Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2783. 1636 oktober 9. Van J.A. Salvius¹.

Excellentissime Domine, amice observantissime,

Notum est Exc. Tuae, ut hactenus tria imperii flumina, Odera, Albis, Visurgis, cum adjacentibus utrinque agris, totidem mareschallis nostratibus, Wrangelio², Banerio³, Leslaeo⁴, singula singulis, cum discessu regni cancellarii⁵ in Sueciam, commissa fuere.

Saxo⁶ autem auctus Hatzfeldianis⁷ e superiori Germania et ex Pomerania citeriori copiis Marazinianis⁸ gravior incubuit Banerio ad Albim quam ut ei solus ferendo par videretur. Itaque iis quoque in subsidium evocatis Leslaeo e Westphalia cum 7000 et Vitzthumbio⁹ cum 4000 ab exercitu Wrangeliano substitit parum ad urbem Megapoleos Parchimum, dum intelligeret, quid hostes, intra Havelum et Perlebergam constituti intenderent.

Animadvertens autem eos mora sibi illudere die 13 Septemb. Parchimo castra movit Perlebergam certus acie decernere, si pugnae cogiam facerent.

Verum quia hic quoque urbe tuti extra munimenta olici nequivere, iis praeteritis Havelbergam concessit atque hac die 18 Sept. dedita Werbam tormentis verberare cepit, donec nunciaretur flectorem 20 Sept. Prutzwalkium tendere. Quo comperto Banerius quoque Werba relicta in occursum ei properabat.

Witstochium Rhodus erat, ubi die 24 Sept. ab hora 2 pomerid. in seram vesperam ita saltatum est, ut Saxo cum utroque duce caesareo campis cesserit relicta

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII, no. 10. Eigenh. oorspr. Beantw. d. no. 2823. Betreffende Johan Adler Salvius zie men V, p. 239 n. 7.

2 Veldmaarschalk Herman Wrangel.

3 Johan Gustavsson Banér.

4 Alexander Leslie; zie over hem V, p. 420 n. 2.

5 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

6 Johann Georg, keurvorst van Saksen.

7 De troepen van Melchior, graaf von Hatzfeldt und Gleichen.

8 De troepen van Rudolf Marazini, veldmaarschalk in dienst van Ferdinand II.

9 Hans Vitzthum von Eckstedt († 1648), luitenant-generaal in Zweedse dienst.

[p. 425]

Banerio victoria cum maxima parte sui peditatus, re tota armamentaria cunctisque curribus et impedimentis atque ultra 130 signis.

Hanc victoriam, quia magno solatio faederatis nostris, inprimis Galliae, futura est, non potui, quin statim ad Excellentiam Tuam perscriberam. Faxit Deus, ut Galli et Batavi quoque strenue rem agant, et dubium nullum erit, quin vastis quibusdam consiliis Ratisbonensibus modus saltem aliquis statuatur.

Plura proxime sequentur. Interim vale, vir Excellentissime, et fave

M. Excel. T.^ae observantissimo
J.A. Salvius

Hamburg, ipso festo Michaelis A.^o 1636¹.

1 Uit de vermelding van de slag bij Wittstock (24 september oude stijl, 4 oktober nieuwe stijl) blijkt, dat Salvius de brief op 29 september oude stijl heeft geschreven. Al is voor dit feest volgens de nieuwe kalender 29 september als datum gehandhaafd, moet de brief toch op 9 oktober gedateerd worden.

Boven aan de brief schreef Grotius: Rec. 28 oct.