Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

[p. 190]

5683. 1642 april 18. Van P. Pels.¹

Mijnheer,

U. Exc.^cie hebbe over 8 daegen jongst geschreven² en daermede gelijcksam quade opinie gegeven tot de tractaeten tuschen de croon Sweeden en Brandeborgh. Maer dat heft hem verandert, sijnde met de leste brieven uyt Pommeren alles soo goet als geaccomodeert, sullende de Marck Brandeborgh in 2 jaeren aen de croon Sweden 100 dusent dalders betaelen.³ Daer was tot Coninxbergen aen dat hoff tammelijcke vreucht. Mij dunckt eene aliancie tuschen die 2 partijen, dat saude best passen.

Den gesante van Engelandt⁴ was van dat hoff hier aenkommen en daer in 't affschayden gelaeten den goeden en geaccordeerden toestandt tuschen den coning van Groot Brettaniën en sijne parlamenten, maer de ordinaire en extraordinaire brieven uyt Engelandt geven ons contraeri geteuygnisse en verre siende aprehendeeren die beroerte tot incomodacie van ons landt inclus. Ick ben ten eynde van alle mijnne gedachten te sien dat de schaepen op de wolvejacht gaen, niet sonder vreese dat se naer de fabel Esopus met Benedictelus dat ambacht niet recht geleert en haeren meeste[r] te vroegh ontloopen sijn.⁵

Den grooten cancelaer in Polen heft het busdom van Cracauw aengenommen,⁶ maer souckt sulckx te geven aen prins Carell,⁷ broeder van sijne Mayesteyt, ome van hem het busdom van Plotscauw te ontfangen, dat well sooveel niet importeert, maer tracht grootsegellbewaerder te continueren ome Ossalinski daervan aff te hauden.

Uyt Polen schrijven, dat den grootvorst van Moscoviën die ontrent de 40 jaeren de regeringe op sijnen sohn geresigneert,⁸ daer sij in Polen seer ombragieux over sijn vreesende yets tot hunnen naerdeel mochtte geattenteert worden.

De Sweetse hoofftarmee is onvermoedelijck gekeert, de Elve gepasseert en de marche naer Slesingen genommen. Dat sall den hartogh van Saxen-Lauwenburgh doen ommesien ende waere eene groote saacke, soo die konde overrompelt worden.⁹

Ick blijve, mijnheer,

u. Exc.^cie dinstwilge diener,
Paulus Pels.

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 16 (1642, 4). Eigenh. oorspr.

2 Brief no. 5674, dd. 11 april 1642.

3 De keurvorst van Brandenburg had bij monde van zijn gezant Gerhard Rumelian Leuchtmar von Kalcheim verregaande concessies aan de Zweden gedaan. Op 7 april kon de Zweedse gevolmachtigde Johan Oxenstierna rapporteren dat de ratificatie van het Zweeds-Brandenburgs wapenstilstandsverdrag aanstaande was (Urk. u. Act. XXIII-1, p. 22-27).

4 Joseph Avery vertegenwoordigde de Merchant Adventurers in Hamburg. Voor een bezoek aan het hof van keurvorst Friedrich Wilhelm was hij in de winter van 1642 naar Koningsbergen gereisd. In april keerde hij naar zijn standplaats terug (CSP Dom. 1641-1643, p. 313-314).

5 Babrius and Phaedrus, ed. B.E. Perry (The Loeb Classical Library), Appendix no. 704 (p. 599-600), waarin de jonge vos Benedictulus te snel de leerschool van zijn peetvader de wolf verlaat.

6 Kanselier Piotr Gembicki begreep dat bij vertrek naar Krakau het grootzegel overgedragen moest worden aan vice-kanselier Jerzy Ossolińsky; vgl. no. 5674.

7 Karol Ferdynand (1613-1655), halfbroer van koning Wladislas IV van Polen, was sinds 1625 bisschop van Breslau. Op 9 februari 1643 kreeg hij ook de benoeming in het bisdom Plock (Gauchat, Hierarchia Catholica IV, p. 283 en p. 373).

8 Michael Fedorovitsj, de eerste tsaar uit de Romanow-dynastie. Zijn zoon Aleksej Michajlovitsj (1629-1676) volgde hem in 1645 op (Lexikon der Geschichte Russlands, p. 23-25).

9 De keizerlijke veldmaarschalk Franz Albrecht, hertog van Saksen-Lauenburg, had de opdracht Silezië te verdedigen tegen een inval van het Zweedse leger onder Torstensson.

8/18 April 1642, Dansick.

[p. 191]

Adres (met andere hand): Sijn Exc.^z, mijnheer Hugo de Groot, ordinaire ambassadeur etc. van haere koninklijke Mayesteyt ende croon Sweden, etc., tot Paris.

Onderaan de brief staat: Groot.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 22 Mey.

En in dorso: 18 April 1642 Pels.