Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 15

7054. 1644 september 19. Van H. Appelboom.¹

Illustrissime et excellentissime legate, domine et patrone observandissime,

Gallassius toto exercitu caesariano Magdeburgum praetergressus est, summa celeritate festinans ad hereditaria Imperii loca.² Excellentissimi marescalli Torstensonii vires in diem magis crescunt et firmantur ita, ut indubitanter existimant equitatum ex 14000 fortibus viris equisque consistere, quo etiamnunc Ditzenburgum et Demitzum transito flumine praeteriit,³ eo animo ut divino auxilio fugientem Gallassium in ipsa etiam regni viscera vi compelleret. Vestigiis hostilibus insistunt equites, quos e vestigio pedites sequuntur. Multi magnam et nobis bonam ex hoc cursu mutationem praesagiunt.

Illustrissimus Hessiae landgravius⁴ 150 equitibus et 40 peditibus ducatum Pinne-

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 15 (1644, 33). Eigenh. oorspr. Beantw. d. no. 7074 (dl. XVI).

2 Het expeditieleger van Matthias, graaf Gallas, was op 1 september uit Lauenburg vertrokken. Een week later stonden de keizerlijken al in Stendal. Vervolgens werd de mars ingezet naar Maagdenburg (Doc. Boh. VII, p. 139 no. 406).

3 De Zweedse opperbevelhebber Lennart Torstensson liet zijn manschappen van Gadebusch over Boizenburg (in de brief abusievelijk ‘Ditzenburg’) naar de schipbrug bij Dömitz oprukken; vgl. no. 7056, en Doc. Boh. VII, p. 132 no. 378.

4 Landgraaf Friedrich van Hessen-Eschwege ontzette de plaatsen Pinneberg en Breitenburg (ten oosten van Itzehoe) van een omsingeling door soldaten van het Deense garnizoen te Glückstadt (Gazette 1644, no. 121, dd. 1 oktober 1644).

[p. 752]

bergensem intravit suoque adventu eum iniecit Danis pavorem, ut ad 1200 hominibus muniti Pinnebergum, labores munimentaque alia trepidi reliquerunt et pleno cursu Glukstadium peterent. Hoc tractu non solum dicta civitas obsidione liberata est hostisque fugatus et caesus, sed etiam magna iactura ac pudore Bredenburgum nostris obsidentes dederunt, simili fuga aufugientes. Bredenburgum Dani 160 tormentorum explosionibus infestarunt, sed absque fructu.

Illustrissimae Excellentiae vestrae perquam commendata cupiunt officia sua illustrissimus comes de La Gardie et Ludovicus Geerius, qui 15 huius e Flilandia 5 bene armatis navibus Gotheburgum abiere.⁵

Lubecenses scribunt⁶ regiam Suecorum classem, iunctis navibus a domino Geerio conductis, corpus facientem ex 73 navibus, fretum Oresu[n]dae recta petere, quorum conatus Deus secundare velit. Idem, illustrissime et excellentissime domine, det illustrissimae Excellentiae vestrae res prosperas,

illustrissimae Excellentiae vestrae obsequentissimus servitor,
H. Appelboom.

5 De Zweedse koninklijke commissaris Louis de Geer verliet de Republiek. Zijn oorlogsschepen boden ook plaats aan de Zweedse graaf Magnus Gabriel De la Gardie en de Zweedse resident Carl Marin; zie no. 7031. Na een zeereis van zes dagen liepen de schepen van Louis de Geer de haven van Göteborg binnen (‘Brieven van Louis de Geer’, in BMHG 29(1908), p. 278-284).

6 Het bericht uit Lübeck, dd. 8 september 1644 (Gazette 1644, no. 121, dd. 1 oktober 1644), komt niet overeen met de feiten. De Zweedse Hollanders van de hulpvloot van Louis de Geer misten op de Oostzee de aansluiting met de vloot van de Zweedse bevelhebber Karl Gustav Wrangel. Begin september liet admiraal Maerten Thijssen zijn schepen in de haven van Kalmar voor anker gaan. Koningin Christina van Zweden zou de Zeeuwse Zweed binnenkort belonen met de adellijke titel ‘Anckarhielm’ (Kernkamp, De sleutels van de Sont, p. 100-101).

Amstelodami, 19 Septembris 1644.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 27 Sept. 1644.