Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5974. 1642 november 29. Aan I. Jasky.¹

Nobilissime domine,

Literae Nobilitatis vestrae semper mihi gratae fuerunt eruntque, etiamsi nihil aliud adferrent quam ipsius bonam valetudinem et res urbis vestrae prosperas.

De reginae nostrae coniugio res in arcano tractatur.² Video multos bene sperare nec dubito quin, si id succedat, oculi dolituri sint iis qui Suedicam magnitudinem nunc etiam ingenti victoria bellica³ ornatam non amant.

Turca prole fundatam habet domum, cum Persa fidam pacem.⁴ Cogitata eius ad oram Euxini maris ferri videntur,⁵ sed haec vobis quam nobis propiora sunt.

Rex Galliae hoc anno felix fuit captis Perpiniano et Salsa et proeliis quibusdam feliciter pugnatis.⁶ Arcana cum Hispano consilia aliis capite steterunt, duci autem Bulionio abstulere

1 Tekst naar Epist., p. 711 no. 1580. Copie te Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 3, p. 108. Ook gedrukt in Epist. ad Iaski, p. 93. De eerst bekende brief van Grotius aan Jasky dateert van 16 oktober 1636 (no. 2798 (dl. VII)). De geadresseerde, Israel Köhne (1573-1642), genaamd von Jasky, was een invloedrijk persoon in zijn geboortestad Danzig, niet alleen als raadsheer, maar vooral door de winning van en de handel in barnsteen, waarvan de familie Jasky sedert 1533 het monopolie bezat; vgl. no. 5019 (dl. XII).

2 Keurvorst Friedrich Wilhelm hoopte nog steeds dat koningin Christina van Zweden hem haar trouw zou beloven.

3 De overwinning die de Zweden op 2 november bij Breitenfeld hadden behaald. In de Epist. ten onrechte beschreven als ‘victoria Belgica’.

4 Het vredesverdrag van Zuhāb dd. 17 mei 1639 (The Cambridge history of Iran VI, p. 285).

5 De Turkse inspanningen om de Zuidrussische stad Asow te veroveren werden in het voorjaar beloond.

6 De Roussillon was in september Frans grondgebied geworden. In Catalonië leken de Fransen de overhand te krijgen.

[p. 542]

non principatum Sedani, sed custodiam, quae in regis est manu.⁷ Cardinalis melius quam antehac valet.⁸

Ego maneo,⁹

Nobilitati vestrae addictissimus,
H. Grotius.

7 De ontdekking van het geheim verdrag dat 's konings broer Gaston van Orléans, met medeweten van de hertog van Bouillon en de markies van Cinq-Mars, op 13 maart had gesloten, leidde tot de terechtstelling van de ‘samenzweerders’ Cinq-Mars en de Thou. De hertog van Bouillon redde zijn leven door bijtijds afstand te doen van zijn heerlijke rechten op het prinsdom Sedan.

8 De stervende kardinaal († 4 december 1642) dacht nog steeds dat hij het eeuwige leven had.

9 Na ‘valet’ volgt in de Epist. ad Iaski in plaats van ‘Ego maneo’: ‘Sed et tu diutissime vale’.

Lutetiae, 29 Novembris 1642.

Adres (volgens de uitgave der Epist.): Israeli Jasky.

Bovenaan de copie te Den Haag: D. Iaski.