Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 16

[p. 41]

7087. 1644 oktober 8. Aan H. Appelboom.¹

Clarissime domine,

Feci Suedos nostros qui hic sunt participes rerum bonarum quas continent Claritatis vestrae literae datae XXVI Septembris, ac sicut istas, quo debui, cum gaudio accepi, ita et similia in futurum spe praecipio in Germania, in Jutia, in Holsatia, in mari oceano ac Balthico.²

Batavi per intestina dissidia et quorundam iniquum in Suedos animum neglexere occasionem pulcherrimam bene ponendi res suas,³ sed quasi nulla futuri cura magnum putant, quod navibus mercatorum licet nunc adire portus Suediae et Livoniae,⁴ nec considerant brevi omnia vetera cogitata reditura, accessuram etiam vindictae cupiditatem regi Daniae, qui iniuriam cum facere non sinitur, accipere se existimat, nisi vires eius accidantur. Videbimus autem, quas pacis conditiones legati Batavi inter Suedos⁵ Danosque⁶ proposituri sint. Galli, qui suas res agunt, velint nos quovis modo videre ab isto bello Danico expeditos.⁷

Comes Harcurtius hinc it,⁸ ut restituat rem Catalanicam valde periclitantem. Gallis post cladem quam ad Taragonam accepere, in Germania ad superiora Rheni res bene procedunt. Gassio de proxima Flandriae parte praedas egit. Cardinalis Mazarinus adhuc aegrotat ad Fontem Bellaqueum, ubi est aula. Regina Angliae Nivernae est et corpus suum reficit lacte asinino. Creditur autem brevi hic futura cum regina regente. In Belgicis partibus Castellorodericus civile, Piccolominaeus militare regimen dicitur habiturus. Ducis Lotharingi copiae ad Valentinianas sunt, rusticis graves.

Deus, clarissime domine, Claritatem vestram sospitet,

Claritati vestrae studiosissimus,
H. Grotius.

1 Hs. Dresden, Sächs. Landesbibl., C 61 A, 58. Eigenh. oorspr. Gedrukt Epist., p. 732 no. 1691. Antw. op no. 7064 (dl. XV), beantw. d. no. 7098.

2 Harald Appelboom berichtte in zijn brief van 26 september 1644 (no. 7064 (dl. XV)) over de goede gang van zaken in Zweden, Duitsland, Jutland en Holstein.

3 De Staten-Generaal hadden op aanbeveling van Frederik Hendrik gekozen voor de ‘Via concordiae’ in het Zweeds-Deense conflict. Aanvankelijk koesterde Grotius nog de hoop dat de Hoog Mogenden spoedig tot betere inzichten zouden komen (nos. 6939 en 6949 (dl. XV)). Toen hem ter ore was gekomen dat de Staatse konvooivloot van vice-admiraal Witte de With niets had mogen uitrichten ter ‘versekeringh van de veyligheyt en vrijheyt van de scheepvaart en koophandel in d'Oost en Noord-Zee’ (art. 1 van het Zweeds-Staats verdrag van 1/11 september 1640), verloor hij zijn geduld.

4 De tolgaarders van Helsingør hadden koopvaarders met een Zweedse bestemming de toegang tot de Sont belet. Rijkelijk laat (4/14 september) verleende koning Christiaan IV de ingezetenen van de Republiek de gunst om hun goederen vrij naar Zweden en de Zweedse Oostzeehavens te vervoeren (Kernkamp, De sleutels van de Sont, p. 124, en Fridericia, Danmarks ydre politiske historie II, p. 432).

5 De Staatse ambassadeurs Jacob de Witt, dr. Andries Bicker en Cornelis van Stavenisse waren in Stockholm al in onderhandeling getreden met kanselier Axel Oxenstierna.

6 In Kopenhagen hadden de ambassadeurs dr. Gerard Schaep, Albert Sonck en Joachim Andreae nog niet eens overeenstemming bereikt over de preliminaria (Kernkamp, De sleutels van de Sont, p. 111-139).

7 Frankrijk begeerde een snelle terugkeer van de Zweedse troepenmacht naar het front in Silezië en Bohemen-Moravië. Met deze boodschap was de Franse ambassadeur Gaspard Coignet, sieur de La Thuillery, naar de hoven van koning Christiaan IV en koningin Christina van Zweden vertrokken.

8 Onderstaande berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrieven, dd. 8 oktober 1644.

Lutetiae, VIII Octobris 1644.

Adres: A monsieur/monsieur Appelboom, Suedois, à Amsterdam.

Adres (volgens de uitgave der Epist): D. Appelboom.