Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

744. 1622 April 14. Aan N. van Reigersberch⁶.

Mon frère. Ick danck U.E. ten hooghste van de genomen moeyte in myne saecken. De betaeling van 't eerste quartier hapert weer wat by den commys, doch is my belooft dat daerop sal zijn goede ordre. Quade betaeling is hier een generale plaeg. Evenwel nae alle apparentie meen ick voortaen vast te sullen gaen. T'en quaedste comende sullen wy ons op een ander plaets stellen, daer het oncostelicker sal vallen, ende ons huysgesin wat minderen. Middelertijd meen ick mijn Stobaeus⁷ uyt te geven. D' Apologie in 't Latyn werd uytgeschreven. Alles wel en rypelick overleggende, sye ick dat ick eershalve het uytgeven noch naelaeten en can noch langer dan eenige weecken dilaieren. De Prins⁸, Cancelier⁹, Garde des Sceaux¹⁰ vinden het noodigh ende dye my quaet willen misbruycken myne modestie. My te houden buyten 't verhandelen van de questie van de souveraineteit en is niet mogelick, alsoo de heele questie van 't Crimen laesae Majestatis daervan dependeert. De defensie en magh niet creupel zyn. De saeck moet a fundamento verhandelt werden met wederlegging van alle 't gunt by Baudart, De Vrie¹¹ ende anderen jegens ons is doen drucken. Op de offensie en magh niet gelet worden, alsoo ick soo hoog ben geoffenseert, dat ick niet arger en heb te verwachten. Perpetua res est odisse sine causa. Overleggende alle 't gunt tot noch toe is gepasseert can ick niet anders oordeelen dan dat men ons staeg met valsche hoop - die oock geen apparentie en heeft, als men de saeck wel inziet - heeft opgehouden van tijdt tot tijdt om de waerheyt te opprimeren. By 't leven van 24¹² moet ick op het Land niet dencken ende dat eens vooral resolveren. De vrunden behoeven haer de saeck niet aen te trecken. Ick ben verre van haer ende

6 Hs. U.B. Amsterdam, cod. H 4.

7 Zie p. 15 n. 4.

8 Condé.

9 Nic. Brulart de Sillery.

10 De Vic.

11 De Memorien van W. Baudartius, 1620; en de Historie ofte Kort Verhael van Fred. de Vrij. 1621.

12 Maurits.

[p. 203]

moet my wat reguleren nae de advysen alhier. Daerop can men het daer excuseren. Ende off men die excuse al niet aennemen en wilde, so en sie ick niet wat sy u.E. allegader meer quaeds connen doen dan alrede is geschyet, uytgenomen dat sy ons broeder den Rentm^r.¹ zijn officie souden connen berooven, 't welck ick nochtans niet en can imagineren dat zy doen sullen; doch als hy sulcx apprehendeert, soude hy die slagh door resignatie connen voorcomen. Ick heb aen den Prins ende anderen geschreven ick yet uytgeven soude tot onse defensie. Sijn hyer off daer te harde termen, dye wil ick wel versachten, de saecke blyvende. My dunckt dat ick hyer vaste soude gaen in de betaelingh ende aengenaemer zijn soo ick Vrancrijck socht dienst te doen, 't welck ick niet en sie waerin soude connen zijn dan in materie van navigatie, 't welck indirectelijck soude strecken tot schade van ons Landt. Hyerop heb ick wel goeden raed van doen. De vrede alhier mocht noch wel wat lang aenloopen ende hoeverre men dan alhyer onse saecke soude behartigen is onseecker. Want veele gaen van wederzyde op extremiteyten, gelijck ick voor desen heb geadviseert. Mons^r. Marbaut seyt my dat 24² aen d'heer van Maurier seer goede myne toont. Meent dat hy berouw heeft van 94³ te veel gelooft te hebben ende dat hy genegen is tot accomodatie, 't welck ick geensins en can imagineren. De Coning heeft een Edelman, dye met 24² meende te allieren doen aenseggen dat hem sulcx ten hoochste onaengenaem soude zijn, maer dese afkeer is maer personeel. Aengaende de andere, dye by ons in oft uyt de Regering zyn, de consideratiën daerop vallende worden hyer weynig behartight. U.E. brieff, dye ick op huyden ontfing, was sonder date. Ick gisse dat die in 't eerste van April sal zijn geschreven ende verwacht advys van 't gunt u.E. met 16⁴, 13⁵ ende 349⁶ sal hebben gesproocken. Indyen 349⁶ goed vind(t) yet voor my in 't particulier soude werden gehandelt, soo soude men daervan door 591⁷ een proeve moge doen, sonder meer. De saecke, gelijck ick voor desen heb geadviseert, lijdt geen uytstel. De 32⁸ hebben ettelicke hondert gulden aen costen gedragen van een paerd, dat my geconvoyeert had van Cales ende onder wege was bedorven, waeruyt een proces is ontstaen⁹. Om haer hyer van te subleveren had ick het proffyt van het drucken van de Apologie haer geschonken. Ick merck dat veele 66¹⁰ nae Holsteyn ofte Denemarcken willen vertrecken ende daer eerlang¹¹. U.E. annotatiën als oock van de andere vrlnden sal ick hoe eer hoe liever verwachten, om daerop met alle circumspectie te resolveren. Ick dancke u.E. voor de tydingen. Men meent dat den Coning van Namptes gaet nae Poictou. Indien u.E. niet noodigh ofte geraden soude vinden na den Hage te gaen, soo moet gesorght worden dat de Apologie wel seeckerlick quam in handen van mijn vader. In tijdt van noodt soude U.E. het opschrift aen my connen maecken: ‘à monsieur Foulé’. Ick sal tot Olivier¹² ende tot de boode de brieven, die op die naem luyden, doen haelen. Doch al het gunt onder de couverte van S^r. Olivier bestelt wordt, al waer het op m(ij)n naem, houde ick wel verseeckert. 't Waer goed dat wy oock tot Middelborgh ende in den Hage een vrund hadden onder

