Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

[p. 160]

4012. 1639 maart 12. Aan L. Camerarius¹.

Illustrissime domine,

Sperare me faciunt literae, quas Excellentia vestra fine Februarii dedit², in melius procedere ipsius valetudinem, quod beneficium ut solidum nobis praestet, Deum precor.

Brisaci puto jam esse ducem Vinariensem³ et captum ab eo consilium quod ipsi, quod Germaniae, quod Galliae maxime expedit. Ego quidem ob graves causas quid de hoc negotio sentirem, non nisi tenuiter ad ducem scripseram⁴, sed rationes, quibus movebar liberaliter admodum explicaveram D. Wickefortio⁵, qui⁶ eas perscripsit et quicquid suae erat facultatis contulit, ut magis quid⁷ utile esset Galliae quam quid Gallia expeteret, spectaretur.

Est in reditu Insulanus⁸ legatiunculae suae irritus. Sed multum metuimus, ne aula haec repulsarum impatiens pecunias, quibus maxime dux indiget, retentando se vindicet.

Attamen non sine spe sumus fore, ut ingentes hostium motus tales offensas obliterent. Certe imperatorem⁹ per terras domui suae proprias magnos facere dilectus etiam hic cognovimus: copiam victus Constantiam et in alia cogi loca; plenam milite ejus Sueviam; exspectari ipsum Ulmae.

Non parum trepidant Helveticae civitates: quaedam et munitiones suas augent. Rex¹⁰ ad Helvetios quod debebat pecuniae misit. Id omissum hactenus impedimento fuerat ad conscribendum militem. Dies prope exiit, intra quem ex Leganesii¹¹ promisso Vallis Telina tradi Rhaetis debuit. Itaque brevi discemus, quid ea in re constituerit Hispanus. Interim caedium invalescit licentia Rhaetique aliquot a Vallitelinatibus trucidati sunt. Leganesius in Hispaniam misit, ut novo milite augeatur.

Apud Helvetios suspiciones in Gallos et discordias serit, quantum potest, legatus Hispanicus Didacus Sarmienta¹². Pro Sabaudi vidua¹³ circa Genevae fines miles scribitur pergitque illis in locis opus coeptum ad conjungendum lacum Iverdunum cum Lemanno.

Hic omnia strepuere choreis, in quibus actae personae tum Suedorum, tum

1 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 171; copie Kopenhagen, Kgl. Bibl., coll. Ny Kgl. Saml. 2330; enige verschrijvingen. Gedrukt Epist., p. 513. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

2 Ontbreekt.

3 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

4 Ontbreekt.

5 Joachim de Wicquefort, agent van Bernhard, hertog van Saksen-Weimar. De copie te Uppsala heeft in plaats van het voorafgaande ‘explicaveram’ abusievelijk: explicaturum.

6 De copie te Uppsala heeft ten onrechte: eos.

7 De copie te Uppsala heeft ten onrechte: quod.

8 Melchior de L'Isle.

9 Ferdinand III.

10 Lodewijk XIII.

11 Diego mexía Felipez de Guzmán, markies van Leganés, gouverneur van Milaan.

12 Bedoeld wordt don Antonio Sarmiento de Acuña, zoon van don Diego Sarmiento de Acuña, graaf van Gondomar.

13 Christine de France, hertogin van Savoye.

[p. 161]

illustris Saxonis¹ magna cum et hujus et illorum laude². Graiae, Dolae, Vesontione multum esuritur tanta panis caritate, ut libra panis quinque Gallicis solidis liceat. Accedit malum alterum, pecuniae penuria. Agrum autem omnem ab hoste derelictum Vinarienses milites reperere.

Nobilis Anglus Germanus nomine³ huc iterum venit ob difficile illud de regina matre⁴ negotium. Nam regina Angliae⁵ de suo huc adventu mutasse consilium dicitur. Hic vehementer perstatur in proposito de non alenda matre, nisi in Etruriam concedat.

Marchio Iagrendorfius⁶ bene hic excipitur et a rege honeste alitur.

De Lotharingo⁷ video spem transactionis contabescere.

De principe Ruperto⁸ semper id, quod scribit Excellentia vestra, futurum credidi, ut omnibus modis tentetur ad faciendum a domo sua divortium.

Navalis Batavorum de Dunquercanis victoria sane gloriosa est et in reddendis praemiis procerum munificentia aliis ad paria agenda erit incitamentum. Non parum haec res promovebit, id quod commune est, si tempori non desumus.

De Hassica pace datur et hic spes fore, ut disturbetur. Mihi non videtur ita religiosus fore imperator, ut pacem sibi imprimis utilem ad religionis nodum patiatur implicari. Si aliorum detrectationes⁹ metuit, poterit, ut saepe factum alibi, arcanis pactionibus res expediri. Et, ut scripsi antehac, e re est ipsius imperatoris magis quam protestantium duo esse eorum per Germaniam genera. D. Estampio¹⁰ objicitur, quod ante pecuniam dederit quam de militia ab Hassicis copiis suscipienda certus esset¹¹. Hi enim homines spem pretio non emunt.

De Scoticis rebus quanquam molliter loquitur comes Licestrius¹², metuo tamen duriora Deumque rogo, ut desaeviat exitiose his temporibus se interjiciens procella.

De Transilvano¹³ est quod semper putavi. Speculatur fortunam partium et tempore utitur.

Venetorum controversiam in eo esse, ut componatur sperari video. Sed de Persica pace nihil dum habemus. Oratori Hagae¹⁴ ut et D. baroni Oxenstiernae¹⁵ itinera precor felicia vestraeque Excellentiae cuncta prosperrima.

Excellentiae vestrae constanter devinctus
H. Grotius.

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar; vgl. no. 4013 aan Axel Oxenstierna.

2 Het betreft hier het Ballet de la Félicité, svr le sviet de l'hevrevse naissance de Monseigneur le Dauphin: Dansé à S. Germain, à l'Hostel de Richelieu, & à la Maison de Ville; zie de Gazette de France dd. 12 maart 1639 no. 30 pp. 137-147. Dit ballet werd op 8 maart gedanst.

3 Henry Jermyn.

4 Maria de Medici.

5 Henriette Marie.

6 Ernst van Brandenburg, markgraaf zu Jägerndorf.

7 Karel IV, hertog van Lotharingen.

8 Ruprecht van de Palts.

9 De copie te Uppsala heeft: obtrectationes.

10 Jean d'Estampes, markies van Valençay.

11 De copie te Uppsala heeft abusievelijk: est.

12 Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant te Parijs.

13 Georg Rákóczi, vorst van Zevenburgen.

14 Cornelis Haga, Staats ‘orator’ te Constantinopel.

15 Gabriel Gabrielsson Oxenstierna.

Lutetiae, 2/12 Martii 1639.

[p. 162]

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala: Redd. Hagae 9/19 Martij, 1639.