Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 17

2419B. [ca. 1636]. Van N.N.¹

L'ordre de Saint-Jehan de Jerusalem, estant resservé dans les privileges et dans le droict de la neutralité de tous les monarches, roys, princes et estats de la chrestienté conformement à son institution, recourt maintenant en cette consideration à monseigneur l'ambassadeur de la couronne de Suede, à ce qu'il aye agreable d'escrire à monsieur Quernheim,² gouverneur de Benfeld, et à monsieur Moikel,³ commissaire de la couronne de Suede, à ce qu'ils restablissent [l'ordre] en la jouissance des biens et revenus situez ès villages du ressort dudit Benfeld, dependant de deux maisons et commanderie dudict ordre dans Strasbourg et Selestat. Comme aussi d'escrire à monsieur George Loire, à Boulick, à ce qu'il restablisse au village d'Osthaagen le curé catholique qu'il en a chassé.⁴ Et ensuite favoriser ledit ordre, comme il en est tres humblement supplié d'obtenir de la royne de Suede et de son grand-chancelier⁵ let[t]res de commandement audict sieurs gouverneurs et commissaires de laisser paisiblement jouir de leurs biens et revenus les religieux et commandeurs dudict ordre et leur laisser la liberté d'inst[it]uer des curez catholiques en leur[s] villages, et S.Q. grand-maistre⁶ et tout le general dudit ordre de Saint-Jehan de Jerusalem en demeurera infiniment redevable à monseigneur l'ambassadeur.

1 Hs. Stockholm, RA, Gallica 8, Brev till legaten Hugo Grotius 1635-1638, copie. Een adressering ontbreekt.

2 Arendt von Quernheim, officier in het Zweedse leger, commandant van de Zweedse enclave Benfeld, aldaar overleden op 20 januari 1639.

3 Friedrich Richard Mockhel, resident in Benfeld van 1634-1643.

4 Niet geïdentificeerd. Persoons- en plaatsnamen zijn vermoedelijk door de copiist verhaspeld. Wellicht wordt gedoeld op een telg uit het oude Elzassische geslacht Zorn von Bulach en het plaatsje Osthausen in de Beneden-Elzas, dat van oudsher tot de familie behoorde (E.H. Kneschke, Neues allgemeines deutsches Adels-Lexicon IX, p. 634). ‘Osthaagen’ zou echter ook een verschrijving kunnen zijn van Uffhausen, één van de negen dorpen die als eigengoed (met pastoorsbenoeming) ressorteerden onder de groot-priorij van de johannieterorde te Heitersheim in Baden-Württemberg. Vgl. A. Wienand (ed.), Der Johanniter-Orden. Der Malteser-Orden, p. 340.

5 Christina van Zweden en Axel Oxenstierna.

6 De afkorting S.Q. is misschien een verschrijving van S[on] A[ltesse]. De ‘grand-maistre’ of groot-prior van de zogenaamde Duitse Tong der johannieters bezat sinds 1548 de status van Rijksvorst. De orde had door gevechtshandelingen tijdens de Dertigjarige oorlog veel te lijden; dit was ook het geval in 1638, toen Hartmann von der Tann, van 1635-1647 groot-prior van de Duitse Tong van de johannieterorde, zich bij de komst van Habsburgse troepen gedwongen zag uit Heitersheim te vluchten (A. Wienand, o.c., p. 340-342).