Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

6017. 1642 december 27. Aan [P. Spiring Silvercrona].¹

Op de saecke van het oorlogh werdt hier seer ghelet en vooral tot de versterckinge ende betalinge van het leger van den graeve van Guebrian,² oock van de trouppes van monsieur Erlach, die meer volx becomen hebbende, oock Dutlingen heeft becomen ende meent andere plaetsen te blocqueren,³ soodat den hertoch van Wirtemberg sich van Tubingen heeft geretireert.⁴

Den coninck gaet veel in den raedt ende toont groote affectie aen de coninginne. De princen van 's coninx bloedt hebben gheobtineert dat sij vóór de cardinalen sullen gaen sijnde te hove, de cardinalen sullen voorgaen sijnde in de kercke ende elck aen den anderen de eere geven die bezocht werdt aen dengenen die hem comt besoecken.⁵ Men arbeit om den vorst van Beyeren te treecken tot de protectie van Vranckrijck,⁶ gelijck voor desen den keurvorst van Trier.⁷

1 Het origineel dat vermoedelijk weer een copie is van een niet teruggevonden nieuwsbrief aan Nicolaes van Reigersberch dd. 27 december 1642, is verloren. Copie (zonder adres en ondertekening), afkomstig uit de briefwisseling van Grotius met P. Spiring Silvercrona, aanwezig te Stockholm, RA, E 1014 (bijlage bij een brief van P. Spiring Silvercrona aan J. Oxenstierna dd. 6 januari 1643).

2 Te lang hadden de Fransen de krijg in Duitsland verwaarloosd.

3 Johann Ludwig von Erlach, gouverneur van Breisach, schiep met zijn aanval op Tuttlingen een nieuw werkterrein voor het Frans-Weimarse leger van maarschalk Guébriant.

4 De Gazette 1642, no. 164, dd. 27 december 1642, kwam met de mededeling dat Eberhard III (1614-1674), hertog van Württemberg (NDB IV, p. 236-237), begin december van Stuttgart was uitgeweken naar Kirchheim aan de Neckar.

5 Kardinaal Jules Mazarin wijzigde de door Richelieu ontworpen préséancevoorschriften ten gunste van de prins van Condé en diens zoon Louis de Bourbon, hertog van Enghien.

6 Hertog Maximiliaan I van Beieren zocht contact met enkele Franse woordvoerders, maar deze besprekingen leidden evenwel niet tot het zenden van een officiële delegatie (Foerster, Kurfürst Ferdinand von Köln, p. 222).

7 De Trierse keurvorst-aartsbisschop Philipp Christoph von Sötern, die zijn bondgenootschap met Frankrijk moest bekopen met een tien jaar durende gevangenschap (1635-1645).

[p. 588]

Voorts passeert den tijdt in preparatie van oorlog voor het toecomende jaer ende is heel Vranckrijck in goede rust.

Men meent hier dat des paus comportementen meer jalousie toonen tegen Vranckrijck als tegen Spaignie. 't Hof is seer schoon verdeelt in opiniën voor en tegen 't oorlogh. Den prince van Morgues is hier,⁸ oock monsieur du Halier⁹ en andere hoofden; den prince Tomas ende [den] hertoch van Longeville werden verwacht.¹⁰ Men wil het leger van Catalogne verstercken tot XX duysent ende in Italië senden twee millioenen tot nieuwe verlichtinghen, vier tot de legertochten. Treville ende andere capitainen de la guarde sijn weder in dienst.¹¹

8 Gedoeld zal worden op prins Onorato II Grimaldi van Monaco. De aanduiding ‘prince’ sluit identificatie met Mathieu de Morgues (1582-1670), abt van Saint-Germain, uit.

9 De Lotharingse gouverneur François de l'Hospital, sieur du Hallier.

10 Prins Tommaso Francesco van Savoye en Henri d'Orléans, hertog van Longueville, die van Mazarin een uitnodiging ontvingen om 's konings lof te horen over hun geslaagde campagne in Italië (Lettres Mazarin I, p. 8).

11 De door Richelieu op zijn sterfbed ontslagen koninklijke gardecommandant Armand-Jean de Peyre, graaf van Troisvilles (Tréville).

Bovenaan de copie staat: Paris, den 27 December 1642.

In dorso: Paris, den 27 Decem. 1642.