Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3483. 1638 maart 6. Aan. A. Oxenstierna⁸.

Excellentissime atque Illustrissime Domine,

Quid Galli sibi velint, haud satis intelligo. In obsidione Rinfeldi fossa, ad quam

8 Gedrukt Epist., p. 406; Oxenst. Skrifter 2 afd. II, p. 448.

[p. 133]

dux¹ opera perduxerat, est fossa exterior. Eam inter et oppidum altera interjacet: exiguus ei peditatus, machinarum haud satis multum, tardi processus. Interea Basileae Rhenum transiit Joannes Waertius². Copiae ejus partim Brissaci transiere partim se colligunt. Videns ducis virtutem bonamque fortunam et spes Germaniae inde pendentes in periculum vadere, non desii ipse et per amicos, etiam per D. Feuquerium³, Degenfeldium⁴, Heufdium⁵ flagitare justa auxilia, ne ut nuper ita nunc rursum bene parta male pereant. Permittunt Degenfeldio ire cum equitibus sexcentis; ipse id et ad rem et ad famam tenue nimis judicat. Et certe pedite magis opus est et quidem multo. Guebrianus⁶ aliquos ductat, non tamen ad ducem, sed in Burgundiae comitatum. Pater Josephus⁷ et Noyerius⁸ frigidas adferunt excusationes. Nunc nolle Gallos Rhenum transire, nunc metuere se, ne cohortes ante aestatem, in quod tempus exercitum magnum in Germaniam ajunt se velle mittere, diffluant. Ostenditur contra maximum in celeritate momentum verti; dum aestas exspectatur, non occasionum tantum, sed et eorum, quae tenentur, posse damnum fieri. Rogat Degenfeldius, ut sibi liceat reperire et Germanos et qui eo ire parati sint Gallos. Multi haud dubie futuri sunt, praecipue quod jam commeatuum major sit copia. Machinae haberi poterunt partim e Benfeldo partim ex Audentwilo, arce, ut ex tabula conspexi, egregii situs. Galli non Germanorum protestantium res, sed suas agere volunt. Suspecta etiam sunt ipsis colloquia ducum Vinariensis et Rohanii⁹, qui adhuc vicinis in locis haeret, ideo quod Venetias nisi per terram nunc hostilem Vallem Telinam ire nequeat, id autem facere nolit nisi diserto regis¹⁰ praecepto.

Reformati Galliae dure satis habentur, extra honores, etiam siquid bene fecerint, sine gratia gloriaque et cadente semper contra eos edictorum interpretatione. Hi, si quis ad latus Galliae sit sub duce protestante exercitus, eo confluxuri metuuntur.

Gallus quidam nobilis Sabranius nomine¹¹ a Sabaudi vidua¹² veniens captus Lugduni, quod de amovendo patre Menotto¹³ negotium minus cordate egisse dicatur.

Hispani Fontarabiae flumen inter se Gallosque terminum transgressi in exteriore ripa se immuniere. Apparent et in Languedocia rursum. Ea res in causa fuit, cur ex ducis Longavillani¹⁴ copiis decem cohortes illuc mitterentur, quod ipsi

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

2 Johan van Werth, ruitergeneraal in dienst van Beieren.

3 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

4 Christoph Martin, vrijheer van Degenfeld.

5 Johan Hoeufft, bankier te Parijs.

6 Jean Baptiste de Budes, maarschalk van Guébriant.

7 François Leclerc du Tremblay -père Joseph-, de bekende vertrouweling van De Richelieu.

8 François Sublet, seigneur de Noyers; zie over hem VII, p. 264 n. 3.

9 Henri, hertog van Rohan.

10 Lodewijk XIII.

11 Melchior de Sabran, Frans diplomaat, residerende te Genua.

12 Christine, weduwe van Vittorio Amedeo, groothertog van Savoye.

13 De jezuiet Pierre Monod.

14 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

[p. 134]

Longavillano impedimento futurum est, quominus in comitatu Burgundiae magni aliquid efficere possit.

Uxor mea heri rogata ab ordinario Angliae legato¹ baptismo infantis ipsius² testis ac sponsor adfuit. Extraordinarius³ me monuit e re fore communi, ut in Anglia sit aliquis, qui Suedica negotia procuret. Scio ei curae destinatum Blonium⁴, sed dubito, an non in Belgicis partibus utilior sit ejus opera.

Palatinos⁵ vidi. Salutavi eos Batavico, cui assueverunt, sermone, ne cogerer Celsitudinis eis dare titulum, quem Galli in Anglia legati eis nunquam dedere, Angli vero principibus regii in Gallia sanguinis dare diu cunctati aegre nunc coepere. Metuendum, ne vilescat id nomen antehac solis summum imperium habentibus datum, quod manante semper latius exemplo sibi nunc poscunt omnes, non electoribus tantum, sed et principibus Germaniae orti.

Preces hic palam fiunt pro pace orbis christiani ex edicto regis⁶, quo simul exemplo regum veterum episcopos jussit ire in suas dioeceses, recte ac prudenter. Fiunt praeterea preces pro utero reginae⁷.

Deus haec et alia, Excellentissime et Illustrissime Domine, in bonum commune reginae nostrae⁸, regni Suedici Tuaeque Sublimitatis prosperet.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

1 John Scudamore.

2 Niet geïdentificeerd.

3 Robert Sidney, graaf van Leicester.

4 Michel le Blon.

5 Moritz en Eduard van de Palts.

6 Lodewijk XIII.

7 Anna van Oostenrijk.

8 Christina van Zweden.

Lutetiae, 6 Martii novi Cal. 1638⁹.

9 De uitgave der Epist. heeft abusievelijk 1637.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.