Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2494. 1636 februari 28. Aan P. Schmalz⁸.

Nobilissime Domine,

Ex tuis 8/18 Ianuarii datis cognovi⁹ libenter et¹⁰ res Suedicas bene procedere et te ob negotia te digna in patriam mitti. Deum precor, ut et patriae et tibi cuncta eveniant prosperrime. Et si aut ad hoc aut ad illud mea opera aliquid adferre auxilii possit, tum demum vero solidoque fruar gaudio.

Ita ut jusserat magnus D. cancellarius¹¹, ex quo hac legatione ornatus sum, scripsi non quidem minima, sed summam¹² rerum literis ad reginam¹³, nemo est, qui mihi unquam e Suedia responderit. Scio D. cancellarium satis idoneum esse auctorem tuendo muneri, quod in me contulit, sed adversus casus mortalitatis,

8 Hs. Stockholm, RA. Eigenh. oorspr. Gedrukt Epist., p. 219; Oxenst. Skrifter 2. afd. IV, p. 572. Peter Abel Schmalz (Smalze) was secretaris van de Zweedse kanselier.

9 Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.

10 De tekst der Epist. heeft hier: intellexi.

11 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

12 De tekst der Epist. heeft: summa.

13 Christina van Zweden.

[p. 554]

adversus controversias, quas hic interdum de potestate magni cancellarii moveri audio, tum vero, ut constantius animosiusque tueri possim commendatam mihi regni dignitatem, non abs re sit palam fieri, in Suedia probari, quo optime id fieri potest modo, quod de me constituit magnus cancellarius. Ego si illi¹ ingratus non sum, me, meos, meaque omnia honori atque utilitatibus Suediae dedicare constitui. Utinam tam bono² ipsorum fructu quam ego id optima fide cupio³. Filio⁴ etiam ad notos mihi D. comitem Brahe⁵, D. Skytte⁶, D. Salvium⁷, si forte in Suediam iret, literas dederam. Nunc quando is, quod gaudeo, apud magnum cancellarium manet, tu mihi ut fidus amicus pro omnibus literis eris. Postquam in propinquis Suediae partibus est D. cancellarius, desii in Suediam scribere, quod ea, quae undique nuntiantur collecta ipsiusque acerrimo digesta judicio mallem illuc perferri.

Plane probo generosum M. cancellarii consilium de pecunia quanquam debita non submisse oranda. Certus sum nec teruncium⁸ daturos, nisi nos novis pactionibus suam accessionem⁹ faciant, id vero, si quid recte judico, tanti non est. Stulti sunt, nisi intelligant Lefleriana¹⁰ conventa ne nominari quidem posse, nisi cum contemptu Suedici nominis. Ex compendiariis, si prudens adsit interpres, nihil est ipsis compendii.

Dani nothus¹¹ hic sine responso detinetur. Magnificum his videtur multos habere ambitores, et jam in ducis Parmensis¹² gratiam choreae¹³ ubique et¹⁴ comoediae¹⁵, quanquam intra quadragesimam. Rumor est et¹⁶ ducem Bernhardum¹⁷ huc venturum, quem vis hostium credita major in Campaniam non fugere - id enim dicere nefas - sed retrocedere coëgit. Erit, cum poeniteat Gallos sprevisse Suedorum fortem amicitiam.

In Italica¹⁸ Valle Telina res frigent magnis et ibi hostium copiis. Mirum est Gallos sponte sua festinabundos nunc optimas occasiones prolatando perdere. Meminimus cum Rhaetia cum Insubria ita exiguas habuere¹⁹ Hispani²⁰ et Caesaris²¹ vires a milite, a belli paratu, a commeatu, ut occupare volenti paterent.

1 De tekst der Epist. heeft: illis.

2 De tekst der Epist. heeft: bene.

3 De tekst der Epist. heeft: censeo.

4 Cornelis, Grotius' oudste zoon, was door zijn vader naar Duitsland gezonden.

5 Per Brahe, graaf van Wisingsborg, senator.

6 Johan Skytte, senator; zie over hem V, p. 242 n. 2.

7 Johan Adler Salvius, Zweeds gezant, residerende in Hamburg.

8 Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.

9 De tekst der Epist. heeft: acceptionem.

10 Jacob Löffler, Würtembergse hofraad en kanselier van de Heilbronner confederatie.

11 Volckmar -Valdemar Christian-, zoon van Christiaan IV van Denemarken en Christina Munk.

12 Odoardo Farnese, hertog van Parma.

13 In de tekst der Epist. staat: chorearum.

14 In de tekst der Epist. staat: est.

15 In de tekst der Epist. staat: comoedia.

16 Dit woord ontbreekt in de tekst der Epist.

17 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

18 In de tekst der Epist. staat: Italia et.

19 In de tekst der Epist. staat: haberet.

20 Van Philips IV.

21 Van Ferdinand II.

[p. 555]

Nunc omnia illic¹ abunde sunt et crescunt quotidie ex Hispania, Genua, Etruria. Pontifex², qui Gallis in spem crescentis ipsorum etiam per Italiam potentiae faverat, rebus contra cedentibus subtrahit se et, ut mores³ illius aulae, ad validiorem se applicat. Magnae in regno Neapolitano, magnae per Hispaniam indictiones in sacri profanique ordinis homines fiunt.

In Gallia praeter novas dignitatum nundinas nihil est quod reperiatur. His quoque parlamenta intercedunt, aperte, quo⁴ longius absunt, Lutetianum timidius et eo acriore⁵ indignatione, quod vi premitur. Nobilitas postrema expeditione partim intermortua, partim⁶ exhausta opibus, ea mala sensit⁷, ut nullorum graviorum metu⁸ cogi possit ad obsequium. Credo et hostibus sua exercitia, sua incommoda; neque eo hoc⁹, dico, quod de salute regni tam potentis desperem, sed quod eorum probem consilia, qui ita se bello parant, ut pacem interim aequam et honestam non repudient¹⁰.

Rogo me notis ignotisque commendes et rogo, si quid est, in quo utilis esse possim, utantur imperio.

Vale, vir nobilissime.

Tuus animo non fucato
H. Grotius.

1 De tekst der Epist. heeft: illis.

2 Urbanus VIII.

3 De tekst der Epist. heeft: mos est.

4 In de tekst der Epist. staat: quae.

5 In de tekst der Epist. staat: certiore.

6 Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.

7 De tekst der Epist. heeft: eo incalescunt.

8 De tekst der Epist. heeft: natu.

9 In de tekst der Epist. staat: haec.

10 In de tekst der Epist. staat: rejicerent.

18/28 Februarii 1636.

Adres: A Monsieur Monsieur Schmalchius, secrétaire de monseigneur le grand chancelier de Suède.