Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 15

[p. 89]

6684. 1644 februari 1. Van H. Appelboom.¹

Illustrissime et excellentissime domine legate, domine et patrone magne,

Continuatur nostrorum in Holsatia successus. Fiunia tota nunc in armis dicitur.² Deputati ducis Holsatiae Hamburgi sunt, ubi camerario nostro nomine monsieur Mortenson, qui pecuniis praeest, 100 millia imper[ialia] numerant.³ Colonellum Bauthium,⁴ qui ante annos, ni fallor, quatuor in Livoniam irrumpebat, captivitati nunc mancipatum in Holsatia ad marescallum mittunt nostrates. Rex Daniae in Norvegia et insulis militem colligit; misit etiam in Suediam legatos.⁵ Caesar expugnato Zittavio in Bohemiam, Ungariam et Silesiam hibernatum misit exercitum suum.⁶ Koningsmarchii copiae eunt in districtum Bremensem.⁷ Galliarum regis legati qui hic sunt, gratulari sibi videntur, quod hoc regis Daniae apostema iam apertum sit, ut una cum caeteris vulneribus universali remedio sanari possit.⁸ In Suedia multae copiae Gotheburghi, Kalmariae et Jonecopiae, quae praecipua limitanea munimenta sunt, rectorum imperia tantum expectant.⁹

Deum oro, ut illustrissimam Excellentiam vestram diu incolumem conservet, illustrissime et excellentissime domine,

illustrissimae Excellentiae vestrae dicatissimus,
H. Appelboom.

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 15 (1644, 4). Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6668, beantw. d. no. 6709.

2 Koning Christiaan IV bevond zich te Kopenhagen toen hij het nieuws van de Zweedse inval vernam (17/27 december 1643). Na de eerste schrik (no. 6656) trok hij naar het eiland Funen, waar hij onmiddellijk versterkingen liet aanbrengen bij de schans van Middelvaart (Middelfart) (Kernkamp, De sleutels van de Sont, p. 82-83).

3 Het neutraliteitsverdrag met de Zweden kostte Friedrich III, hertog van Sleeswijk-Holstein-Gottorp, een in termijnen te betalen bedrag van 100000 rijksdaalders; vgl. no. 6687. De eerste aanbetaling moest gestort worden in de kas van ‘monsieur Mortenson’ van de Zweedse ambassade te Hamburg.

4 Herman Bothe (Bååth) was in 1639 met 300 man Lijfland binnengevallen. Juist op het moment, dat hij meende deze actie te moeten herhalen, werd hij door de Zweden in hechtenis genomen en voor verhoor naar het legerkamp van de Zweedse opperbevelhebber Lennart Torstensson te Haderslev gebracht (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 141 en p. 144).

5 Koning Christiaan IV had zijn resident Peder Vibe opdracht gegeven om over de Zweedse ‘inkwartiering’ een protest in te dienen bij de regering in Stockholm. Het antwoord van de rijksraden, dd. 10/20 januari 1644, bereikte de koning op 27 januari/6 februari. De volgende dag verbrak Denemarken de diplomatieke betrekkingen met Zweden (Fridericia, Danmarks ydre politiske historie II, p. 377-379).

6 Na de inname van Zittau (2 januari) staakte de hoofdmacht van de keizerlijke bevelhebber Matthias, graaf Gallas, voorlopig de strijd met de achtergebleven Zweedse garnizoenen in het grensgebied van Silezië, Bohemen en Moravië.

7 Op 29 januari stond het Zweedse expeditieleger van generaal-majoor Hans Christoph, graaf van Königsmarck, al voor de plaats Horneburg (tussen Stade en Buxtehude) (Lorenz, Das Erzstift Bremen, p. 45).

8 De Franse gevolmachtigden Claude de Mesmes, graaf van Avaux, en Abel Servien, graaf van La Roche-des-Aubiers. Hun reactie kwam niet overeen met de gevoelens van hun opdrachtgevers in Parijs; vgl. nos. 6665 en 6666.

9 Ruim een maand na de Zweedse inval in het hertogdom Holstein trok veldmaarschalk Gustav Karlsson Horn ten aanval tegen de Denen in de gewesten Halland, Skåne (Schonen) en Blekinge. Zie voor Torstenssons klacht over de te trage start van deze campagne, Kernkamp, De sleutels van de Sont, p. 83-84.

Amstelodami, 1 Februarii 1644.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 10 Febr.