Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

4147. 1639 juni 4. Van G.J. Vossius⁷.

S.P.

Verna hac tempestate, illustrissime domine, ingressum me scias ϰλιμαϰτῆρα seniorum, tertium et sexagesimum, quem aiunt advenire cum periculo interitus vitae vel morbi gravioris: non, ut puto, praecise ob numeri vim, sed propter qualitates inditas naturae.

De me quidem illud dicere habeo ex septimis quibusque nullum non mihi morbum apportasse praeterquam sextum, hoc est aetatis meae secundum et quadragesimum.

7 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK, S8 III E1. 168. Eigenh. oorspr. Gedrukt Vossii Ep., p. 370; Vossii Op. IV. Ep., p. 258.

[p. 380]

Credo animi aegritudinem sufficere tum ad me affligendum divina bonitas putavit. Erat enim is annus, seculi hujus vigesimus, quo, quot adversa pertulerim a malis, quam tristia conspexerim in tot bonis, imo summis et viris et amicis, apud nullum minus exponi opus quam te, qui vel solus utramque feceris paginam.

Sin corporis potius morbos attendero, non alius mihi annus infestior fuit climacterico quarto sive aetatis duodetrigesimo. Nam si quicquid morborum vita pertuli universa in unum confletur, vix puto aequarit unum illius anni tam gravem ac diuturnum morbum: quem mox excepit mors conjugis¹ itidem octavum et vigesimum annum agentis.

Septimus climactericus mihi attulit arthritidem, quae et postmodo me semel iterumque magna vi est adorta.

Nunc ab quadriennio circiter immunis fui, credo, diaetae beneficio et catapotiocum, quibus hebdomade quaque uti soleo.

Hoc vero senili climactere - post quem, num alterum sum visurus, solus vitae ac mortis arbiter novit - primum tertiana me invasit, quem XXXV annis proximis nulla febris corripuerat praeter unam, quam uxor² arbitrari solet profectam ab scurrili vexatione inimicissimi mihi tibique amici³, quem cum affine⁴ convivio exceperam.

Nempe annus erat seculi primus et vigesimus, quo nihil obloqui fas fuit, sed Spartana concoquere patientia⁵ necessum erat, utcumque vel cibi et potus reliquiis conspurcassent.

Sed post longos logos redeo ad eum, unde coeperam, ϰλιμαϰτῆρα. Vix tertiana desierat, dolor me occupavit colicus, quem non nisi adolescens semel eram expertus. Hinc secutum est grave nephritidos malum, a quo mihi metueram nunquam, quia nullum mali signum hactenus in saccato illo corporis humore animadverteram. Nunc vero me duabus et ultra hebdomadibus perpetuo propemodum lectulo adfixit. Sunt tamen dies jam prope duodecim, quod ab eo videar mihi liber cumque Musis in gratiam redierim ac vires etiam paullatim recipiam.

Hoc tam amanti mei significandum putavi, ut, si forte ex fratre⁶ de morbo intelligens dolore sis affectus, literis meis hunc animo detergeam tuo.

Simul illud addo magnum Salmasium⁷, - quem diu salvum ac sospitem esse non paullo majoris interest Reipublicae literariae - post morbum gravissimum nunc convalescere magis et magis.

In opere de Theologia gentili et Christiana Physiologia⁸ tribus jam mensibus cessatum a typographo, primitus quidem, dum distinetur, editione latina Bar-

1 Vossius' eerste vrouw Elisabeth van den Corput (1578-1606).

2 Elisabeth Junius (1585-1659).

3 Ik heb niet met zekerheid kunnen vaststellen, wie Vossius hier bedoelt.

4 Nicolaes van Reigersberch.

5 De gedrukte uitgaven hebben abusievelijk: ‘sapientia’.

6 Willem de Groot.

7 Claude de Saumaise, klassiek-filoloog te Leiden.

8 De theologia gentili, et physiologia Christiana; sive de origine ac progressu idololatriae, ad veterum gesta, ac rerum naturam, reductae, deque naturae mirandis, quibus homo adducitur ad Deum, liber I et II. Liber III et IV. Amsterdami, apud Iohannem et Cornelium Blaeu, 1641.

