Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5641. 1642 maart 15. Aan N. van Reigersberch.¹

Mijnheer,

't Schijnt het accord in Piedmont² noch wat hapert, doordien den prince Thomas, die zijn

1 Hs. Amsterdam, UB, coll. RK, H 26c. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Tezamen met no. 5640. Copie, afkomstig uit de briefwisseling van Grotius met P. Spiring Silvercrona, aanwezig te Stockholm, RA, Extranea 25 (vermoedelijk een bijlage bij een brief van P. Spiring Silvercrona aan A. Oxenstierna dd. 15/25 maart 1642).

2 In zijn nieuwsbrieven van 8 maart had Grotius melding gemaakt van een overeenkomst tussen de regentesse Christine de France en de twee prinsen van Savoye.

[p. 136]

vrouw ende kinderen heeft in Spaegnie, niet geren iet volcomentlijck zoude sluiten zonder bewilliging van Spaegnie, dewelcke mischien zoo heel licht niet en zal zijn te bekomen.³

Den coninck zal zich houden te Carcassone, alwaer de jacht beter is als te Narbonne, ende evenwel nae genoech zijn om ordre te stellen op de zaecken van Catelagne. Men meent hier het principale desseing van den coninck is gefaillieert, omdat de conspiratie in Spaegnie,⁴ waervan den coning kennisse heeft gehadt, voor zijne aencomste is ontdeckt gewerden. Men discoureert daer vremd van. Eenige zeggen dat de intentie van de conspirateurs is geweest den coninck van Spaegnie te leveren in handen van den coning van Vrancrijck ende de kinderen te stellen onder de voogdie van de coninginne van Vrancrijck als de naeste van het bloed van Spaegnie. Den tijd zal alles dat daervan is, beter ontdecken.

Wij hooren hier dat een schip uit West-Indië over eenigen tijdt is gearriveert in Spaegnie, dat moet veel gelds medegebracht [hebben], alzoo de lang uitgestelde pensioenen aen de Grisons ende Switzers werden betaelt ende uit Spaegnie remise op Nederlant is gedaen tot drie millioenen ducaten ende achthondertduizent ducaten, waerdoor in die quartieren courage zal werden herschept.

Men hout hier het tractaet van Goslar⁵ voor gesloten ende werdt alle dage hier grooter de indignatie tegen de Engelsche parlamentaristen ende 't faveur voor de Ieren, gelijck uit veele schriften hier uitgegeven te zien is.⁶

Tot Parijs, den 15 Martii 1642.

Eene van de vrouwen van den Grooten Heer is gelegen van een zoon, twee zijn swanger.⁷ De Fransche lichtinge gaen wel voort in Switzerlant, uitgenomen te Lucern, Friburg ende Abbecelle, dewelcken persisteren bij 't refuis. Die van Hohentwiel hebben eenige afbreuck gedaen aen eenige uitloopers van Constance ende Zell, ende die van 't graefschap van Bourgogne uit Joux aen die van het hertogdom.

Men gelooft de Spaegnaerden in Nederlant desseing hebben op La Bassee, waerom de graven van Harcourt ende de Guiche haer ree maecken om haer volck te vergaderen, die beide tezamen zullen zijn tot vijfduizent paerden, vijftienduizent te voet, die om Picardië, deze om Champagne te beschermen.⁸ Den marquys de Breszé is te Rochelle; maect zich gereedt om op 't einde van deze maent met zijne vloote in zee te gaen nae de custen van Spaegnie.⁹ Den keizer ruckt bijeen zooveel volcx als hij can in den Pals ende Franckenlant om die te doen gaen nae nedercant van den Rijn.¹⁰ Lamego can te Rome zijn verzoeck om als coninclijcke

3 De echtgenote van prins Tommaso Francesco van Savoye, Marie de Bourbon (1606-1692), gravin van Soissons, prinses van Carignano, mocht Madrid niet verlaten (Claretta, Storia della Reggenza I, p. 834-838, en III, p. 194).

4 De ‘Conspiración de Andalucía’ was al in 1641 ontdekt. De belangrijkste deelgenoot aan het complot was een telg uit het geslacht Guzmán, de onlangs in hechtenis genomen Gaspar Alonso Pérez de Guzmán, hertog van Medina-Sidonia (Elliott, Richelieu and Olivares, p. 145-146; zie over het gerucht, ook Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau I, p. 89).

5 Het verdrag dat de hertogen van Braunschweig-Lüneburg op 16 januari met de keizer hadden gesloten.

6 De Gazette was op 13 maart uitgekomen met een ‘extraordinaire’ waarin de tekst stond afgedrukt van een ‘Nouveau Manifeste des Irlandois, envoyé au Parlement d'Angleterre’ (Gazette 1642, no. 32, dd. 13 maart 1642).

7 Op 2 januari werd Mehmed, de zoon en opvolger van sultan Ibrahim, geboren. Enkele maanden later waren de geboorten te melden van de prinsen Süleyman en Murad.

8 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt, en Antoine III de Gramont, graaf van Guiche, moesten de aanstaande veldtochten leiden in Picardië, resp. in Champagne.

9 Jean-Armand de Maillé, markies van Brezé, had in januari orders gekregen om met zijn vloot koers te zetten naar de Middellandse zee.

10 3000 soldaten werden gerecruteerd ter versterking van het leger van de keizerlijke veldmaarschalk Melchior von Hatzfeldt und Gleichen (Foerster, Kurfürst Ferdinand von Köln, p. 207-208).

[p. 137]

ambassadeur ontfangen te werden niet obtineren.¹¹ Hondertvijfendevijftich vaendelen bij den grave van Guebrian verovert zijn hier gearriveert.¹²

11 De Portugese koning had in 1641 Dom Miguel van Portugal, bisschop van Lamego, naar Rome gezonden om bij de paus de officiële erkenning van zijn land door de Heilige Stoel te verzoeken.

12 De vaandels waren op 17 januari te Kempen op de vijand veroverd.

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 15 Martii 1642 uyt Paris.