Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3335. 1637 november 7. Aan P. Schmalz⁴.

Praestantissime Domine,

Uno hoc tempore, id est 5 Novembris novi Calendarii, ternas abs te accipio datas 2/12 Septembris Stockholmiae⁵, 9/19 Septembris ibidem⁶, postremas vero Hamburgi 10/20 Octobris⁷. Pro suscepto labore rerumque scitu necessariarum indicatione gratias ago.

Ceterae quarum meministi, eas accepi omnes demtis illis, quae datae sunt 16/26 Septembris. Respondi autem ego omnibus. Feminae nostrates in epistolico caractere parum se exercent.

Hamburgum te recte pervenisse gaudeo et placent mandata.

De Catullo⁸ multum metuo, ne Vindex⁹ aliquid clam¹⁰ Sophos¹¹ agat. Fraudem, quae subest in mutatione nominum in pactis et quo ea tendat recte olfecistis. Vide, ne quid et ad dignitatem regni spectans lateat. Anni 32 reliquum jam pro persoluto haberi debet, cum pro eo responderit Heufdius¹². Dicit Sanctichaumontius¹³ plus solutum quam ex eo anno debebatur. Cetera, quae vos postulatis de pecunia numeranda ab eo tempore, quo inita sunt pacta, aequissimum est, cum fructum societatis nostrae reipsa et quidem ingentem perceperint.

Coloniam nostris rebus accommodatam non esse satis liquet. An Gallorum rebus apta, sit, ipsis dispiciendum relinquo, cum et urbs et cuncta circum sint hostilia. Hamburgum ob propinquitatem Suediae commodius mihi videtur ad

4 Hs. Stockholm, RA. Gedrukt Epist., p. 376; Oxenst. Skrifter 2. afd. IV, p. 608. Peter Abel Schmalz was secretaris van de Zweedse rijkskanselier Oxenstierna.

5 Ontbreekt.

6 Ontbreekt.

7 Ontbreekt.

8 Codenaam voor bestand.

9 Codenaam voor Frankrijk.

10 Het woord ‘clam’ staat in de tekst in cijfer: 12.60.27.23.

11 Sophi is een codenaam voor Zweden.

12 Johan Hoeufft, bankier te Parijs.

13 Melchior Mitte de Miolans, markies van St. Chaumont.

[p. 712]

consultationes tam de pace quam de foedere, quanquam Hagam video praeferri ab Anglis.

De Gallo-Britannicis pactionibus haud multum boni exspectare videtur D. Camerarius¹, et illa prior pars, quam auxiliarem vocant, nihil est revera, pars altera suspensa et conditione insperabili.

Video exercitus suos in arctum cogi magno suo malo. Potuit id praeveniri, si in tempore vires habuisset dux Bernhardus² penetrandi in Germaniam. Nunc neque eas habet, et si habeat, effluxere rerum tempora.

Danus³ quid serio agat, quid simulet tantum, scire plurimum refert.

De landgravii⁴ vidua⁵ bene hic speratur scripsitque ad eam rex⁶. At qui Cassellae sunt plurimi, pacem quamlibet malunt. Itaque turbarum metus est.

Santichaumontium a rege parum benige exceptum ob, quas dicis, causas hic didici. Per Aisman⁷ tentari Hannibalis⁸ animum non abs re sit. Lactucarii⁹ quid agant, quid acturi sint celant satis. Illud de omisso Potentissimi titulo a Venetis¹⁰ primum ipsorum, ut apparet, consilio, deinde ab ipsis mihi¹¹ non placet. Et vereor, ne quid ad Claudium¹² spectans lateat Oryzae¹³ molitionibus. Scis Serenissimi titulum ducibus Italiae dari solitum, regesque ab iis aut Potentissimi aut Christianissimi aut simili alia adjectione distingui.

Multi et hic et in Anglia sermones sunt de reginae nostrae¹⁴ matrimonio, quod rex Daniae filio minori suo¹⁵ expetiverit. Non dubium est, quin adversus hanc petitionem competat dilatoria exceptio.

De Poloniae rege¹⁶, quod dicitur, bellum ab eo in nos parari non credo, cum id, quod nobilitati Polonae super ea re in mentem venire posset, considero. Ne auxilia quidem, quae imperatori¹⁷ inde venire possent, multum metuo.

Vale, vir egregie.

Lutetiae, 7 Novembris novi Cal. 1637.

Tuae Claritudini addictissimus
H. Grotius.

1 Ludwig Camerarius, Zweeds gezant in Den Haag.

2 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

3 Christiaan IV.

4 Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.

5 Amelia Elisabeth van Hanau-Münzenberg.

6 Lodewijk XIII van Frankrijk.

7 Foppe van Aitzema. De naam ‘Aismam’ staat in de tekst in cijfer: 100.200.27.61.

8 Schuilnaam voor Ferdinand III.

9 Lactuca is een codenaam voor Frankrijk.

10 Het woord ‘Venetis’ staat in de tekst in cijfer: 69.72.6.72.77.2040.

11 Het woord ‘mihi’ ontbreekt in de uitgave der Epist.

12 Codenaam voor Polen.

13 Schuilnaam voor Urbanus VIII.

14 Christina van Zweden.

15 Frederik, zoon van Christiaan IV van Denemarken.

16 Wladislas VII (IV).

17 Ferdinand III.

Multum dubito, verumne sit, quod hic vulgatur pacem esse Turcae¹⁸ cum Persa¹⁹ et ad mare Euxinum loca aliquot capta a Cosaccis et Moscovitis.

18 Murád (Amurath IV), sultan der Ottomanen; zie over hem V, p. 435 n. 7.

19 Sefi (Sam Mirza), sjah van Perzië.

[p. 713]

Adres: Monsieur Monsieur Schmalzius, secrétaire de Monseigneur le Grand Chancellier de Suède. A Stockholm ou là oü il sera.

Waaraan toegevoegd: A présent à Hambourg.

Met andere hand: Holmiae, die 8/28 Decembris 1637.