Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 16

[p. 410]

7288. 1645 februari 2. Van G. Keller.¹

Hochedeler, gestrenger herr ambassadeur, hochgenaigter herr vnd patron,

Gestern ist der baron de Rorté alhier wiedrumb angelanget,² vnd vermaint mann es werde monsieur d'Avaux, dafern das böse wetter nicht hindert, heut oder morgen auch anhero kommen,³ vmb mit vnssern herrn legaten wegen fortstellung des wercks zu deliberiren, vnd vordrist der proposition halber einen vergleich zu treffen, zumahlen an keyserl. vnd der herren mediatoren seite mann gern sehe, dass selbige ehistens gethan würde,⁴ die von fürsten vnd ständen aber vorhandene gesandten starck daruff tringen, dass mann, biss zu ankunfft mehrer chur-fürsten vnd ständen abgesandten, darmit zu rück halten möchte.⁵

Der baron de Rorté wirdt allss ordinari ambassadeur nach Schweden gehen,⁶ vnd m[onsieur] de S[ain]t-Romain, hiebevorn zu Hamburg gewesener resident,⁷ ihme alhier succediren.

Der bischoff von Ossnabrück, Frantz Wilhelm, ist von Münster nach Widenbrück gezogen.⁸ Der Beyrische gesandter D. Krebs soll schon, jedoch heimblich, in Münster

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 12, 124. Eigenh. ondertek. Georg Keller was secretaris van de Zweedse gevolmachtigde Johan Adler Salvius.

2 De Franse gevolmachtigden Claude de Mesmes, graaf van Avaux, en Abel Servien hadden de baron van Rorté (infra, n. 6) betrokken in de voorbereiding van de uitwisseling van de geëmendeerde volmachten in Munster (Acta pacis Westphalicae; Die Französischen Korrespondenzen II, p. 94-107).

3 De graaf van Avaux arriveerde in de avond van de 4^de februari in Osnabrück (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 485 en p. 494, en Die Französischen Korrespondenzen II, p. 117).

4 De Munsterse bemiddelaars Fabio Chigi en Alvise Contarini hadden de Franse gevolmachtigden verzocht een propositie in te dienen ‘circa media pacis’. In hun antwoord, dd. 1 februari 1645, beriepen de Fransen zich op de afspraken die zij met de Zweedse gevolmachtigden hadden gemaakt over de gelijktijdige aanvang van het ‘vredeswerk’ (negotium pacis) in Munster en Osnabrück (Acta pacis Westphalicae; Diarium Volmar I, p. 270-272).

5 In een depêche aan de graaf van Brienne, dd. 31 januari 1645, deden de Franse gevolmachtigden hun beklag over de harde opstelling van de Zweden ten aanzien van de aanwezigheid van de keurvorsten en Duitse standen op de vredesconferenties: ‘Nous vous avons aussy rendu compte des conférences que nous avons eues avec messieurs Salvius et Oxenstiern, où nous avons bien essayé de descouvrir à quoy ilz veullent se résoudre pour les conditions de la paix, mais ilz n'ont jamais voulu s'en ouvrir. Ce sont des adroictz qui conduisent leurs affaires sagement, et l'on s'apperçoit assez qu'ilz ne veullent rien faire sans avoir premièrement sondé les Allemandz et conféré avec eulx’ (Acta pacis Westphalicae; Die Französischen Korrespondenzen II, p. 100, en Meiern, Westphälische Friedens-Handlungen I, p. 351-353).

6 Claude de Salles, baron van Rorté, Frans resident te Osnabrück (supra, n. 2), gaf zichzelf een goede kans op de benoeming tot ordinaris ambassadeur te Stockholm (Acta pacis Westphalicae; Die Französischen Korrespondenzen II, p. 106; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 485, en Die kaiserlichen Korrespondenzen II, p. 169).

7 Melchior de Harod de Senevas (ca. 1611-1694), markies van Saint-Romain, Frans resident te Hamburg 1642-1643, maakte deel uit van het diplomatieke gevolg van de graaf van Avaux (Acta pacis Westphalicae; Die Französischen Korrespondenzen II, p. 44, p. 106-108 en p. 116-117).

8 Franz Wilhelm von Wartenberg, bisschop van Osnabrück, Minden en Verden, vertoonde zich op het beraad van Westfaalse afgevaardigden met de keizerlijke bevelhebbers Gottfried Huyn, graaf van Geleen, en Joachim Friedrich, vrijheer van Blumenthal. Nadat hij op 30 januari acte de présence had gegeven op een conferentie te Wiedenbrück reisde hij de volgende dag door naar de bijeenkomst van de Munsterse gedeputeerden te Warendorf. Op 2 februari verscheen hij weer in Munster (Acta pacis Westphalicae; Diarium Wartenberg I, p. 79).

[p. 411]

sein.⁹ Das von m[onsieur] Servien allein nach Franckfort abgelassenen schreiben¹⁰ soll daselbst von dem convent nicht gelesen, sondern an den keyserl. hoff geschickt worden sein.

Ich bin vnd verbleibe nechst göttlicher empfhelung,

Ew. Excell. gehorsamber diener,
G. Keller m.pa.

9 De Beierse gevolmachtigden Georg Christoph, vrijheer van Haslang, en dr. Johann Adolf Krebs wachtten in Hamm op de inwilliging van hun ceremoniële wensen. Op 22 januari maakte dr. Johann Adolf Krebs gebruik van de koets van de keurvorstelijke gevolmachtigde Franz Wilhelm von Wartenberg voor een oriëntatiebezoek aan Munster (22-25 januari) (Acta pacis Westphalicae; Diarium Wartenberg I, p. 66-70).

10 De Franse gevolmachtigde Abel Servien was met zijn collega Claude de Mesmes, graaf van Avaux, niet tot overeenstemming gekomen over de titulatuur van de koning van Frankrijk (Sacra Maiestas Christianissima) in hun uitnodigingsbrieven aan de rijksstanden. De ruzie liep zo hoog op dat hij de samenwerking met de graaf verbrak. Zonder diens advies af te wachten nam hij het initiatief tot het schrijven van een persoonlijke uitnodiging aan de Frankforter ‘Deputationstag’ (18 december 1644); vgl. nos. 7267 en 7272.

Osnabruck, den 23. Ianuarii anno 1645.

Adres: A son Excellence, monseigneur Grotius, ambassadeur de Suede, à Paris. 16 st., tout 15 ll., 1 s.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 15 Febr. 1645.

En in dorso: 23 Ian. 1645 Keller.