Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

777. 1622 Aug. 6. Aan de Staten van Zeeland⁴.

Ed. Mogende Heeren

Ick verstae, dat eenighe myne brieven tot Lillo aenghehaeldt, ende by U.Ed. Mog. Ghecommitteerde Raeden zijn gheopent, ende ghelesen. Ick en hadde niet

4 Gedrukt Brief van den Heere Hugo de Groot aen de Ed. Mogh. Heeren Staten van Zeelandt (Knuttel 3370; Rogge 99); Brandt, Leven I p. 289. Zie verder Rogge in Bijdr. Vaderl. Gesch. 3_e R. VII (1893) p. 117 en p. 230 n. 2.

[p. 235]

ghemeent, Mijn Heeren, dat my sulcks soude zijn wedervaren gheweest in een Provincie, wiens recht ick Advocaet Fiscael zijnde soo ghetrouwelijck sonder aensien van persoonen hadd' voorghestaen. 't Is my leedt dat eenighe, die buyten ende teghen last van Uwe Ed. Mog. met renversement van den Staet van Hollandt, my, jeghens de privilegiën ende wetten van het Lant, sonder voorgaende informatie, om acten die ick wettelijck ende met volcomen last, publijcquelijck, in een wettelycke vergaederinghe, in een Souverainen staet, daer niemandt anders te segghen en hadde, dan de Staten van Hollandt, myne Meesters, hebben doen vanghen, neghen maenden sonder acces van vrienden, eenighe maenden sonder papier, penne ofte inckt hebben houden sitten, ende by de Ghemeente als verraders hebben laten uytcryten, daer wy oprechte voorstanders waren van de Privilegiën; daernae met een ghefabriceerde sententie, inhoudende veele poincten buyten myne confessie ende de waerheydt, als Criminels de lèse Majesté hebben helpen condemneren, soo veel credyt nae soo langhen tijdt vinden, om in dierghelycke proceduren alsnoch te continueren, ende te weghe te brenghen, dat men my soude benemen niet alleen het recht, dat de natuere alle menschen gunt, om met haere afwesende vrienden door brieven te spreecken, maer oock my ende de myne verdacht te maecken, alsof wy eenighe correspondentie hielen tot schade van 't Landt; ende oversulcks myne verwanten ende gheallieerden, die in affectie tot het landt niemandt en wycken, soecken in ongunst, haet, ende peryckel te brenghen. De Rechters, soo uyt Zeelandt, als uyt andere Provinciën weten best, hoe onrechtmatigh ende wreedelijck sy met ons gheleeft hebben. Ick hadde ghemeent, dat myne groote patiëntie, die ick nae soo veel ende grooten geleden ongelijck nu soo langh hebbe betoont, die luyden, die door haer ambitie ende eyghen baet ghedreven zijn geweest, om de fundamentele wetten van de Regieringh van Hollandt ende de dierghecochte vryheyt onder de voeten te treden, ende soodanighe wreede Procedueren teghens ons te intenteeren, hadde behooren te vermurwen, te meer alsoo ick in alle myne actien toon het leet te willen vergeten, ende myne woonplaets ghenomen heb in een Rijck, daer ick het Lant, door behulp van goede vrunden, dienst can doen, ende van gantscher herten bereydt ben te doen. Maer het schijnt dat die luyden, wetende wat sy hebben ghedaen, ende hare conscientie niet connende gherust stellen, raden tot dusdanighe onordentelycke Procedueren, om de ghedachten ende particuliere correspondentie tusschen Vader ende Moeder, Broeders ende Susters te weten. Ick en ben niet langher te Louvesteyn, daer men my ghevanghen houdende alle correspondentie heeft benomen, jeghens recht ende reden, nae een ghewesen Sententie, alleen opdat de waerheyt niet aen den dagh en soude comen. Mijn Huysvrou is immers vry, ende met geene Sententie beswaert. Men heeft nochtans hare brieven aen eenighe vroupersoonen geopent; oock de brieven eener harer Broederen¹, die ons is comen besoecken, aen een ander Broeder, rakende haere particuliere affairen. Mijn Heeren, het is voorwaer incivyl, ende van quade consequentie aldus te ondersoecken op de domestycke affairen van anderen. 't En can oock niet ghejustificeert werden door eenighe onvoorsichtighe propoosten van den brengher, alsoo deselve my niet en raecken, veel minder myne Huysvrou, ofte Broeder. Doch hoewel het swaer valt aldus te werden ghetracteert, soo ben ick blyde, dat die luyden,

1 In September van dit jaar waren Nicolaas en David van Reigersberch in Parijs.

[p. 236]

die haer selven dus quellen, eyntelijck becomen hebben myne secreten, daerin bestaende, dat ick, om de waerheydt bekendt te maecken ende de calumniën te stoppen, bewoghen ben myne Verantwoordinghe¹ uyt te gheven; waeruyt ick hoope, dat alle, die tot noch toe qualijck hebben geoordeeldt, volcomentlijck sullen werden onderrecht. Ick heb dat gheschrift inghestelt met alle sachtigheydt, sooveel de materie heeft connen lyden. Ick heb die persoonen selve, die my soo qualijck hebben ghetracteert, ghespaert, op hoope, dat ick haer herte soude vermurwen. Ick hoope deselve U. Ed. Mog. te doen behandighen, haer biddende, dat deselve, die duslangh myne wederpartye ghehoort hebben, nu eyntelijck my eens willen hooren. Ick hoop dat door de ontdeckinghe van de waerheydt, die langh t'onderghehouden is gheweest, alle vreemde procedueren jeghens my ende anderen ghebruyckt sullen comen te cesseren, ende dat men sal dencken op middelen om soo veele Inghesetenen van 't Landt, ghetrouwelijck zijnde gheaffectioneert tot het ghemeene beste, te stellen in goede gherustheydt, om alsoo door oprechte eendracht den staet te stercken, 't welck my seer lief sal zijn te hooren.

Mijn Heeren, ick bidd' U. Ed. Mog. te ghelooven, dat het onghelijck, my by weynighen aenghedaen, my noyt en sal doen vergheten het Landt van myne gheboorte, daer sooveel van myne vrienden ende verwanten woonen, ende sooveel duysenden 't gunt my is aenghedaen beclaghen, of door quaede onderrechtingh zijn gheabuseert. Indien ick yet can doen door myne bekenden, om de gunste van dien grooten Coningh, die nu soo langhen tijdt soo weynigh is gheëstimeert gheweest, tot dese Landen te verwecken, ick wil my daertoe, ende wat vorder tot den dienst der Landen mach strecken, seer garen laten ghebruycken ende by alle occasie betoonen, dat ick ben in den grondt van myn hert een oprechte liefhebber van het Landt, ende

U. Ed. Mog. ootmoedighe dienaer
H. de Groot.

1 Zie p. 76 n. 1.

Den VI. Augusti MDCXXII. Tot Parys.