Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4591. 1640 april 7. Aan A. Oxenstierna¹.

Excellentissime atque illustrissime domine,

Vidi principem electorem² eique honores habui quos potui maximos, quod eum in Suedia pro electore, id est loco regibus proximo, haberi didicissem. Nomen electoris hic ei non datur. Ceteri honores, qui ei exhibentur, summi sunt. Regi post pauca verba capite tecto assedit. Pransus una sedit ex eodem latere uno vacuo intervallo divisus. Servitur ut quondam Sublimitati tuae magnifice. Cardinalis ei uno conclavi obviam processit. Incessit vero principi dexter ipse eumque redeuntem ad carrucam deduxit. Vult princeps ire salutatum praecipuos post cardinalem regis ministros. Aut ista Galliae adstricta libertas aut arcanae scripturae, quae intercesserunt, dicuntur in Anglia non probari; neque ego sane hoc rerum statu multum boni ipsi ex Anglia spero. Suasi tamen ipsi et per ipsum aliosque reginae Bohemiae³, ne quid hoc tempore intentatum in Anglia relinquant, haud defuturis in parlamento, si tamen habebitur parlamentum, qui causae domus Palatinae nostraeque communi faveant; sed ante omnia dixi retinendam ei cardinalis et per ipsum Galliae amicitiam, quae et jam nunc restituere ipsum in aliquam Palatinatus partem possit et plura ipsi armis quaerere et in pace conditionem ejus facere quam optimam. De reginae nostrae, de regentium⁴ ac speciatim de Sublimitatis tuae in ipsum benevolentia velim eum omnia maxima sperare, quod et se facere multisque se tuae Sublimitatis obligatum beneficiis prolixe ostendebat. Puto mei esse officii, ut quod legatus Anglicus⁵ non facit faciam regique gratias agam, quod reginae nostrae literas⁶ apud se pondus habere voluerit. Simul commendabo regi postulata ducis Wilhelmi Vinariensis⁷ de iis rebus, quae in haereditate ducis Bernhardi⁸ fuere et quas ei dare abnuunt ii, qui Brisacum tenent, nisi de regis et reginae Suediae, ut testamenti executorum, permissu. Praeterea regina alterum jam partum⁹ promittens poscit, ut et ipsi et regi bene ominemur.

Multum metuo, ne magnus ille exercitus, qui hinc in Belgicam parabatur, per tempus aliquod abstineatur ab aliis conatibus metu Anglorum, quorum paratus Belgici non minus

1 Gedrukt Epist., p. 610, Oxenst. Skrifter 2. afd. IV, p. 26.

2 Karl Ludwig van de Palts.

3 Elisabeth Stuart, gewezen koningin van Bohemen.

4 Gabriel Gustavsson Oxenstierna, Jacob de la Gardie, Gabriel Bengtsson Oxenstierna, Karl Karlsson Gyllenhielm en Axel Oxenstierna.

5 Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant in Parijs.

6 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 5: brief dd. 19 december oude stijl 1639; zie ook dl. X, p. 838.

7 Wilhelm, hertog van Saksen-Weimar.

8 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar († 18 juli 1639).

9 Philippe, hertog van Anjou, later hertog van Orléans, geboren 21 september 1640.

[p. 193]

quam Daniae incertum est, quo sint evasuri. Certe Velada¹⁰ centum et quinquaginta millibus ducatorum, quae ad largitiones in Anglia faciendas secum tulit, mali aliquid minari videtur aut Galliae aut Batavis. Batavi, magni rumorum fabri, spargunt hic famam suam societatem a Suedis ambiri. Non dubito, quin idem facturi sint alibi, ut regem Daniae ad transactionem aliquam perducant.

Jussit cardinalis Riceliacus Mazarinum festinare Coloniam numeratis ipsi ad iter L millibus scutatorum.

In Italia, nisi induciae fiunt, multo validiores sunt res Hispani et Casale in periculo. Copiae ad Constantiam Alsatiae imminent; qui in Tiroli sunt, utrovis se possunt vertere. At Longavillanus¹¹ bonum habet exercitum ad V millia equitum, tria peditum. Binga tamen abduci jussit machinas loco diffidens. Arx Baccherachi an adhuc defendatur contra oppidum ab hoste insessum, ignoramus. Praecipua pars militis duci Longavillano parentis Marburgi est. Bavaricus in Franconia exercitus nihil agit. Brisacum, Binfeldium strenue muniuntur; et pecuniae per cambium missae Francofurtum pro exercitu Longavillani. Stella¹² Friburgi est, Nothaftius¹³ pro imperatore Argentorati. Falckensteinius¹⁴ vero et Volcmarus¹⁵ apud Helvetios laborant ad obtinendum iter, alimenta dato pretio et jus legendi militem; quibus timide se opponunt protestantes.

Cardinalis Hispanus obviam misit principi Casimiro¹⁶ carrucas duas et sex equos sub ephippio donavitque haec ipsi, ut Gallicorum beneficiorum memoriam obliteraret. Princeps elector regi, cum rex pransurus lavaret, mappam dedit. Reginam vidit, sed osculatus non est. Delphinum¹⁷ salutavit.

Deum rogo, Excellentissime et illustrissime domine, ut rebus Suedicis tuaeque Sublimitati faveat.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

10 Antonio Sancho Dávila y Toledo, markies van Velada, extraordinarius Spaans ambassadeur in Engeland.

11 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

12 Johannes Tilmanus Stella, vertrouweling van Richelieu.

13 De keizerlijke hofraad Johann Heinrich Nothafft onderhandelde over de opname van Straatsburg in de vrede van Praag.

14 Georg Ulrich, graaf van Wolkenstein, opperkamerheer van aartshertogin Claudia; vgl. no. 4565.

15 Isaac Volmar.

16 Jan II Kazimierz.

17 De latere Lodewijk XIV.

Lutetiae, 7 Aprilis 1640.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.