Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6451. 1643 september 27. Van J. Oxenstierna.¹

Magnifice et generose domine legate,

Gestii hactenus spe et animo videndi Chavigniacum² fruendique imprimis commercio eius, dum simul pacificandae Europae operaturi essemus. Verum ex literis vestris die 9/19 Septembris scriptis,³ hodie vero ad me perlatis, intelligo eum exoneratum legationis cura arctiori consilio, ministri Status honore, insertum esse. Laetor ergo ex animo quod, quando id quod hactenus fama tulit et ego optavi, non evenit, ex loco tamen illo Galliae honoratissimo opera Chavigniaci in commune non modo regnorum foederatorum, sed orbis christiani bonum emanare possit.

Quam salutare foret communibus rebus provehendis, si Anguianus auctus G[u]ebriani copiis in Germaniam arma proferat!⁴ Copiis Suecicis nunc alio versis, non intermittent caesarei aliquid ex sollicitudine recuperandi vel nuper avulsa vel alia non satis firmata. Indicant id lantgraviae Hassiae literae,⁵ quarum apographum hic insero.⁶ Krakovius in meditullio ulterioris Pomeraniae castra posuit.⁷ Nisi iuvetur e Polonia aut eo receptum habiturus sit, Koningzmarkium⁸ vix effugerit. Quanta fuerit clades Bucheimii,⁹ de qua proxime scripsi, indicant literae Torstensonii ad Neurotium, qui Glogoviae praeest.¹⁰ Quae de Torstensonii progressu hodie allata sunt, aliis subiungo.

1 Minuut Stockholm, RA, E 915, coll. J.A. Oxenstierna ser. A II, Koncept G. De talrijke doorhalingen en verbeteringen van de hand van de opsteller van deze brief zullen niet worden gesignaleerd.

2 De Franse gevolmachtigde Léon le Bouthillier, graaf van Chavigny, die begin september naar Munster had moeten afreizen, ontving op de valreep de boodschap dat kardinaal Jules Mazarin hem bij zich in Parijs wilde houden.

3 Brief no. 6421, dd. 9/19 [=12] september 1643. Zie voor de veranderingen in de samenstelling van de Franse delegatie ter vredesconferentie, ook de brief van de Zweedse gevolmachtigden aan koningin Christina, dd. 19/29 september 1643 (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 42-44).

4 De Zweden betreurden de ineenstorting van het Frans-Weimarse leger van maarschalk Guébriant. Al hun hoop was nu gevestigd op een snelle actie van Louis II de Bourbon, hertog van Enghien.

5 Landgravin Amalia Elisabeth van Hessen-Kassel waarschuwde Johan Oxenstierna in een schrijven van 14/24 september voor het gevaar van een Zwabisch-Beierse opmars langs de Rijn (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 42-44).

6 De bijlage ontbreekt.

7 Het keizerlijke tegenoffensief dat generaal-majoor Joachim Ernst von Krackow (Krockow) in het oosten had ontketend. Eenmaal binnengedrongen in Pommeren boekten zijn eenheden een niet onbelangrijke terreinwinst bij Stargard Szceciński (Doc. Boh. VII, p. 46 no. 84).

8 De Zweedse generaal-majoor Hans Christoph, graaf van Königsmarck, nam de kortere route over Brandenburg naar Pommeren.

9 De keizerlijke legers van Lorenz, baron von Hoffkirchen, en Johann Christoph, graaf van Puchaim, waren niet ver van Brno gestoten op eenheden van de legermacht van de Zweedse veldmaarschalk Lennart Torstensson (Doc. Boh. VII, p. 43 no. 71).

10 De bijlage ontbreekt. Het schrijven van Torstensson aan zijn landgenoot Nieroth, gouverneur van Gƚogów, dateert van 18/28 augustus 1643 (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 43).

[p. 581]

Deus rerum omnium moderator det successum optatum et consilia undique in tutam et securam pacem vergentia.

Magnificentiae vestrae ...

Mindae, 17/27 Septembris anno 1643.

In dorso staat: Mindae, die 17 Septembris anno 1643. Ad dominum legatum Hugonem Grotium. J.O.A.