Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

1784. 1632 september 2. Aan P. Dupuy⁸.

Mihi et tuam, vir nobilissime, et aliorum amicorum constantem in me benevolentiam ex tuis, quas VIII Septembris ad me dedisti, discere voluptati fuit. Nul-

8 Hs. Parijs, Bibl. Nat., fonds Dupuy 583, f. 17. Eigenh. oorspr. Gedrukt Epist., p. 109; Ep. ad Gallos, p. 295.

[p. 65]

lum enim habet haec vita, praesertim ubi ab adversis rebus assultatur, isto levamento efficacius. Infirmitatem stomachi, quam mutatio coeli mihi incusserat, abstersit jam satis tempus et assuetudo; metu tamen, ne pars causaria frigore laederetur, ex rure in urbem me recepi. Autumnum Germanis cognitum negat Tacitus¹. Certe ad hyemis quam ad aestatis naturam heic propius accedit.

Civitas haec duplicem habet doloris causam: alteram, quod Danorum rex² nihil remittit de rigidis suis postulatis, quin et navem hinc profectam in freto suo detinuit et vim graviorem minatur; nec quicquam in vicinis civitatibus huic subsidii est, apud quas ob res hactenus florentes plus invidiae invenit quam miserationis. Alteram habet dolendi causam, quod Sueonum rex³ neque ad praelium rem adducere potuit neque commeatuum et equorum pabuli penuriam diutius pati; ideoque motis Moenum versus castris Norembergam, fidissimam urbem, praesidio quidem non spernendo septies aut octies mille militum munivit, sed ex castrorum poedore morbis contactam reliquit eoque hosti potenti ad obsidium faciliorem.

Galliae pacem omnes speramus, ex cujus salute pendere res protestantium nemo non intelligit. Salmasii⁴ vellem ea esset valetudo, ut quamprimum nobis possit Lugduni Batavorum dare, quae ad Eliberinos canones notavit⁵. Tertulliani editio, quam curat Rigaltius⁶, quin elegantissima sit futura, non dubito: unum velim in sensibus ejus scriptoris explicandis tantum Rigaltio concedi libertatis, quantum suis temporibus sibi sumsit ipse Tertullianus. Sirmondi⁷ magna sunt in literas merita, quibus si Theodoretum⁸ addiderit, inverecundum sit ab ipsius senectute amplius aliquid postulare. Cyrilli⁹ quoque tanta semper fuit in Ecclesia auctoritas, ut optime ponatur opera, quae ipsius labores aut latentes in lucem extrahit aut productos reddit meliores. Spero et illam multilinguem sacrorum librorum editionem bene procedere¹⁰. Nos, qui in hoc rerum nostrarum salo nihil dum

1 Tacitus, Germ. XXVI: ‘Unde annum quoque ipsum non in totidem digerunt species: hiems et ver et aestas intellectum ac vocabula habent; autumni perinde nomen ac bona ignorantur’.

2 Christiaan IV.

3 Gustaaf II Adolf.

4 De Franse filoloog Cl. de Saumaise - Salmasius - was in 1631 te Leiden benoemd en daar november 1632 aangekomen.

5 Salmasius' In Eliberini concilii canones atque universam Priscae Ecclesiae Ritualem Historiam commentarius, dat nooit verschenen is.

6 De Franse klassiek-filoloog Nic. Rigaltius - Rigault -. Zijn Tertullianus-editie is in 1634 te Parijs verschenen onder de titel: Tertulliani Opera a Nic. Rigaltio recensita et illustrata notis et indicibus, atque glossario sermonis Africani.

7 Jacques Sirmond S.J.; zie over hem III, p. 116 n.1.

8 Μαϰαϱιου Θεοδωϱητου επισϰοπου Κυϱου απαντα Beati Theodoreti Episcopi Cyri Opera omnia in qvatvor tomos distribvta. Qvorvm plvrima graece, qvaedam etiam Latine nunc primùm prodeunt: Graeca cum manuscriptis exemplaribus diligenter collata. Latinae versiones ad Graecorum normam exactae et recognitae. Cura et studio Iacobi Sirmondi Societatis Iesv Presbyteri. Lvtetiae Parisiorvm, Sumptibus Sebastiani Cramoisy, et Gabrielis Cramoisy. M.DC.XLII.

9 Cyrillus van Alexandrië, bekend om zijn strijd tegen Nestorius o.a. tijdens het derde algemene concilie van Ephese in 431; Theodoretus van Cyrrhus was daarbij aanvankelijk een van zijn tegenstanders. Grotius doelt hier op de Cyrillus-uitgave van Jean-Baptiste Pierre Aubert, die eerst in 1638 te Parijs het licht zou zien onder de titel: Sancti Cyrilli Alexandrini opera omnia Graece et Latine.

10 Zie hierover III, p. 355 n. 5.

[p. 66]

ipsi praestare possumus, ne desimus literis, non omittimus de auctioribus ad Ammianum notis urgere Lindenbrogium¹.

Quod addam, nunc quidem nihil habeo, nisi quod viris amplissimis Bignonio², Lussonioque³ precor omnia, quae optimis optima possunt contingere.

Fratres quoque tuos⁴ et amicos omnes salvere jubeo.

Postridie Cal. Sept. MDCXXXII Hamburgi

Tuus tibi addictissimus
H. Grotius.

1 Friedrich Lindenbrog; ter zake zie no. 1779. p. 59 en n. 5 aldaar.

2 Jérôme Bignon; zie III, p. 154 n. 5.

3 Guillaume Lusson.

4 Christophe en Jacques; zie IV no. 1702, p. 464 n. 10.

Adres: A monsieur Monsieur du Puy.