enkele welgekozen versnapering van goede kwaliteit is ruimschoots voldoende.

Men presenteert tweemaal thee, niet meer en daarna wordt whisky, (bier) voor de heeren en limonade voor de dames of moezelwijn voor beiden gepresenteerd met cake of gebakjes (bij koud weer in den winter: anijsmelk of warme bouillon met sandwiches, punch, rhum-groc, wijn-groc e.d.). Sommige dames drinken tegenwoordig ook whisky.

Bij kaartavondjes schenkt men ook: eerst thee en daarna limonade, wijn, bier of whisky met gebak en desgewenscht iets hartigs voor de heeren: roggebrood met kaasdobbelsteenen e.d.

Op warme zomeravonden wordt na de thee veelal bowl geschonken.

Bij jongelui's partijtjes wanneer er gedanst wordt, presenteert men (indien de fuif voor negen uur aanvangt) eerst thee.

Vervolgens wijn, bier, whisky, limonade en kwast gedurende het dansen; meestal heeft er om twaalf uur een klein souper plaats, hetzij loopend, hetzij aan kleine tafeltjes met bediening (een mayonnaise sla'tje, stukken koude kip of galantine, koude gekookte visch in gelei (aspic) en ijs).

Tegen het weggaan, dat om twee of drie uur of nog later kan zijn, wordt een warm pasteitje of croquetje met een kopje warme geurige bouillon gepresenteerd hetgeen meestal het sein tot vertrek is.

Tot zoover over de consumptie, die wij onzen gasten aanbieden. Nu nog een enkel woord over het bestellen van consumptie in openbare gelegenheden (hotel, restaurant, café, trein, boot, tennis e.a. clubs enz.).

Zooals wij hierboven hebben gezien zijn er verschillende consumpties gebonden aan bepaalde uren van den dag.

Zij, die b.v. om vijf uur in den namiddag likeur bestellen of whisky of een kop chocolade en om negen uur des avonds een cocktail, toonen hiermede duidelijk aan, dat zij niet weten hoe het hoort.

Evenmin als een stuk kersentaart bij cocktail hoort, hoort een schotel met zoute amandelen bij advocaat.

Resumeerende herhalen wij: des morgens tot twaalf uur: koffie

[p. 82]

of chocolade al of niet met gebak of sherry of sherry soda (bij warm weder).

Desmiddags tot half vier: kwast, vruchtensap e.d.

½4-5:	thee met gebak.
5-7:	port, sherry, vermouth, jenever, advocaat, vruchten op brandenwijn, cocktails, oranje schilletje, Voorburg e.d.
½8-9:	thee met koekjes.
9-12:	whisky, moezelwijn, limonade, anijsmelk, bouillon, ijs, bier, wijngroc, punch enz. enz.

Voor lunch, diner, souper, koud buffet e.d. zie men letter M. (Maaltijden en menu's).