[p. 381]

laeanae commentationis de ingressu Mediceae reginae in urbem nostram¹: mox tralatione Gallica² et Belgica³, ac mense proximo etiam morbo meo.

De tuis cum Jansonio⁴ locutus sum. Nunc ait, nunc negat. Nihil illo lubricum magis. Anguillam aiunt ficulno constringi folio. Hunc quo pacto teneam, vix video. Sed de isto credo⁵ jam frater et filius⁶ ad te scripserint. Nec enim unquam huc veniunt, quin illud, ut Jansonium ipsi compellent, eos moneam; filium imprimis.

Jo. Meursius⁷ periculose decumbit. Scis, ut arbitror, calculo laborasse ab adolescentia. Nunc vehementius vexatur quam antehac unquam; nec ulcere, ut creditur, vesicae profluere illi solet, nisi purulentus humor. Sic ad me collega ejus Stephanius⁸, - a quo novam et longe castigatiorem Saxonis Grammatici editionem⁹ quotidie expectamus - ante mensem et ultra perscripsit nec vitae ejus parum metuit.

Vale cum omni familia diutissime.

Tuus aeternum
Ger. Jo. Vossius.

1 Maria de Medici had Amsterdam in september 1638 bezocht. Barlaeus publiceerde naar aanleiding van dit bezoek zijn: Medicea Hospes, sive Descriptio Pvblicæ Gratvlationis, qua Serenissimam, Augustissimamque Reginam, Mariam de Medicis, excepit Senatvs Popvlvsqve Amstelodamensis. Auctore Caspare Barlæo. Amstelodami, Typis Iohannis & Cornelii Blaev, MDCXXXVIII.

2 Marie De Medicis, entrant dans Amsterdam: ou, Histoire De La Reception faicte à la Reyne Mere du Roy tres-Chrestien, Par les Bovrgmaistres & Bourgeoisie de la Ville d'Amsterdam. Traduicte du Latin de Gaspar Barlevs. A Amsterdam, Chez Iean & Corneille Blaev. MDCXXXVIII.

3 Blyde inkomst der allerdoorluchtighste Koninginne, Maria de Medicis, t'Amsterdam. Vertaelt uit het Latijn des hooghgeleerden heeren Kasper van Baerle, Professor in de doorluchtige Schole der gemelde Koopstede. t'Amsterdam, By Iohan en Cornelis Blaev, MDCXXXIX.

4 De Amsterdamse drukker Johannes Janssonius.

5 Dit woord ontbreekt in de gedrukte uitgaven.

6 Willem en Pieter de Groot.

7 Johannes Meursius († 20 september 1639), hoogleraar in de geschiedenis te Sorø.

8 Stephanus Johannis Stephanius (1599-1650); zie dl. IV, p. 30 n. 2.

9 Saxonis Grammatici Historiæ Danicæ Libri XVI. Stephanvs Iohannis Stephanivs summo studio recognovit, Notisque uberioribus illustravit. Soræ Typis et sumptibus Joachimi Moltkenii. Reg. Acad. Hafn. Bibliop. MDCXLIV; verder Stephani Johannis Stephanii Notae Vberiores In Historiam Danicam Saxonis Grammatici. Una Cum Prolegomenis Ad Easdem Notas. Soræ Typis Henrici Crusii, Academ. Typogr. Anno Messiæ MDCXLV.

Amstelodami, MDCXXXIX. Pr. Non. Jun.

Adres: Illustrissimo viro, Hugoni Grotio, Serenissimae Reginalis Maiestatis et regni Suecici legato ad regem Christianissimum. Lutetiam Parisiorum.

In dorso schreef Grotius: 4 Iunij 1639. Vossius pater.

En boven aan de brief: Rec. 30 Sept.