1 Johan van Reigersberch.

2 Maurits.

3 Aerssen.

2 Maurits.

4 Kenenburg.

5 Meerman.

6 Frederik Hendrik.

6 Frederik Hendrik.

7 De Bye.

8 Remonstranten.

9 Zie p. 162 n. 7.

10 Remonstranten.

11 Hier is een woord in de pen gebleven.

12 Zie p. 214 n. 2.

[p. 204]

wiens couverte de brieven mochten werden geaddresseert. By nood sal ick het opschrift maecken ‘à mons^r. de Perigor’. U.E. gelieve gedachtich te zyn dat de additiën vóór desen overgesonden tot de Apologie op haer plaetse mogen bygevoecht werden. Ick bid om myne gebiedenisse aen moeder, broeders ende suster. Den XIII April XVI^cXXII tot Parys.

U.E. dienstwillige
H. de Groot.

By goede gelegentheyt sal ick verwachten myn Historie¹, 't geschrift de Piscatura² en soo wat anders daer is. Als U.E. 349³ eens spreeckt dient hy particulierlick gevraeght off hy goed soude vinden dat ick my in dienst van 75⁴ soude begeven, want daerdoor soud ick my best van onderhoud alhier connen verseeckeren. 't Wachten op de betering aldaer soude my vry wat lastig vallen.

Ick bid U.E. doch te spoeyen met het oversenden van consideratiën van mijn bouck⁵, 't selve bouck te bestellen als geseyt is, opdat ick op alles met den eersten mach resolveren.

Ick crijg advysen dat by die van Amsterdam getracht word de vrundschap met 75⁴ te hervatten. Dient gelet, indyen de alliantie met ons lant hyer soude mogen hervat werden sonder verandering in de regering, dat het my daernae misschien niet soo wel en soude (af)genomen werden yet uyt te geven (tot) mijne defensie als nu.

1 Annales, zie I reg. in voce.

2 Hij bedoelt: Defensio capitis quinti Maris liberi oppugnati a Guilelmo Welwodo, dat S. Muller Fzn. voor het eerst uitgaf in: Mare clausum p. 331 vv. Zie ook Herbert F. Wright in Bibliotheca Visseriana III: 18 p. 131 vv. Zie n^o. 766 en 767.

3 Frederik Hendrik.

4 De Koning.

5 Verantwoording.

4 De Koning.

Adres: E. hoochgeleerde Mr. Nicolaes Reigersberg, advocaet ten huyse van den heer Rentemeester Reigersberg tot Middelburch.

In dorso schreef Reigersberch: br. de Groot, 14 Ap. 1622; van het uytgeven van sijn Apologie.