Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 1

163. [1609] Apr. 10. Aan D. Heinsius¹.

Legi heri literas tuas, Clarissime Heinsi, quarum leporem si noster Blonckius² tam bene intelligeret, quam ego mihi intelligere videor, non putaret se difficile adeo patrocinium suscepisse, cum tibi contra Decimos et Cursores et Martios³ favet. Ac de illo quidem novissimo rivali tuo ulciscendo nunc diligenter Antverpiae⁴ agitur: ac duo viri principes Ianninus et Mylii socer⁵ nihil omittunt moliri, quo illi⁶ male sit. quod hercle fortiter concoquendum ipsi puto, quando affinis ipsius, vir et tibi et Monacho Neyen non ignotus, iamdudum annititur ut artificium istud, quo illi se iactant, funditus pereat. Ferrum est quod amant, inquit ille de sui saeculi feminis. sed profecto huic ferro posthac non tam cum hoste quam cum rubedine certandum erit. Interim ad tui fautoris nuptias⁷ quod attinet, scis quam raro mihi vacet poetari qui hoc munere distringor et uxorem habeo. praeterea est adhuc quod ipsi de Iona⁸ excusem. tamen cum heri tuam epistolam accepissem, meditatus sum aliquid hodie quod est sane non magni pretii.

Te quoque, per varias iactatum saepe puellas

Detinuit loro iam Cytherea suo.

Nec tua iam multas mirantur lumina formas

Multarum victrix possidet una locum.

Teutonides sordent, et gens male casta, Latinae,

Et Tamesis quicquid, Sequana quicquid habet.

Hic quoque sunt aliquae: sed et has Berchemia vincit,

Et tantum est animo pulchrior illa tuo,

Quantum nobilitas festivaque gratia morum

Et tuus in laudes addere quivit amor.

O bene dilatae felicia gaudia taedae:

Omnibus o votis concelebranda dies.

1 Hs. U.B. Leiden, cod. B.P.G. 77. Gedrukt Burman, Sylloge II p. 425.

2 Over Blonck en de vrijage van Heinsius zie p. 126 n. 3.

3 Zie p. 133 n. 6. Wie met Decimi en Cursores bedoeld worden ontgaat mij. Bekend is de Romeinsche familie Cursor in de gens Papiria.

4 Waar het Bestand in April geteekend werd.

5 Oldenbarnevelt.

6 De officier, die Margaretha Luycx het hof maakte, en voor wien de wapenstilstand nadeelig kon worden.

7 Adriaan de Manmaker (p. 125 n. 3). Op zijn huwelijk met Maria van Berchem een Epithalamium van Heinsius, in diens Poemata p. 14.

8 Zie p. 141 n. 6.

[p. 143]

 

Sed quid opus votis? Trepident quod vota precari

 

Iam tibi praeveniens contulit ante Deus.

 

Iam nihil optandum, dominam tu praeter habebas;

 

Optasti dominam: contigit ecce tibi.

 

Haeredes - id restat enim - iam cernere velles.

 

Hos quoque ludenti lectulus iste dabit.

Vides nihil esse non vulgaris argumenti: et quandoquidem semel depuduit, quin te aut potius sponsum onero et hoc epigrammate perquam inficeto: sed tamen aperto et familiari in quo miraberis Baudianum ‘pernegat’ tantopere mihi placuisse.

Accipe felici iuvenis dignissime fato

Carmina pro meritis inferiora tuis:

Non ea larga quidem, nec certe qualia vellem.

Ut pereat fisci triste patrocinium,

Quod tibi nunc iustas prohibet me solvere grates,

Tam procul abstentum fontibus Aoniis:

Cuius tu implacidos quondam miseratus amores

Tentasti dominae frangere duritiem.

Praeterea vates quantum tutaris amantes

Heinsius ignotum pernegat esse sibi:

Heinsius ille meus, cui qui benefecerit unquam

Hic Venerem et Musas scribat in aere suo.

Ille tuo dignos deducit foedere versus,

Quos procul extremo quisquis in orbe leget,

Felicem nimium dicet Berchemida Nympham,

Felices thalamos, Mannemaquere tuos.

At tu, cum Maria nisi vis resipiscere nostra

Invisum populis Lucia¹ nomen eris.

Cave nimium anxie inquiras, cuius characteris sit hoc postremum epigramma. est enim nullius. et quid ni nobis uti liceat Baudiana libertate? Implevi epistolam nugis, implebo et hoc negotiolo. Uxoris meae - quae se deierat nunquam aliarum fuisse partium quam quae optimates decent, neque se cuiquam contra te favisse, sed tamen dedisse operam ut suscitato rivalitatis certamine sui generis mercem incenderet - eius inquam frater minimus, Davidem² quem vocant, sub Maium mensem Lugdunum migraturus est. velim nos consilio instruas, quo in hospitio eum honestissime acturum putes. Vale flos aevi: neque succense, si frigidius interdum iocamur, neque divinas Virgulae tuae³ virtutes exprimimus. quo ego scripto nihil vidi eo in genere felicius, nisi in saeculum insipiens incidisset. et

1 Lucia = Marg. Luycx, zie p. 126 n. 3.

2 David van Reigersberch, de latere burgemeester van Veere, die 20 Oct. 1610 te Leiden als student werd ingeschreven. Waarschijnlijk is de vraag van Grotius naar een goede school te Leiden, in n^o. 138, voor hem gedaan.

3 In 1609 kwam van Heinsius uit: Satirae duae, Hercules tuam fidem sive Munsterus hypobolimaeus, quarto iam editus, ac emendatior, et Virgula divina.

[p. 144]

tamen diligenter legetur iste liber, et a multis, non dubito, ob hoc tantum ut intelligere credantur. X. Apr.

Tui nominis studiosissimus
H. Grotius.

Adres: Erntfeste hoochgeleerde wijse voorzyenige Daniel de Heins Professeur ordinaris¹ ende bibliothecaris vande Universiteyt tot Leyden. Loont den bode.

1 Heinsius was in de Curatoren-vergadering van 8/10 Febr. 1609 tot ordinarius benoemd. (Molhuysen, Bronnen I p. 184).

9 Deze twee epithalamia zijn niet gedrukt in Grotius' Poemata.