Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

4182. 1639 juni 25. Aan A. Oxenstierna⁹.

Excellentissime atque illustrissime domine,

De successu obsidionis Hesdini esset aliqua dubitandi causa, si se eo ferret Piccolominius¹⁰, quia castra non ex omni parte adversus vim externam permunita sunt. Sed, quantum intelligimus, Mossono obsesso in Lotharingiam fert se Piccolominius forte ulterius ad tuendum comitatum Burgundiae penetraturus, quia Salinis, deinde et Vesontioni imminere creditur dux Vinariensis¹¹, qui nuper Hohentwilae fuit, non sine terrore civitatis Constantiae, sed rebus ibi curatis Rhinfeldum se retulit; inde in comitatu exspectabatur. Quare de Hesdini deditione bene sperare pergo eamque diu differi non posse judicant omnes.

Piccolominii molitiones Castilionaeus¹² observat. Habere creditur cum reli-

9 Gedrukt Epist., p. 539; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 618.

10 Ottavio Piccolomini, hertog van Amalfi.

11 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

12 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon, maarschalk van Frankrijk.

[p. 424]

quiis Feuqueriani¹ exercitus XX millia. Et jam nunc advenit nuntius ejus superventu a Mossoni obsidio rejectum non levi suorum damno Piccolominium.

Princeps Condaeus² captis in comitatu Ruscinonensi, quae sola terra cis Pirenaeum Hispano tenetur, arcibus Aupouzia, Majolae ad Clariam, Sanctangeli ad Gravam, Salzam urbem obsidere aggressus est. Fama ei multum dat militum, ex partibus Tolosanis viginti millia peditum, equitum duo, e cetera Languedocia equitum parem numerum, peditis plus ejus dimidio. XXIV millia aut supra habere creditur ad Hesdinum Mileraeus³. Classis centum habet naves, partim bellicas partim alias, milites sexies mille. Ducis Vinariensis copiae praeter praesidia aut esse aut futurae dicuntur ad quinque equitum, septem peditum millia. Glenius⁴ in Wirtembergico territorio octo millia habet Bavarici militis. Hatzfeldius⁵ quin jam cum Gallasio⁶ se conjunxerit, video non ambigi, quae res me morante citra Rhenum Vinariensi duce pro Bannerii⁷ rebus sollicitum facit.

In Italia Santiam hostes aut premunt aut jam cepere. Octo ferme Longavillani⁸ millia transiere Alpes, serum sane rebus hic valde aegris auxilium. Leganesius⁹ abundare copiis videtur, cum ex Italia militum aliquid mittatur in Alsatiam, quo et ex Helvetiis pontificiis novus dilectus accepto a Bernatibus certis sub legibus itinere transit. Augustam Taurinorum Helvetico milite implevit vidua¹⁰ indigenis diffisa, tum ne omnia Gallis tradere dicatur.

A pontifice¹¹ quanquam parco satis obtinuit imperator¹² XX millia scutatorum menstrua. Nunc et principes Italos ambit, ut laboranti per Germaniam ecclesiae subveniant. Idem pontifex astrologorum dictis quibusdam territus, differt implere numerum cardinalium viginti ferme locis vacantibus. Dicitur autem aestivis diebus ne mentis quidem, adeo non sanitatis compos.

Scoti regis Britanniae¹³ iram nonnihil lenivere ad edictum regis decem a Bervico milliaribus retroducto exercitu expetitoque colloquio, ad quod delegati sunt Anglorum Hollandiae et Bristoviae comites et secretarius Cokius¹⁴. Verum Scoti parlamenti justi habendi potestatem sibi a rege fieri postulant. Comes

1 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

2 Henri de Bourbon, prins van Condé.

3 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye, maarschalk van Frankrijk.

4 Gottfried Huyn, graaf van Geleen.

5 Melchior von Hatzfeldt und Gleichen.

6 Matthias, graaf Gallas.

7 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

8 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

9 Diego Mexía Felipez de Guzmán, markies van Leganés, Spaans bevelhebber in Noord-Italië.

10 Christine de France, hertogin van Savoye.

11 Urbanus VIII.

12 Ferdinand III.

13 Karel I van Engeland.

14 Henry Rich, graaf van Holland, John Digby, graaf van Bristol en John Coke.

[p. 425]

Lintzaeus¹ Scotus a conjuratis in vincula datus est, quod consilia eorum prodere regi crederetur.

Venetis a Turca² metuendum Itali judicant. Ita turbarum satis ubique est.

Deus haec cuncta ad bonum christiani orbis dirigat idemque, Excellentissime et illustrissime domine, tuam Sublimitatem sospitet.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 Ongetwijfeld is een lid van de familie Lindsay bedoeld, maar er waren er velen met die naam in 1639, en van geen van hen heb ik kunnen vaststellen dat hij gevangen genomen werd. ‘Comes’ schijnt aan te duiden dat de betrokken persoon de titel van ‘Earl’ had en er waren omstreeks die tijd twee takken van de familie die hiertoe het recht hadden. Ten eerste de Lindsays die Earl of Crawford waren. In het begin van 1639 was dit Alexander Lindsay, 15th Earl of Crawford, die echter krankzinnig was en zeker geen politieke rol vervulde. Hij stierf bovendien in de loop van het jaar, opgevolgd door Ludovic Lindsay, 16th Earl of Crawford. Deze schijnt in 1639 geen rol gespeeld te hebben, maar werd in 1641 door het Schotse parlement in bewaring gesteld. Op hem kan Grotius dus niet het oog gehad hebben. Waarschijnlijk is dat hij doelde op de andere Lindsay die zich omstreeks deze tijd Earl ging noemen, namelijk John Lindsay, First Earl of Lindsay (1598-1678). Het probleem hier is in de eerste plaats dat hoewel zijn titel ‘Earl’ hem in 1633 verleend was, Karel I deze opgeschort had wegens deloyaal gedrag en pas in 1641 deze officieel verleend werd. Bovendien heb ik nergens aanwijzingen kunnen vinden dat John Lindsay in 1639 gevangen gezet werd. In 1639 had hij partij tegen de koning gekozen. Hij was weliswaar nogal een opportunist en het is mogelijk dat het (valse) gerucht ging dat hij zijn partij verraden had en dat Grotius dit gerucht als een feit aannam.

2 Murád (Amurath IV), sultan der Ottomanen.

Lutetiae 25 Iunii 1639.

Grande incendium fuit Constantinopoli. Sultanus adhuc ad Euphratem agit. Audio Pedemontanarum urbium arciumque earum, quas Gallis se tradituram vidua promiserat, praefectos Gallica praesidia recusare.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.