Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3626. 1638 juni 12. Van S. Andreae¹.

Illustris et Excellentissime domine legate,

Quam lubens servitia mea erga Excellentiam Vestram contestari vellem perscribendo ea, quae digna communicatione iudicarem, nisi materiae sterilitas et tempus, a quo propter alias occupationes exclusus sum, commodius opperiri tempus iubeant.

Hoc tamen celare non possum: pergunt omnes tentare vias et rationes ii, qui inferiores in Germania oras inhabitant et belli onera ac incommoda plus quam alii sentiunt, quibus infringi ratihabita Wismariensia pacta² possint non obscure demonstrando imperatorem³ cum S.R.M.^te Sueciae serio et impendio cupere pacem et amicitiam iisque cum conditionibus quas unquam desiderare et in votis habere possemus pangere. Sed satis perspecta dominis regentibus⁴ ipsorum fraus communes tractatus urgentes, particulares nobiscum instituendos excludunt, ut ex responso domini legati Salvii⁵ hic annexo⁶ domino Soldnero⁷ dato, a quo eorum nomine facta propositio videre est⁸.

Literae ex Moschovia 10 April: datae nos docent nihil ibi nisi rumores bellicos crepare, magnos eius gratia fieri contra Tartarum⁹ apparatus, educi in apertum hoc anno 30000 militum sub auspiciis Boriswitz¹⁰, magnae apud gentem suam authoritatis nec contemnendae virtutis. Totus exercitus in 3 capita distribuendus, qui ex totidem locis hostili terrae finitimis hostem adoriri debet. Tartarorum legati¹¹, qui hic in Suecia praeterita hyeme fuerant, per Moschoviam transeuntes ibi in aresto detinentur propter Tartarorum maleficia et damna, a quibus Muscovitae nunquam tuti et securi sunt.

Gliscere etiam occipit malum inter Turcam¹² et Persam¹³ undique inimicas faces vibrantes. Copias suas in hostilem terram exoneravit Turca 21 Martij, ut ex literis Constantinopoli scriptis percipimus. Cui bello ipse Turcarum imperator

1 Hs. Stockholm, RA. Eigenh. oorspr. Beantw. d. no. 3675. Samuel Andersson was kanselier.

2 Het verdrag van Wismar, gesloten op 30 maart 1636.

3 Ferdinand III.

4 Voor hun namen zie men p. 40 n. 1.

5 Johan Adler Salvius, Zweeds gezant te Hamburg.

6 Ontbreekt.

7 Dr. Johan Söldner, afgevaardigde van Ferdinand III.

8 De woorden ‘ut ex... videre est’ zijn in margine met een verwijsteken toegevoegd.

9 Behadir-Ghiraï.

10 De wojewode Michael Borisovič Šein (Sehinus).

11 Over dit gezantschap zie men no. 3387, p. 795 n. 2 (dl. VIII).

12 Murád (Amurath IV) sultan der Ottomanen.

13 Safī († 1642).

[p. 373]

interesse ac militare dicitur. Quique ante abitum fratrem suum¹ annis minorem, maiorem tamen spe et virtute - nam excelsum omne et virtuosum suspectum ac invisum tyranno - interemit. Nititur nunc Ottomannica domus solo imperatore et fratre alio² natu minimo quem verentur eadem fata, ubi aetas ingenii vigorem prodere et non abiecti ac humilis animi indicium monstrare incipit, superventura.

Caetera, quae sunt maioris ponderis et Excellentiam Vestram scire interest, iis relinguo, quibus matura aetas et iudicium nec non in rebus agendis ex earum usu solida prudentia adest.

Excellentiam Vestram divinae protectioni commendo semper ostensurus qui sim

Excellentiae Vestrae ad officia paratissimus servitor
Samuel Andreae

1 Kāsim, gedood op 17 februari 1638.

2 Ibrāhīm (1615-1648). Hij volgde in 1640 zijn broer Murád op.

Stocholmiae 2 Junij

A.^o 1638.

Met andere hand: Inscriptio erat Illustr. ac Excellent. Do. Hugoni Grotio S.R.M.^tis Sueciae ad Regem Christianissimum legato. Paris.

Boven aan de brief schreef Grotius: Rec. 14 Iulij.