Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 1

207. 1611 Febr. 21. Van D. Heinsius¹.

Cl. V. Hugoni Grotio Daniel Heinsius S.D.

Clarissime domine. Heri demum redii Lugdunum, cum amicis diutius quam cogitaram Hagae operam dedissem. Nimis vero id aegre mihi fuit, quod insalutato te, quem frustra aliquoties quaerebam, cogerer redire. nihil enim molestius mihi evenire aut gravius solet, quam cum eo Hagae careo, quem alibi non video. Legi his diebus Thamaram², tragoediam novam; eiusdem autoris, cuius tu Auriacum legisti. Fortasse non miraberis poetam mihi placuisse, sine quo dominae³ placere non possum; ego vero ut sentio, ita loquor. Multa inveni ibi elegantiora quam putaram. quod in eo homine magis admirandum, quem vel leviter respicere ad haec posse, admirationem meretur. Caeterum Lucretiam nisi amarem, Brutus essem. Hactenus tamen sicut Alcibiadem Socrates. Qui tamen amor in hoc sexu raro citra hos fines consistit. Quod si tale aliquid in animo haberem primo τοῖς ἐρωτιϰοῖς ϑεοῖς πᾶσι ϰαὶ πάσαις gratias agerem, quod eum virum, quem nonnulli

1 Hs. U.B. Leiden, cod. Pap. 2. Gedrukt Epistolae ex museo J. Brant p. 79.

2 Rochus van den Honert, raadsheer in den Hoogen Raad, heeft in 1611 uitgegeven: Rochi Honerdi I.C. et Supremi in Hollandia consistori Senatoris Thamara Tragoedia. Ze is opgedragen aan Apollonius Schotte, Grotius en Heinsius, van elk van wie voorin een gedicht is gedrukt (dat van Grotius ook in zijn Poemata p. 255, dat van Heinsius ook in zijn Poemata p. 111). In de opdracht zegt de auteur, dat hij twee tragoediae heeft geschreven, waarvan de eene, Thamara, thans het licht ziet; en het gedicht van Heinsius heeft tot titel: ‘In Rochi Honerdi .... Thamaram et tragoediam Auriacum’. Nu is het bekend, dat Van den Honert nog een tragedie, ‘Moses legifer seu nomoclastes’ heeft geschreven (het handschrift daarvan en van Thamara bezat J.H. Hoeufft; auctie-catalogus Mei 1844 p. 232, n^o. 31), maar van de Auriacus, die Heinsius ook in den brief noemt, is mij niets bekend.
De Auriacus, waarover Van den Honert zelf in de praefatio ‘Ad Lectorem’ spreekt, is Heinsius' Auriacus, sive libertas saucia (zie p. 25 n. 1).

3 Van den Honert was gehuwd met Margaretha, dochter van Jan Halling, gezegd Pauli, die lid van de regeering te Dordrecht was en van 1593 tot 1596 in den Raad van State zitting had. Een zuster van haar was Lucretia, aan wie Heinsius hier het hof maakt. Zij is later gehuwd met Nic. de Goyer, griffier in den Hove van Utrecht. Zie Balen, Dordrecht p. 1079, 1274.

[p. 178]

integro septennio vix exoraverunt, scribere tragoediam voluerint. Sperarem enim hanc, quantulacunque est, ambitionem prodesse mihi posse. nemo enim ignorat arctius haec studia τοὺς ϑιασώτας, quam vel sanguinis vincula amicos coniungere nonnunquam. Sane quod Meersio¹ invideam nihil habeo, praeter paucos forte versus, quos in scriniis meis quam in eius dote esse malim. Reliqua hic superant: isti autem domi nascuntur. Semel vero animum ad coniugii leges applicare posse, res non minimi momenti, mihi quidem videtur. Nosti enim quam nil libris meis soleam negare, quos nonnunquam, ad interioremspondam usque, admitto. Foeminae autem lecti ius omne ac spatium sibi vindicant. curas vero praeter hanc unam quae in excolenda earum aetate versatur, non immerito oderunt. Putant enim ibi se habere quod agant: reliqua ubique posse fieri. Quare saepe vel suspitio haec nobis non leviter nocet. Senecam² Hagae non paucis debeo. Theophrastum³ vero ubi iterum in manus sumpsero, haud ita facile demittet. Ideo cras id facturus mihi videor. Si quid sit praeterea agendum eadem curabitur. Amantium enim more, peierare nolo. Vale, Clarissime domine, et amare nos perge: ante omnia vero subitum decessum meum excusa. Lugd. Bat. CIƆIƆCXI. XXI Feb.

Lepidissimum quid nuper evenit. Dum in atrio familiae Paulinae⁴, diligenter cum Lucretiola aliquot spatia conficio, intervenit cum uxore amicus noster, qui propemodum sesquilustrum amavit, e convivio, cui interfuerat Honardus pluresque alii, caepitque praedicare audiente illa quam ego odisse non possum, totum triclinium tuis meisque laudibus personuisse. Ego cum me illi fidem non habere prudenter negarem, accessit οἴϰοϑεν μάρτυρ eius uxor, quae in maius rem auxit. ἐγέλασσε δὲ ποτνία ϰύπρις. Quam ego illis abeuntibus sum amplexus. Ita tum decessum est.

1 Lees: Meursio?

2 Zie p. 170 n. 1.

3 In 1613 gaf Heinsius Theophrasti Opera omnia graece et latine uit.

4 De familie Halling, zie p. 177 n. 3. Het diner heeft dus zeker te Dordrecht plaats gehad. De amicus ‘qui sesquilustrum amavit’, is, meen ik, Van den Honert zèlf; zie boven: ‘quem .... integro septennio vix exoraverunt’.

Adres: Aen mijn Heer Mijn Heer de Groot, advocaet fiscael van Holland en Zeeland. In S'Graven Hage. Den bode zijn loon.